Πως προέκυψαν τόσο πολλές πλούσιες Κινέζες;

Μια δεκαετία πριν, η αναφορά σε Κινέζους δισεκατομμυριούχους ήταν σαν να μιλούσε κανείς για… «Ελεβετούς ναυάρχους» -ή κατά το πιο παλιό, προ 25ετίας ψιλορατσιστικό ανέκδοτο- για τον «Αλβανό τουρίστα». Για την ακρίβεια, το 2004 υπήρχαν καταγεγραμμένοι μόλις 3 Κινέζοι κροίσοι. Τώρα, υπολογίζονται σε 354. Κοντολογίς, μέσα σε 10 χρόνια αυξήθηκαν κατά 11.700%! Το ακόμη πιο θεαματικό, όμως, στοιχείο είναι ότι πλέον στις τάξεις τους συγκαταλέγονται πάρα πολλές γυναίκες.

Σήμερα, οι μισές από τις αυτοδημιούργητες δισεκατομμυριούχους στον πλανήτη είναι Κινέζες. Κάτι μάλλον παράδοξο στη χώρα της «πολιτικής του ενός παιδιού», όπου μέχρι πρότινος τα περισσότερα ζευγάρια προτιμούσαν να κρατήσουν στη ζωή μόνον τα αγόρια…

Την κατάσταση αποτυπώνει πιο γλαφυρά η Cheung Kong Graduate School of Business, η μεγαλύτερη σχολή επιχειρηματικών σπουδών στην Κίνα. «Σε μια χώρα όπου οι θέσεις εργασίας μόνον για άντρες πολλαπλασιάζονται και οι υπεύθυνοι προσλήψεων συχνά “ανακρίνουν” τις γυναίκες υποψήφιες για την προσωπική ζωή τους και το πότε θέλουν να γίνουν μάνες», επισημαίνει, «είναι εύκολο να ξεχνάσει κανείς ότι η Κίνα είναι η πατρίδα ορισμένων από τις πλουσιότερες γυναίκες στον πλανήτη, οι περισσότερες από τις οποίες κατέκτησαν αυτό το status μέσα από την επιχειρηματική επιτυχία».

Πράγματι το 51% των ανώτερων θέσεων management στην Κίνα κατέχουν σήμερα γυναίκες. Από τις 550 κινεζικές εισηγμένες εταιρείες, το 21% έχουν στα ΔΣ τους εκπροσώπους του ακόμη αποκαλούμενου από πολλούς «ασθενούς φύλου». Κάνοντας μακράν τη διαφορά, οι εταιρείες Ceetop Inc. και China Teletech Holding Inc. δεν έχουν πια στα διοικητικά τους συμβούλια ούτε έναν άνδρα!

«Πιστεύω ότι σε αυτή τη μεταστροφή συμβάλουν διάφοροι παράγοντες», παρατηρεί ο Ρούπερτ Χιούτζγερφ, εκδότης και πρόεδρος του περιοδικού «Hurun Report« με έδρα τη Σαγκάη, που κάθε χρόνο βγάζει τη λίστα των πλουσιότερων Κινέζων.

«Ένας από αυτούς είναι η «πολιτική του ενός παιδιού», που πρακτικά σημαίνει ότι οι γυναίκες αναγκάζονται να κάνουν πολύ μικρότερα «διάλειμμα» στην καριέρα τους (για λόγους μητρότητας}, συγκριτικά με όσες εκτός Κίνας συναδέλφους τους έχουν 2, 3 ή 4 παιδιά να μεγαλώσουν».

«Ένας ακόμη παράγοντας είναι το ότι στην κινεζική κοινωνία τα παιδιά αναθρέφουν παραδοσιακά οι παππούδες και οι γιαγιάδες», επισημαίνει, γεγονός που δίνει περισσότερη ευχέρεια και χρόνο στις Κινέζες να κυνηγήσουν την επαγγελματική ανέλιξή τους.

Στην αλλαγή έχει συμβάλει βέβαια και η αλλαγή νοοτροπίας, παρατηρεί η Νίνα Ίστον σε άρθρο της στο αμερικανικό Fortune. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα παραθέτει τη συγκλονιστική ιστορία της Γκονγκ Χαϊγιάν, ιδρύτριας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας-»προξενήτρας» Jiayuan και σήμερα μίας από τις πιο πετυχημένες επιχειρηματίες στον κινεζικό τεχνολογικό τομέα.

Χάρη στη στήριξη και στη βοήθεια της μητέρας της, η μικρή Γκονγκ -που γεννήθηκε σε ένα χωριό της Κίνας- κατάφερε να ξεπεράσει ένα φρικτό ατύχημα που είχε στα παιδικά της χρόνια, όταν ένα τρακτέρ σχεδόν συνέθλιψε το ένα πόδι της και το πρόσωπό της. Με την μητέρα της να την ανεβοκατεβάζει αγκαλιά στις σκάλες του σχολείου, η Γκονγκ κατάφερε να τελειώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Δούλεψε εργάτρια σε μία μονάδα της Panasonic, μαζεύοντας χρήματα για να συνεχίσει στις σπουδές της.

Κι όταν με το καλό τις ολοκλήρωσε, ίδρυσε το Jiayuan, βοηθώντας τους Κινέζους να βρουν το ταίρι τους, ορμώμενη και από μια προσωπική ανάγκη -μίας και τα σημάδια από το ατύχημα συνέχισαν να στιγμάτιζουν την ενήλικη εμφάνισή της. Τελικά κατάφερε να βάλει την εταιρεία της στον NASDAQ. Ενώ συν τω χρόνω βρήκε κι αυτή το άλλο της μισό, με τον οποίο τώρα μοιράζεται τα 77 εκατ. δολάρια της προσωπικής της περιουσίας…

Η περίπτωση της Γκονγκ Χαϊγιάν είναι πάντως από αυτές που θεωρούν καλές στη γυναικεία επιχειρηματικότητα οι αρχές της Κίνας. Όσο για το ποιες είναι οι κακές καριερίστριες, κατά την ηγεσία του Πεκίνου; Πρόκεται γι’ αυτές που αφήνουν τον χρόνο να περνά σε συσκέψεις και γραφεία, περνώντας τον «Ρουβίκωνα» των 27 ετών χωρίς να κάνουν γάμο.

Ο λόγος -εξηγεί στο περυσινό βιβλίο της με τίτλο «Leftover Women» η συγγραφέας Λέτα Χονγκ Φίσερ- είναι ότι το ΚΚΚ βλέπει πίσω από αυτή την τάση των γυναικών καριέρας έναν δυνητικό κίνδυνο διατάραξης της κοινωνικής συνοχής στην Κίνα. Ίσως έτσι να εξηγείται και το γεγονός ότι, παρά την αναβάθμιση του ρόλου τους, οι Κινέζες παραμένουν μέχρι σήμερα σχεδόν αποκλεισμένες από τα ανώτερα κυβερνητικά κλιμάκια. Ενδεικτικά, μόλις δύο γυναίκες μετέχουν στο κινεζικό 25μελές πολιτμπιρό, το κέντρο λήψης αποφάσεων στην Κίνα.