Πώς η Ρωσία μετατρέπεται σε οικονομικό «ασθενή»

Για πρώτη φορά στα τόσα χρόνια της κυριαρχίας του στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δέχεται τόσο μεγάλη πίεση.

Αυτό φαίνεται και από τις δηλώσεις του, τις δικές του αλλά και στενών συνεργατών του, που κάνουν λόγο για προσπάθεια ανατροπής του από ΗΠΑ και ΕΕ μέσω της επιβολής κυρώσεων, αλλά για «ναζιστική εισβολή στη χώρα».

Ο λόγος είναι ότι η οικονομία της Ρωσίας δέχεται ισχυρούς κλυδωνισμούς και οι προβλέψεις για το 2015 των αναλυτών κάνουν λόγο για ύφεση το 2015, κάτι που παραδέχεται και το οικονομικό επιτελείο της Ρωσίας.

Μετά από χρόνια ανάπτυξης υπό την ηγεσία του Πούτιν, το ρωσικό υπουργείο Οικονομίας έδωσε στη δημοσιότητα τις προβλέψεις του για το 2015 — με όλους τους δείκτες να είναι πτωτικοί. Ενώ η κυβέρνηση προέβλεπε προηγουμένως αύξηση του ΑΕΠ της χώρας έως και κατά 1,2%, πλέον αναμένει συρρίκνωση -0,8%.

Πίεση από την πτώση του πετρελαίου και τις κυρώσεις
Οι οικονομικές κυρώσεις που επέβαλαν στη χώρα τα κράτη της Δύσης και παράλληλα η πτώση της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, γεγονός που μειώνει τα δημόσια έσοδά της Ρωσίας που είναι χώρα παραγωγός, αυξάνει τον πληθωρισμό και ρίχνει το ρούβλι, χωρίς να διαφαίνεται αυτή τη στιγμή στον ορίζοντα κάποια ελπίδα να αναστραφεί η κατάσταση στο πεδίο της οικονομίας για τη Μόσχα.

Ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Αντόν Σιλουάνοφ έχει παραδεχθεί ότι το ρούβλι, το νόμισμα της χώρας, βρίσκεται σε πολύ κατώτερη θέση από αυτή που θα έπρεπε κανονικά σε ό,τι αφορά στη συναλλαγματική του ισοτιμία, υπολογίζοντας ότι αυτή αντιστοιχεί σήμερα σε μια τιμή του πετρελαίου διεθνώς πολύ κάτω από τα $60 ανά βαρέλι.

Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η βρετανική εφημερίδα «Guardian» το «ρούβλι μετατρέπεται σε ανέκδοτο», ενώ οι «Ρώσοι δεν πρόκειται να ανεχθούν ένα νέο 1998».

Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας παρενέβη, για δεύτερη φορά μέσα σε μια εβδομάδα, στην αγορά συναλλάγματος για να τονώσει το ρούβλι, η ισοτιμία του οποίου με το δολάριο και το ευρώ βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 16 ετών. Το υπουργείο Οικονομικών της χώρας εκτιμά πως το 2014 περίπου 125 δισ. δολάρια θα φύγουν από τις ρωσικές τράπεζες, την ίδια στιγμή που οι τιμές του πετρελαίου καταρρέουν και το χρηματιστήριο της χώρας έχει χάσει 237 εκ. δολάρια μέσα σε τρεις μόλις εβδομάδες.

Παράλληλα, λόγω της ξηρασίας, η ρωσική παραγωγή σε σιτάρι έπεσε στους 600.000 τόνους από τους 700.000 τόνους που είναι συνήθως, με αποτέλεσμα ήδη (και εξαιτίας των κυρώσεων στις εισαγωγές από την Ε.Ε και άλλες χώρες) να παρατηρείται τεράστια έλλειψη. Μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα έχουν εξαγγέλλει ήδη μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων τους, την ώρα που η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει αύξηση του πληθωρισμού στο 9% μέχρι το τέλος του χρόνου.

Τεχνολογικό «χτύπημα» από τις ΗΠΑ
Στο μεταξύ η Ουάσιγκτον απαγόρευσε τις εξαγωγές προς τη Ρωσία, εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας για την εξόρυξη πετρελαίου και επέβαλε κυρώσεις σε μεγάλες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες, μεταξύ των οποίων είναι η Rosneft, η Lukoil και η Gazpromneft ενώ έχει επίσης απαγορεύσει σε δυτικές επιχειρήσεις να παρέχουν στους Ρώσους υλικοτεχνική υποστήριξη για την εξερεύνηση ή εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου στις υπεράκτιες περιοχές της Αρκτικής.

Η Ρωσία, η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, υπολογίζει στα αποθέματα σχιστολιθικού πετρελαίου της Αρκτικής για τη διατήρηση της παραγωγής σε περίπου 10,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, καθώς υπάρχει μείωση της παραγωγής στο κοιτάσματα της δυτικής Σιβηρίας.

Η ρωσική οικονομία έχει πληγεί από την πτώση των τιμών του πετρελαίου: η τιμή του Μπρεντ υποχώρησε κάτω από τα 70 δολάρια ανά βαρέλι την περασμένη Παρασκευή, κάτι το οποίο σε συνδυασμό με την αυξανόμενη πίεση στο ρούβλι, θέτει τη ρωσική οικονομία σε μεγαλύτερο κίνδυνο ύφεσης…