Πώς θα αποφευχθεί άλλο ένα «τσουνάμι» της Wall Street
Καθώς οι πολιτείες των ΗΠΑ αυξάνουν τον κατώτατο μισθό, οι μεγάλες τράπεζες απειλούν να εξαφανίσουν αυτές τις αυξήσεις.
του Τζεφ Φούρμαν*
Καθώς οι πολιτείες των ΗΠΑ αυξάνουν τον κατώτατο μισθό, οι μεγάλες τράπεζες απειλούν να εξαφανίσουν αυτές τις αυξήσεις. Ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας Ben & Jerry’s (αν και οι απόψεις που εκφράζονται στο άρθρο είναι προσωπικές), μπορώ να γνωρίζω πολύ καλά τα οφέλη του να πληρώνονται οι εργαζόμενοι ένα καλό μισθό, πολιτική που εφαρμόζουμε για πάνω από 20 χρόνια. Σήμερα, στο Βέρμοντ το κατώτατο ωρομίσθιο είναι πάνω από 16 δολάρια / ώρα, πλέον της ιατρικής ασφάλισης και άλλων παροχών. Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι οι δίκαιοι μισθοί είναι καλοί για τις επιχειρήσεις και για τις κοινότητες.
Έτσι, αποτελεί θετικό σημάδι το γεγονός ότι 10 πολιτείες και η Περιφέρεια της Κολούμπια έθεσαν σε εφαρμογή αυξήσεις στον κατώτατο μισθό φέτος. Όμως, όπως μάθαμε κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, οι βέλτιστες επιχειρηματικές πρακτικές δεν φτάνουν για να προστατέψουν τους εργαζόμενους και τις κοινότητες από το καταστροφικό δυναμικό ενός απερίσκεπτου χρηματοπιστωτικού τομέα. Ένας καλός μισθός δεν μπορεί να κάνει πολλά όταν οι φίλοι, η οικογένεια και οι γείτονες χάνουν τα σπίτια τους και τη ζωή τους.
Πάνω από πέντε χρόνια μετά την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας των ΗΠΑ, μια μεγάλη μερίδα της χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας συνεχίζει να απειλεί την οικονομική μας ασφάλεια. Οι «πολύ μεγάλες για να αποτύχουν» τράπεζες είναι πλέον μεγαλύτερες απ’ ότι ήταν πριν από την κρίση. Και το τζογάρισμα χωρίς καμία σύνδεση με την παγκόσμια οικονομία – υποκινούμενο από τις νέες τεχνολογίες ηλεκτρονικών υπολογιστών – παίρνει κέρδη από παραδοσιακούς επενδυτές και υποσκάπτει τη σταθερότητα της αγοράς.
Άρα, ενώ υποστηρίζω την αύξηση του κατώτατου μισθού, ελπίζω επίσης ότι οι παραγωγοί πολιτικής θα κάνουν πολλά περισσότερα για να αντιμετωπίσουν τις απειλές της Wall Street που θα μπορούσαν να εξαλείψουν αυτές τις μισθολογικές αυξήσεις.
Ένα εργαλείο που θα μπορούσε να βοηθήσει προς τη σωστή κατεύθυνση είναι ένας φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Λαμβάνοντας ένα τέλος (εξαιρετικά χαμηλό ποσοστιαία) από κάθε συναλλαγή με μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια και παράγωγα, θα μπορούσαμε να ενθαρρύνουμε τη μακροχρόνια παραγωγική επένδυση.
Πάνω από 30 χώρες έχουν πλέον τέτοιους φόρους σε συγκεκριμένα χρηματοπιστωτικά εργαλεία. Αυτές περιλαμβάνουν πολλές ταχέως αναπτυσσόμενες χρηματοπιστωτικές αγορές, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νότια Αφρική, το Χονγκ Κονγκ, η Σιγκαπούρη, η Ελβετία και η Ινδία.
Η Ευρώπη πλέον κινείται προς την υιοθέτηση του πρώτου περιφερειακού φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Σε μια ιστορική συμφωνία, 10 κυβερνήσεις κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό την ηγεσία της Γερμανίας και της Γαλλίας, ανακοίνωσαν τα σχέδιά τους να εισάγουν το φόρο σε στάδια, αρχίζοντας με τη φορολόγηση μετοχών και κάποιων παραγώγων, και θέτοντάς το σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του 2016 το αργότερο.
Αποθαρρύνοντας τις κερδοσκοπικές, βραχυπρόθεσμες συναλλαγές, ένας τέτοιος φόρος θα οδηγούσε σε σημαντικά έσοδα τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να μας καταστήσουν οικονομικά πιο ασφαλείς, μέσω π.χ. επενδύσεων σε υποδομές και σε προγράμματα περιβαλλοντικής προστασίας και υγείας.
Αν και οι λεπτομέρειες του ευρωπαϊκού φόρου πρέπει να τύχουν περαιτέρω επεξεργασίας, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα φόρο 0,1% σε αγοραπωλησίες μετοχών και αμοιβαίων κεφαλαίων και 0,01% σε παράγωγα αναμένεται να οδηγήσει σε έσοδα 31 δισεκατομμυρίων Ευρώ (ή 42 δισεκατομμυρίων δολαρίων) ανά έτος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Κοινή Επιτροπή Φορολογίας προβλέπει ότι ένας φόρος 0,03% σε αγοραπωλησίες μετοχών, αμοιβαίων κεφαλαίων και παραγώγων θα μπορούσε να καταλήξει σε έσοδα 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε μια περίοδο 10 ετών. Άλλα σχέδια με υψηλότερα ποσοστά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ακόμα περισσότερα έσοδα.
Αυτός δεν θα είναι ο πρώτος φόρος χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στη ΗΠΑ. Από το 1914 μέχρι το 1966, οι ΗΠΑ είχαν θέση σε εφαρμογή ένα φόρο αγοραπωλησίας μετοχών ύψους 0,04%.
Φυσικά, μια μερίδα της επιχειρηματικής κοινότητας θα εναντιωθεί στο φόρο (όπως κάνει πάντα), ισχυριζόμενη ότι το επιπλέον κόστος θα πλήξει την οικονομική ανάπτυξη και θα καταστρέψει θέσεις εργασίας. Όμως, μια προσεκτική μελέτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμπέρανε ότι ο προτεινόμενος φόρος είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα αν τα έσοδα επανεπενδυθούν έξυπνα.
Το 1970, βοήθησα την Ben & Jerry’s να λάβει το πρώτο της δάνειο για να ξεκινήσει μια μικρή επιχείρηση που σήμερα λειτουργεί σε πάνω από 30 χώρες. Σήμερα, οι μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην αναζήτηση πίστης, παρόλο που το χρηματιστήριο ανεβαίνει. Η λάμψη των τυχοδιωκτικών τζακ-ποτ της Wall Street – ανεξαρτήτως του πιθανού κόστους που μπορούν να έχουν για τον επενδυτή ή τον κόσμο – υπερισχύει έναντι της υπομονετικής παραγωγικής επένδυσης.
Ένας φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών δεν θα επέλυε όλα τα προβλήματα που δημιουργεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας. Όμως, καθώς εργαζόμαστε για να επιβάλλουμε βέλτιστες επιχειρηματικές πρακτικές, θα πρέπει να δούμε ένα τέτοιο φόρο ως εξασφάλιση έναντι μελλοντικών τσουνάμι της Wall Street.
*Ο Τζεφ Φούρμαν είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ben & Jerry’s. Οι απόψεις που εκφράζονται εδώ είναι προσωπικές και δεν αντανακλούν τις απόψεις της εταιρείας. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Fortune.com
Διαβάστε ακόμη:
