Πώς θα εφαρμοστεί η αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομή- Τι φέρνει στην αγορά

Σε μία προσπάθεια να δοθεί νέα πνοή στην οικοδομή, που δέχθηκε ισχυρότατο πλήγμα κατά τη διάρκεια της πολυετούς, βαθιάς ύφεσης, η κυβέρνηση παγώνει τον ΦΠΑ με αναδρομική ισχύ από το 2006. Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών, η νομοθετική διάταξη θα περιλαμβάνει και τη θέσπιση έκπτωσης από το φόρο εισοδήματος του 40% της δαπάνης για εργασίες επισκευών κατοικίας, μέτρο, το οποίο, εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ως ένα ισχυρό κίνητρο για τους φορολογούμενους.

Η προωθούμενη νομοθετική διάταξη θα προβλέπει ότι θα πάψει να επιβάλλεται ΦΠΑ σε όλα ανεξαιρέτως τα νεόδμητα ακίνητα ανεξάρτητα από την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας.  Αυτό σημαίνει ότι από τις αρχές του 2020 σε όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων, είτε δεν θα επιβάλλεται καθόλου φόρος μεταβίβασης (αν πληρούνται τα κριτήρια για την απόκτηση πρώτης κατοικίας) είτε θα επιβάλλεται μόνο φόρος μεταβίβασης ο οποίος θα υπολογίζεται με συντελεστή 3%.

Ξεκαθαρίζει έτσι το τοπίο και μπαίνουν τέλος στα διάφορα σενάρια που κυκλοφορούσαν έως τώρα, συντηρώντας αβεβαιότητα και διστακτικότητα.

Πώς θα γίνει η εφαρμογή του μέτρου

Η αναστολή της επιβολής του ΦΠΑ θα ισχύσει για όλα τα κτίσματα τα οποία έχουν οικοδομικές άδειες εκδοθείσες από την 1η-1-2006 και μετά και είτε έχουν παραμείνει ημιτελή μέχρι σήμερα είτε έχουν αποπερατωθεί αλλά έχουν μείνει μέχρι σήμερα απούλητα.

Η εξέλιξη αυτή θα έχει θετική επίπτωση στη ζήτηση όχι μόνο νεοανεγερθέντων κτισμάτων, αλλά και οικοδομών που έχουν αποπερατωθεί εδώ και πολλά χρόνια όμως έχουν μείνει απούλητες λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης των τελευταίων 10 ετών, η οποία είχε ως πρώτο θύμα της την οικοδομική δραστηριότητα.

Χιλιάδες κτίσματα ημιτελή ή αποπερατωμένα μόνο ως προς τις βασικές κατασκευαστικές εργασίες αλλά μη πλήρως ολοκληρωμένα στην τελική μορφή κατασκευής τους (οικοδομές σοβαντισμένες αλλά χωρίς ακόμη ολοκληρωμένες τις εργασίες υδραυλικών, ηλεκτρολόγων, αλουμινάδων, μαραγκών και άλλων επιτηδευματιών) καθώς και οικοδομές πλήρως αποπερατωμένες εδώ και πολύ καιρό θα μπορούν να πωληθούν ευκολότερα πλέον καθώς οι τιμές πώλησής τους θα μειωθούν, δεδομένου ότι οι πρώτες μεταβιβάσεις τους για χρήση δεν θα επιβαρυνθούν με ΦΠΑ 24% αλλά με φόρο μεταβίβασης 3% επί των αντικειμενικών αξιών τους.

Π.χ. διαμερίσματα σε οικοδομή με άδεια ανέγερσης εκδοθείσα το 2008 τα οποία έμειναν απούλητα μέχρι σήμερα θα μπορούν να πωληθούν πλέον χωρίς επιβάρυνση με ΦΠΑ 24% επί της αντικειμενικής αξίας τους, αλλά με πολύ μικρότερη επιβάρυνση φόρου μεταβίβασης ύψους 3% επί της αντικειμενικής αξίας. Η μείωση της τελικής τιμής πώλησης, αν υποτεθεί ότι αυτή είναι ίση με την αντικειμενική αξία, θα φθάσει σε ποσοστό 15,3%.

Ανεπηρέαστη η α’ κατοικία

Η ρύθμιση για την αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομή δεν θα επηρεάσει καθόλου την αγορά πρώτης κατοικίας, δεδομένου ότι αυτή απαλλάσσεται ήδη από τον ΦΠΑ. Είναι μάλιστα αφορολόγητη μέχρι το επίπεδο αξίας των 200.000 ευρώ εφόσον πραγματοποιηθεί από άγαμο φορολογούμενο και μέχρι το επίπεδο αξίας των 250.000 ευρώ εφόσον πραγματοποιηθεί από έγγαμο ή συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης. Εάν τον αγοραστή βαραίνουν και εξαρτώμενα τέκνα, το ισχύον αφορολόγητο όριο αξίας προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για κάθε ένα από το τρίτο και τα επόμενα.

Ο εκτιμώμενος αντίκτυπος

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το μέτρο θα αυξήσει τις αγοραπωλησίες και θα τονώσει την αγορά ακινήτων, επηρεάζοντας θετικά την απασχόληση και το σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Επίσης, το μέτρο αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά τους ισολογισμούς των τραπεζών, καθώς αυξάνει την αξία των ενυπόθηκων δανείων στα βιβλία τους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη χορήγηση ρευστότητας από την πλευρά των τραπεζών στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Σε ό,τι αφορά την έκπτωση του 40% της δαπάνης για εργασίες επισκευής κατοικιών, στην οποία σκοπεύει να προχωρήσει το υπουργείο Οικονομικών αποσκοπεί, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, σε ένα διπλό όφελος για την οικονομία. Η έκπτωση θα αφορά μόνο για δαπάνες αμοιβών στους επαγγελματίες που θα αναλαμβάνουν τις επισκευές ( ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς κ.ά.) και όχι στα υλικά. Αυτό σημαίνει ότι ο φορολογούμενος θα έχει ισχυρό κίνητρο να ζητά αποδείξεις με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα του δημοσίου από έναν τομέα, όπου η φορολογική συμμόρφωση παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά.

Επίσης, εκτιμάται ότι θα αυξηθούν οι δαπάνες και τα εισοδήματα στον τομέα αυτόν προς όφελος της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, για να είναι δυνατή η έκπτωση 40% της δαπάνης επισκευής μιας κατοικία από τον φόρο εισοδήματος του ιδιοκτήτη της θα πρέπει η δαπάνη αυτή να γίνει γίνεται μέσω ηλεκτρονικής συναλλαγής. Στον βαθμό που δεν υπάρχει τρέχουσα φορολογική υποχρέωση του ιδιοκτήτη θα γίνεται συμψηφισμός με μελλοντικές υποχρεώσεις προς την εφορία.

Το χρονικό

Ο ΦΠΑ στην οικοδομή επιβλήθηκε σε όλα τα ακίνητα που χτίστηκαν με άδεια οικοδομής μεταγενέστερη της 1ης/1/2006 με μοναδική εξαίρεση τις αγορές ακινήτων που θα χρησιμοποιούνταν ως πρώτη κατοικία. Το μέτρο ουσιαστικά δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Αφενός διότι ακολούθησε η πολυετής κρίση που έπληξε καίρια την οικοδομή και αφετέρου διότι το όποιο αγοραστικό ενδιαφέρον στράφηκε στην αγορά «μεταχειρισμένων» ακινήτων που είχαν χτιστεί με άδεια προγενέστερη της 1ης/1/2006.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο στοκ απούλητων ακινήτων. Για τους κατασκευαστές, η εξαγγελία της κυβέρνησης περί «παγώματος» του ΦΠΑ θα μπορούσε να αποτελέσει πρώτης τάξεως ευκαιρία για να πουληθούν τα αδιάθετα ακίνητα. Υπό μία προϋπόθεση: να εξαιρούνται και αυτά από τον φόρο προστιθέμενης αξίας.