Πώς θα ψωνίζουμε στην μετά Covid-19 εποχή: Η τάση «click & collect» που ήρθε για να μείνει

Οι λιανέμποροι και οι επιχειρηματίες του κλάδου τροφίμων σε όλο τον κόσμο προβλέπουν ύφεση και το 2021 και προετοιμάζονται γι’ αυτό με γνώμονα τις νέες καταναλωτικές τάσεις, όπως λιγότερες επισκέψεις στα supermarket (δύο φορές το μήνα κατά προτίμηση) αλλά με μεγαλύτερο καλάθι και επιτάχυνση των διαδικτυακών αγορών – με το click & collect να γίνεται η νέα τάση ανταγωνιζόμενο το delivery.

Σύμφωνα με την IRI το 56,6% των επιχειρηματιών του λιανεμπορίου και των εταιρειών τροφίμων παγκοσμίως προβλέπει ανάκαμψη τύπου «U», δηλαδή ύφεση και το 2021, σχεδόν τρεις στους δέκα (28,5%) περιμένουν μια βραχυπρόθεσμη πτώση ενός εξαμήνου και μετά ανάκαμψη και περίπου ένας με δύο στους δέκα (14,6%) περιμένει μεγάλη ύφεση, που θα επηρεάσει την αγορά τα επόμενα τρία χρόνια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα lockdown έφεραν μαζικές αγορές σε βασικά είδη παντοπωλείου: ιστορικές πωλήσεις ζυμαρικών, αλευριού και μαγιάς, καθώς και προϊόντων υγιεινής, όπως γάντια, οινόπνευμα και μαντηλάκια. Η μία χώρα συναγωνίζεται την άλλη στα ρεκόρ, με την Γαλλία να εμφανίζει αύξηση στα ζυμαρικά 113% και την Ιταλία ανάπτυξη 20% – 40% σε κατηγορίες όπως αυγά, γάλα, κονσέρβες τόνου και τυρί.

Πάνω από 1,3 δισ. η ελληνική αγορά FMCGs

Στην Ελλάδα οι πωλήσεις των ταχυκίνητων κωδικών (FMCGs) αναπτύσσονται με ρυθμούς ρεκόρ. Τα επικαιροποιημένα στοιχεία της IRI για την περίοδο του lockdown δείχνουν αύξηση 22,6%, με την αξία της αγοράς να ξεπερνά τα 1,3 δισ. ευρώ στο διάστημα από 24/2 έως 26/4. Παραδόξως η τελευταία εβδομάδα εμφανίζεται αρνητική, κατά 29,1% λόγω της σύγκρισης με την εβδομάδα του περσινού Πάσχα.

Το online κανάλι

Οι νέες τάσεις έχουν δώσει ισχυρή ώθηση στις online πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, που αποτελούν μεν ένα μικρό μέρος των συνολικών εσόδων τους, αλλά το κανάλι αναπτύσσεται με ιλιγγιώδη ρυθμό. Η IRI προβλέπει διπλασιασμό στην Ελλάδα, καθώς από μερίδιο 1% αναμένεται να φτάσει το 1,8% στο τέλος του 2020. Ανάπτυξη επίσης προβλέπεται και σε πιο προηγμένες αγορές όπως π.χ. η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, με μερίδια 5,5% και 6% αντίστοιχα που προβλέπεται να φτάσουν στο 8,1% και 8% αντίστοιχα.

Καταναλωτικές τάσεις και επενδυτικές ευκαιρίες 

Σύμφωνα με τους αναλυτές της IRI η μεγάλη ευκαιρία για τις εταιρείες τροφίμων και τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ είναι πλέον η προσέγγιση του καταναλωτή στο χώρο του σπιτιού και η μετάβαση από το μοντέλο «marketing out-of-home» στο «in-home». Το νέο περιβάλλον δημιουργεί επίσης ευκαιρίες για ανάπτυξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας ενώ μετά την εκρηκτική ζήτηση για υπηρεσίες delivery και την αδυναμία των εταιρειών courier να ανταποκριθούν στον μεγάλο όγκο παραγγελιών στα online σούπερ μάρκετ άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία η τάση «click & collect». Δηλαδή ο καταναλωτής κάνει τις αγορές του online και αντί να περιμένει την παραγγελία στο σπίτι προεπιλέγει την τοποθεσία παράδοσης π.χ. από συγκεκριμένο κατάστημα. Αυτή είναι πιο οικονομική λύση για τους λιανοπωλητές και πιο λειτουργική για τους καταναλωτές και αναμένεται να καταγράψει ισχυρή αύξηση και στην μετά Covid-19 εποχή.

Εν κατακλείδι, ο Covid-19 έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά δημιουργώντας μάλιστα κοινά πρότυπα στις διάφορες χώρες παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις στην διαχείριση της κρίσης σε εθνικό επίπεδο. Στην Ευρώπη, η Ιταλία πρωτοστατεί και όλες οι χώρες μαθαίνουν από αυτήν.

Ειδικότερα, η IRI προβλέπει ότι μεταξύ των τάσεων που ήρθαν για να μείνουν είναι:

– Έντονη ευαισθητοποίηση για καθαριότητα και προσωπική υγιεινή

– Υγεία και ποιότητα τροφίμων

– Έμφαση στη μαγειρική στο σπίτι

– Κοινωνική απόσταση, ανέπαφες αγορές και πληρωμές

Με βάση τα παραπάνω και σε συνέχεια της εμπειρίας από την καταναλωτική συμπεριφορά στην κρίση του 2008 – 2009, όπου αναδείχθηκαν τάσεις όπως ο περιορισμός των εξόδων για φαγητό, και το κυνήγι προσφορών και κουπονιών, αναδύονται σημαντικές ευκαιρίες για λιανοπωλητές και εταιρείες τροφίμων, που θα πρέπει να εστιάσουν σε νέους τομείς όπως:

– Επανατοποθέτηση της αλυσίδας εφοδιασμού, με αύξηση των συνεργασιών με τοπικούς προμηθευτές

– Έμφαση στην ασφάλεια και την υγιεινή από τα πακέτα μέχρι τις ετικέτες των προϊόντων

– Σύνδεση των μαρκών με τους καταναλωτές εν μέσω ανάπτυξης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας

– Εμπειρία εστίασης στο περιβάλλον του σπιτιού

– Περαιτέρω επένδυση στο click & collect

– Καινοτομίες και ισχυρό μάρκετινγκ

– Διατήρηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών που έχουν μετακινηθεί την περίοδο της πανδημίας σε νέα καταστήματα και brands.