Πώς ξένα funds «βύθιζαν» το Χρηματιστήριο
Έρχονται πρόστιμα – «φωτιά» για κερδοσκοπικά παιχνίδια στο Χρηματιστήριο με ανοιχτές πωλήσεις μετοχών.
Ξένοι επενδυτές τον περασμένο Απρίλιο και Μάιο πωλούσαν μαζικά τραπεζικές μετοχές που δεν είχαν στην κατοχή τους. Οι συναλλαγές αυτές μπήκαν στο μικροσκόπιο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και πραγματοποιήθηκαν μετά τις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών την Άνοιξη του 2014 και πριν από την εισαγωγή των νέων μετοχών στο Χρηματιστήριο. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 150 κινήσεις «γυμνών πωλήσεων» (naked short selling) από ξένους θεσμικούς.
Συγκεκριμένα, επενδυτές που μετείχαν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η εκκαθάριση στο Χρηματιστήριο Αθηνών γινόταν σε διάστημα τριών ημερών μετά τη συναλλαγή (Τ+3), προχωρούσαν σε μαζικές πωλήσεις μετοχών τις οποίες δεν κατείχαν τη στιγμή που έδιναν την εντολή πώλησης. Έτσι, πλήθος επενδυτών -κυρίως χαρτοφυλάκια του εξωτερικού- πούλησαν αέρα, επενδύοντας στο γεγονός ότι κατά την εκκαθάριση της συναλλαγή θα είχαν τους τίτλους πιστωμένους στις μερίδες τους.
Αλλά και ξένοι επενδυτές που μετείχαν στην αύξηση κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας προχώρησαν σε ανοικτές πωλήσεις μετοχών, προκειμένου να βγάλουν κέρδος από τη διαφορά μεταξύ της χρηματιστηριακής τιμής και της τιμής έναρξης διαπραγμάτευσης των νέων μετοχών του ιδρύματος. Ενδεικτικά, λόγω αυτής της πρακτικής, η μετοχή της Εθνικής από τα 2,63 ευρώ στις 12 Μαΐου βρέθηκε στα 2,12 ευρώ στις 16 Μαΐου.
Το παράνομο στις περιπτώσεις αυτές ήταν ότι οι μετοχές που προέκυπταν από τα δικαιώματα εγγραφής στις αυξήσεις κεφαλαίου δεν ήταν διαθέσιμες κατά την ημερομηνία διακανονισμού της συναλλαγής -ή πριν απ’ αυτήν- και σε ποσότητα τουλάχιστον ισοδύναμη με τον αριθμό των μετοχών που τέθηκαν τελικά σε ανοικτή πώληση.
Σήμερα, περίπου έξι μήνες μετά, ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κωνσταντίνος Μποτόπουλος προανήγγειλε πως εντός διμήνου θα πέσουν μεγάλες «καμπάνες» για την συγκεκριμένη υπόθεση. Συγκεκριμένα, αποκάλυψε πως η Αρχή έχει στοχοποιήσει συνολικά 150 περιπτώσεις (φυσικών και νομικών προσώπων) και θα προχωρήσει στον καταλογισμό των παραβάσεων και στην επιβολή προστίμων.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής κεφαλαιαγοράς προανήγγειλε την επιβολή αυστηρών ποινών τον Ιανουάριο για παραβίαση των κανόνων του short selling τουλάχιστον σε μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου τράπεζας και τόνισε ότι με τη συνεργασία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και εξειδικευμένων στελεχών της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ελέγχονται οι ύποπτοι κωδικοί. Επίσης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αναφέρθηκε και στα φορολογικά θέματα που απασχολούν τη χρηματιστηριακή αγορά τονίζοντας ότι υπάρχει κατανόηση τόσο από την πλευρά του Υπουργείου Οικονομικών όσο και της τρόικας στα αιτήματα των φορέων της αγοράς και ιδιαίτερα στο αίτημα να καταργηθεί ο όρος «επαγγελματίας επενδυτής», ο χαρακτηρισμός των Ελλήνων επενδυτών ως επιτηδευματιών.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εξέτασε τα λεγόμενα «failed trades» δηλαδή τις συναλλαγές που δεν κατάφεραν να ολοκληρωθούν και να εκκαθαριστούν, ενώ ξεκίνησε την έρευνα από τις ίδιες τις τράπεζες από τις οποίες ζήτησε στοιχεία και προχώρησε στους θεσμικούς επενδυτές και τους επιμέρους πελάτες τους μέχρι να καταλήξει στους «φυσικούς αυτουργούς» που είναι είτε φυσικά πρόσωπα, είτε funds.
Έρευνες είχαν εξαγγελθεί ξανά στο παρελθόν, όμως σπάνια είχαν αποδώσει καρπούς. Όμως τώρα η υπόθεση δείχνει να είναι αρκετά σοβαρή από τη στιγμή που η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έκανε επισήμως γνωστό πως τουλάχιστον 150 επιμέρους συναλλαγές ανοικτών πωλήσεων από φυσικά πρόσωπα και θεσμικούς επενδυτές εξετάζονται ως «ύποπτες» και ο ίδιος ο πρόεδρος της Κων/νος Μποτόπουλος προανήγγειλε ότι θα επιβληθούν κυρώσεις όταν κλείσει οριστικά ο πρώτος μεγάλος φάκελος που πιθανότατα αφορά το «σορτάρισμα» στη Alpha Bank στην οποία εντοπίστηκε και το μικρότερο πρόβλημα.
