Πόσο σας κρυφοκοιτάζουν τα apps στο κινητό σας;

Όταν ο καθηγητής πληροφορικής Jason Hong παρατήρησε στην οθόνη του κινητού του να ανάβει το εικονίδιο του GPS και μετά να εξαφανίζεται, χωρίς ο ίδιος να έχει ανοίξει κάποια σχετική εφαρμογή, απόρησε. Ψάχνοντας στα permissions όλων των εφαρμογών του Android κινητού του ανακάλυψε πως ένα παιχνίδι πόκερ κατέγραφε την τοποθεσία του. Έτσι ξεκίνησε μια έρευνα, με τη βοήθεια των φοιτητών του στο Carnegie Mellon και ανακάλυψε ότι χιλιάδες εφαρμογές καταγράφουν και μεταδίδουν στοιχεία μας σε developers και διαφημιστικές.

Γενικά μιλώντας, το mobile marketing είναι μια αμφίδρομη διαδικασία. Δεν αφορά μόνο σε όσα κάποιος θέλει να επικοινωνήσει προς τον χρήστη, αλλά και πόσα στοιχεία μπορεί μια εταιρεία να «εξορύξει» από το κινητό σου.

Π.χ. πόσες φορές ανοίγεις την τάδε εφαρμογή την ημέρα, πού βρίσκεσαι γεωγραφικά, πόσο μένει αναμμένη η οθόνη (άρα χρόνος χρήσης), αν πραγματοποίησες αγορές κ.ά. Τα στοιχεία αυτά (που συνήθως είναι ανώνυμα) συνδυάζονται, αποθηκεύονται και αξιολογούνται με σκοπό να βγουν συμπεράσματα για την νέα, σχετικά, «επιστήμη» του marketing μέσω mobile συσκευών.

Η ομάδα του καθηγητή ερεύνησε 1 εκατ. εφαρμογές και τις κατέταξε σε τέσσερις κατηγορίες (A, B, C, D) ανάλογα με το πόσα πράγματα καταγράφει σε συνάρτηση του τι υπηρεσίες προσφέρει. Αυτό σημαίνει πως το Google Maps, το Foursquare, το Facebook, το Instagram κ.λπ. μπορεί να σας καταγράφουν, αλλά αυτό ο χρήστης το γνωρίζει, συμφωνεί και χρησιμοποιεί τις αντίστοιχες υπηρεσίες.

Χίλιες εφαρμογές ανήκουν στη χειρότερη κατηγορία. Ποιες είναι οι χειρότερες; Η έρευνα έδειξε πως οι παιδικές εφαρμογές My Talking Tom και Fruit Ninja ζητούν τα περισσότερα permissions χωρίς να είναι δουλειά τους. Η πρώτη είναι κάτι σαν εικονικό ζώο συντροφιάς που μιλάει (και μοιράζεται με τους διαφημιστές ό,τι καταγράψει το μικρόφωνο) και η δεύτερη ένα παιχνίδι όπου πετσοκόβεις φρούτα (καταγράφει και μοιράζεται την τοποθεσία σου, τον πάροχο κινητής και τον τηλεφωνικό αριθμό). Καταλαβαίνετε πόσο ανησυχητικό είναι μια εφαρμογή να παρακολουθεί τις κινήσεις παιδιών.

Διάφορες εκδόσεις των Angry Birds καταγράφουν τοποθεσία και αναζητούν λογαριασμούς social media στη συσκευή.

Εφαρμογές flashlight, που μετατρέπουν το φλας της συσκευής σας σε φακό, καταγράφουν πάροχο, νούμερο και IMEI. Το γνωστό Shazam καταγράφει την τοποθεσία. Το παιχνίδι ράλι Hill Climb Racing θέλει τον τηλεφωνικό σας αριθμό.

Ψηλά στις προτιμήσεις του Play Store είναι η Holy Bible η οποία λαμβάνει την contact list, το ιστορικό κλήσεων, τον αριθμό σας και την τοποθεσία σας. Προφανώς για να πιάσουν οι προσευχές.

Γιατί τόση «περιέργεια»;

Σύμφωνα με τους ερευνητές του πανεπιστημίου, οι περισσότεροι developers δεν γράφουν καν οι ίδιοι τον κώδικα με τον οποίο η εφαρμογή κρυφοκοιτάζει τα στοιχεία σας. Συνήθως πρόκειται για έτοιμα «κομμάτια» που προστίθενται στην όποια, ακόμα και στην πιο άσχετη, εφαρμογή χωρίς απαραίτητα να επηρεάζουν ή να βοηθούν στη λειτουργία της, αλλά με αποκλειστικό σκοπό να στείλουν στοιχεία σε διαφημιστές.

Οι δωρεάν εφαρμογές είναι δωρεάν επειδή ο developer αναμένει έσοδα από εκείνους που του έδωσαν εκείνο το «κομμάτι» κώδικα. Δεν είναι παράνομο. Προβλέπεται κανονικά στους όρους και ο χρήστης αποδέχεται (άσχετα αν δεν το διαβάζει) τη λειτουργία όταν τις εγκαθιστά.

Αποτέλεσμα είναι μια εφαρμογή, π.χ. φακού, να συγκεντρώνει όσα περισσότερα στοιχεία μπορεί -ακόμα και από άλλες εφαρμογές- και να τα στέλνει σε όλο το Internet. Οι παραλήπτες πληρώνουν τον δημιουργό για τα στοιχεία που λαμβάνουν και ο χρήστης απολαμβάνει τη δωρεάν εφαρμογή του. Κανείς δεν νιώθει «κακός» σε αυτή την ιστορία, κυρίως επειδή όλο αυτό δεν απαγορεύεται. Είναι πια κοινή πρακτική.