Πού θα «προσγειωθούν» τα επιτόκια της ΕΚΤ;
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ετοιμάζεται να ρίξει φως σε ένα κρίσιμο ερώτημα που θα διαμορφώσει τις επόμενες κινήσεις της νομισματικής πολιτικής: το ουδέτερο επιτόκιο. Πρόκειται για το θεωρητικό επίπεδο επιτοκίου που δεν επηρεάζει ούτε θετικά ούτε αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα. Οι νέες εκτιμήσεις της ΕΚΤ, που θα δημοσιευθούν την Παρασκευή, αναμένεται να δώσουν το στίγμα για το πού θα κινηθεί το κόστος δανεισμού, εν μέσω προσδοκιών για περαιτέρω μειώσεις.
Ο ρόλος του ουδέτερου επιτοκίου
Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει ήδη δηλώσει ότι οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα αξιοποιήσουν αυτές τις εκτιμήσεις για να καθορίσουν την προσέγγισή τους στη νομισματική πολιτική. Μετά από πέντε μειώσεις του επιτοκίου καταθέσεων, το οποίο βρίσκεται στο 2,75%, η συζήτηση πλέον επικεντρώνεται στο ποιο επίπεδο θα θεωρηθεί ισορροπημένο για την οικονομία της ευρωζώνης.
Οι απόψεις των αξιωματούχων διαφέρουν. Η ίδια η Λαγκάρντ έχει τοποθετήσει το ουδέτερο επιτόκιο μεταξύ 1,75% και 2,25%, ενώ άλλοι οικονομολόγοι, όπως η Isabel Schnabel, υποστηρίζουν ότι μπορεί να κυμαίνεται από 2% έως 3%. Στο χαμηλότερο άκρο του φάσματος βρίσκονται αξιωματούχοι όπως ο Όλι Ρεν και ο Γιάννης Στουρνάρας, που εκτιμούν το ουδέτερο στο 2%.
Πόσο σημασία έχει πραγματικά;
Αν και το ουδέτερο επιτόκιο αποτελεί μια χρήσιμη θεωρητική έννοια, ορισμένοι αξιωματούχοι, όπως ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν, εμφανίζονται επιφυλακτικοί ως προς τη χρησιμότητά του στη διαμόρφωση της νομισματικής πολιτικής. Ορισμένοι, όπως ο Γκάμπριελ Μακλούφ, προτιμούν να εστιάζουν σε πιο απτά δεδομένα, όπως η δυναμική του πληθωρισμού και οι συνθήκες χρηματοδότησης.
Συγκριτικά, η Τράπεζα της Αγγλίας έχει σχεδόν εγκαταλείψει τη χρήση του ουδέτερου επιτοκίου ως οδηγού για τις αποφάσεις της, ενώ η Federal Reserve των ΗΠΑ διατηρεί στις προβλέψεις της μια μακροπρόθεσμη εκτίμηση, τοποθετώντας το στο 3%.
Η επόμενη κίνηση της ΕΚΤ
Μετά τις αλλεπάλληλες μειώσεις των επιτοκίων, η ΕΚΤ βρίσκεται όλο και πιο κοντά στο σημείο όπου θα πρέπει να επανεκτιμήσει το περιθώριο περαιτέρω χαλάρωσης της πολιτικής της. Όπως σημείωσε η Schnabel, «είμαστε πλέον πιο κοντά στο σημείο όπου πρέπει να εξετάσουμε αν και σε ποιο βαθμό μπορούν να μειωθούν περαιτέρω τα επιτόκια».
Η συζήτηση για το ουδέτερο επιτόκιο μπορεί να επηρεάσει τις μελλοντικές αποφάσεις, αλλά οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι αναμένουν πλέον συγκεκριμένες ενδείξεις για τη στρατηγική της ΕΚΤ. Η έκθεση της Παρασκευής αναμένεται να ρίξει φως σε αυτή την κρίσιμη πτυχή της νομισματικής πολιτικής.
