Προϋπολογισμός: Η υπέρβαση στα φοροέσοδα το 7μηνο έφερε πλεόνασμα 5,6 δισ. ευρώ – Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν
Αυξημένα κατά 2,19 δις ευρώ έναντι του στόχου, εμφανίζονται τα φορολογικά έσοδα για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024 σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση και συγκεκριμένα ανήλθαν σε 36,866 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 6,3%.
Την ίδια στιγμή το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5,665 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,655 δισ. ευρώ.
Αναλυτικά σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 139 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 3.745 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και ελλείμματος 1.435 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023. Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5.665 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.655 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 3.558 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023.
Σημειώνεται ότι μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023 και ποσό ύψους 2.323 εκατ. ευρώ που αφορά ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1.693 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 630 εκατ. ευρώ, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.
Εξαιρουμένων των ανωτέρω ποσών, η υπέρβαση του στόχου στο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου ανέρχεται σε 1.040 εκατ. ευρώ.
Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Επιπλέον, τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2024. Κατά την κατάρτιση του Προγράμματος Σταθερότητας τον Απρίλιο του 2024, έχει ήδη ληφθεί υπόψη ότι ποσό ύψους 1.238 εκατ. ευρώ σε δημοσιονομική βάση που προέρχεται από καλύτερη πρόβλεψη των φορολογικών εσόδων του 2024, κατευθύνεται σε αυξημένες δαπάνες του τακτικού Προϋπολογισμού των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και του Εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 39.187 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 863 εκατ. ευρώ ή 2,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, καθότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί : α) η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024 και β) η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο τιμήματος ύψους 1.350 εκατ. ευρώ από την σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29.03.2024. Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένονται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 43.085 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 867 εκατ. ευρώ ή 2,1% έναντι του στόχου.
Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 36.866 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.190 εκατ. ευρώ ή 6,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους. Συνεπώς η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων που προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024 ανέρχεται σε 1.543 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους του Προϋπολογισμού. Κατά την κατάρτιση του Προγράμματος Σταθερότητας τον Απρίλιο του 2024 έχει ήδη ληφθεί υπόψη αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1.238 εκατ. ευρώ, που κατευθύνεται σε αυξημένες δαπάνες για το έτος 2024 του τακτικού Προϋπολογισμού των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και του Εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπως αποτυπώνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 14.581 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 545 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 4.046 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 135 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1.809 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 73 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 12.285 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1.404 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 399 εκατ. ευρώ, ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων αυξημένος κατά 811 εκατ. ευρώ και οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος αυξημένοι κατά 194 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 35 εκατ. ευρώ, και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 2 εκατ. ευρώ.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 3.085 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 811 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 κυρίως λόγω: (α) της είσπραξης κατά τον Δεκέμβριο 2023 του ποσού των 1.687 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ενώ ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024, έναντι στόχου 1.797 εκατ. ευρώ που αρχικά είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Μάρτιο 2024 και (β) των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ, κατά 679 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου. Ειδικότερα, από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 3.085 εκατ. ευρώ, ποσό 2.652 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 583 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.351 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η παρατηρούμενη υστέρηση οφείλεται στο γεγονός ότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε περιληφθεί η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο του τιμήματος από την σύμβαση παραχώρησης, του αυτοκινητοδρόμου Εγνατία Οδός και των τριών (3) καθέτων οδικών αξόνων του, ύψους 1.350 εκατ. ευρώ, η οποία όμως αναμένεται να εισπραχθεί τους επόμενους μήνες, όπως προαναφέρθηκε.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2.483 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 805 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, κυρίως λόγω των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών, κατά 356 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2.483 εκατ. ευρώ, ποσό 351 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 265 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
VI. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 32 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 1 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.898 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 4 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.894 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.003 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 944 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.059 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, τον Ιούλιο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 7.721 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 1.150 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Ιούλιο 2024 έχουν ως ακολούθως:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 7.668 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 932 εκατ. ευρώ ή 13,8% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού, εξαιτίας κυρίως της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του φορολογικού έτους 2023. Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος του εν λόγω αποτελέσματος όπως προαναφέρθηκε, έχει προβλεφθεί στους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2.638 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 197 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 728 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 56 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 206 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 4 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 3.457 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 666 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 324 εκατ. ευρώ αφορούν το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και 271 εκατ. ευρώ το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 197 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 143 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 160 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 117 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 113 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 404 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 184 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 56 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 51 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 674 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 123 εκατ. ευρώ από τον στόχο (551 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 215 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 168 εκατ. ευρώ από τον στόχο (47 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024 ανήλθαν στα 39.326 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.744 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (42.070 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 743 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών τόκων.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 2.860 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1.693 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 630 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές τόκων εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους κατά 436 εκατ. ευρώ.
Ως αξιοσημείωτες μεταβιβαστικές πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η καταβολή 120 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023 καθώς και για σχετικά εγγειοβελτιωτικά έργα, η επιχορήγηση 191 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ), η επιχορήγηση 207 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου και η επιχορήγηση 98 εκατ. ευρώ στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) για λειτουργικές δαπάνες γενικά.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 6.099 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 117 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου στο ΠΔΕ.
