Προορισμός για τις εξαγωγές αλλά και τα πλοία Ελλήνων εφοπλιστών η Κίνα

Σε τροχιά ανάπτυξης βρίσκεται το διμερές εμπόριο μεταξύ Ελλάδας και Κίνας, με τη χώρα μας να βρίσκεται στην 54η θέση των εξαγωγών της Κίνας με 3,949,368,486 δολάρια, και στην 92η θέση όσον αφορά στις εισαγωγές της Κίνας από άλλες χώρες με συνολικές εισαγωγές για το 2013 433,266,752 δολ. ΗΠΑ. Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση για την Κίνα του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στη χώρα, που υπογράφουν οι Εμμανουήλ Στάντζος, γενικός σύμβουλος ΟΕΥ Β ́ και Γεώργιος Σακουφάκης, γραμματέας ΟΕΥ Α ́ και αναρτήθηκε στον ιστότοπο του υπουργείου Εξωτερικών (www.agora.mfa.gr).

Σύμφωνα με την έκθεση, εκτιμάται ότι δραστηριοποιούνται στην Κίνα περίπου 50 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, ενώ το σύνολο των ελληνικών παραγωγικών επενδύσεων στη χώρα, από το 1978 μέχρι τον Αύγουστο 2012 αναλύεται σε 114 επενδυτικά σχέδια με υλοποιηθείσες επενδύσεις της τάξης των 92,99 εκατ. δολαρίων.

Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι σχεδόν 100 ελληνικά πλοία επισκευάζονται ετησίως σε κινεζικά ναυπηγεία, και το ότι το 10% των ελληνικών εμπορικών πλοίων άνω των 100 τόνων έχουν κατασκευαστεί στη χώρα αυτή, με τους Έλληνες εφοπλιστές να αποτελούν τους σημαντικότερους πελάτες των κινεζικών ναυπηγείων.

Διμερές εμπόριο
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Διοίκησης Τελωνείων της Λ.Δ. της Κίνας, οι ελληνικές εξαγωγές το 2013 αυξήθηκαν στα 434,14 εκατ. δολάρια, σημειώνοντας ποσοστιαία αύξηση κατά 1,35% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Οι κινεζικές εξαγωγές προς την Ελλάδα σημείωσαν περαιτέρω πτώση στα 3.216 εκατ. δολάρια (-10,5%). Αντίστοιχα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2013 δείχνουν αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κατά 10% (419,7 εκατ. ευρώ) και μείωση των εισαγωγών κατά 4% (2,19 δισ. ευρώ). Χάρις στην αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και της μείωσης των ελληνικών εισαγωγών τα τελευταία έτη, οι ελληνικές εξαγωγές αναλογούν πλέον σε περίπου 1/5 των κινεζικών εξαγωγών προς την Ελλάδα (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ).

Βασική αιτία της σημαντικής απόκλισης μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών εκτιμάται ότι αποτελεί η απουσία ισόρροπου διμερούς διατομεακού εμπορίου στους κλάδους μεταποίησης, μηχανολογικού εξοπλισμού και υψηλής τεχνολογίας, που συνθέτουν άνω του 80% του διεξαγόμενου διεθνούς εμπορίου με την Κίνα. Αυτή η ανισορροπία οφείλεται κυρίως στην ισχνή παραγωγική βάση της Ελλάδας σε αυτούς τους τομείς, καθώς και στα σημαντικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Κίνα, όπως φθηνό εργατικό δυναμικό, φορολογικά κίνητρα για προσέλκυση επενδύσεων στους συγκεκριμένους κλάδους και συνακόλουθες οικονομίες κλίμακας, λόγω μεγέθους εσωτερικής αγοράς. Σε ορισμένους παραδοσιακούς κλάδους μεταποίησης (ενδύματα, υποδήματα, παιχνίδια κ.ά.), που η χώρα μας είχε στο παρελθόν συγκριτικά πλεονεκτήματα, η Κίνα κυριαρχεί σήμερα όχι μόνον έναντι της Ελλάδας αλλά σχεδόν έναντι όλων των ανεπτυγμένων οικονομιών. Αντίστοιχα, στον κλάδο τροφίμων-ποτών, όπου η Ελλάδα διαθέτει, ακόμα, συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Κίνας, κυρίως σε επίπεδο ποιότητας, η πρόσβαση στην κινεζική αγορά δυσχεραίνεται, μεταξύ άλλων, από μη δασμολογικά εμπόδια καθώς και από την πολιτική επισιτιστικής επάρκειας και διασφάλισης αξιοπρεπούς διαβίωσης του αγροτικού πληθυσμού.

Τα βασικά εξαγόμενα ελληνικά προϊόντα για το 2013 στην Κίνα ήταν μάρμαρα (δολομίτης, τραβερτίνα), βαμβάκι, μέταλλα (προϊόντα αλουμινίου και απορρίμματα μετάλλων), προϊόντα πετρελαίου, δέρματα και γουνοδέρματα, χημικά και πλαστικά (φάρμακα, απορρίμματα πλαστικών και χρωστικές ύλες), ηλεκτρικά είδη (κυρίως ηλεκτρικά φουρνάκια), πολτοί και χαρτιά (κυρίως χαρτιά και χαρτόνια για ανακύκλωση), τρόφιμα και ποτά (κυρίως ελαιόλαδα, ζυμαρικά, κρασιά).

Αντίστοιχα, τα βασικά κινεζικά προϊόντα για το 2013 στην Ελλάδα ήταν πλοία (επιβατικά πλοία, κρουαζιερόπλοια, οχηματαγωγά (φέρι-μποτ), φορτηγά), δίοδοι, τρανζίστορ ημιαγωγοί κλπ, Η/Υ (Μηχανές επεξεργασίας δεδομένων κλπ), προϊόντα κινητής τηλεφωνίας, ελάσματα και ταινίες, από αργίλιο, παιχνίδια συσκευές τεχνητού κλίματος, ναυτικά βαρούλκα φορτώσεως. γερανοί, γερανογέφυρες, κλπ, υποδήματα, είδη ταξιδιού.

Πάντως, στο ισοζύγιο Ελλάδας- Κίνας δεν καταγράφονται πλήρως οι ελληνικές εισπράξεις από τη ναυτιλία, λόγω της ιδιαιτερότητας του κλάδου να διεξάγει συναλλαγές και μέσω άλλων χωρών. Εκτιμάται, όμως, ότι η ναυτιλία καλύπτει ένα μέρος του εμπορικού ελλείμματος, δεδομένου, ότι ελληνικά πλοία είτε με ελληνική είτε με ξένη σημαία μεταφέρουν μεγάλο μέρος των καυσίμων που εισάγονται στην Κίνα, καθώς και σημαντικό ποσοστό των κινεζικών εμπορευμάτων διεθνώς.

Περισσότερα από 400 πλοία ελληνικών συμφερόντων έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ εκκρεμούν περί τις 300 νέες παραγγελίες ναυπήγησης. Παράλληλα, σχεδόν 100 ελληνικά πλοία επισκευάζονται ετησίως σε κινεζικά ναυπηγεία, ενώ το 10% των ελληνικών εμπορικών πλοίων άνω των 100 τόνων έχουν κατασκευαστεί στην Κίνα.

Επενδύσεις
Ο τομέας προσέλκυσης κινεζικών επενδύσεων στην Ελλάδα είναι κρίσιμος για τη χώρα καθόσον η Κίνα καθίσταται ο δεύτερος επενδυτής παγκοσμίως. Οι άριστες διμερείς πολιτικές σχέσεις, η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού τον Ιούνιο του 2013 συντείνουν στην αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των κινεζικών εταιρειών να αποκτήσουν επενδυτική παρουσία στην Ελλάδα, κάτι που συνεχίστηκε φέτος, με τις επισκέψεις της κινεζικής πολιτικής ηγεσίας στη χώρα.

Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις της Κίνας στην Ελλάδα, οι καθαρές εισροές ανήλθαν σε 72,8 εκατ. ευρώ το 2013 έναντι αμελητέου ποσού για το έτος 2012 και 8 εκατ. ευρώ για το 2011. Το χρονικό διάστημα Ιανουάριος-Αύγουστος 2014 οι καθαρές εισροές ανήλθαν σε 49,8 εκατ. ευρώ. Το απόθεμα άμεσων επενδύσεων από την Κίνα στην Ελλάδα στις 31.12.2013 ήταν 238,7 εκατ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται στο σχετικό έγγραφο ότι η Cosco βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων για την πώληση ποσοστού του Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) και η STATE GRID Corporation έχει υποβάλει πρόταση για την αγορά του 66% του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ (δίκτυο παροχής).

Η βασική στρατηγική επένδυση στην Ελλάδα η οποία χαρακτηρίζεται επιτυχής είναι η συμμετοχή της COSCO Pacific Ltd στην επέκταση και εκσυγχρονισμό του Λιμένα Πειραιά, όμως, πέραν αυτού, έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα επενδύσεις από δύο σημαντικές κινεζικές εταιρίες τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και υψηλής τεχνολογίας, σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών και προώθησης πωλήσεων (ZTE, Huawei). Επίσης, σημαντική δραστηριοποίηση παρουσιάστηκε ήδη από το 2012 στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με την εξαγορά αδειών για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων από μεγάλες κινεζικές επιχειρήσεις, όπως η Three Gorges Corporation και η Winsun Energy.

Αντίστροφα, σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας, το σύνολο των ελληνικών παραγωγικών επενδύσεων στη χώρα, από το 1978 μέχρι τον Αύγουστο 2012 αναλύεται σε 114 επενδυτικά σχέδια με υλοποιηθείσες επενδύσεις της τάξης των 92,99 εκατ. δολαρίων. Εκτιμάται ότι δραστηριοποιούνται στην Κίνα περίπου 50 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων στους τομείς εξόρυξης, επαγγελματικών ψυγείων, κοσμημάτων, καλλυντικών, πλαστικών, επίπλων, πληροφορικής, τυχερών παιχνιδιών, τροφίμων, ναυτιλίας, παροχής συμβουλευτικών και τουριστικών υπηρεσιών, εμπορίας, εστίασης κ.ά.

Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο των διμερών οικονομικών και επενδυτικών σχέσεων είναι, όπως αναφέρθηκε ήδη, οι μεγάλης κλίμακας παραγγελίες ναυπήγησης πλοίων από Έλληνες εφοπλιστές στα κινεζικά ναυπηγεία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών τον Σεπτέμβριο του 2013 και ενώ τα ναυπηγικά προγράμματα είχαν περιοριστεί παγκοσμίως λόγω υπερπροσφοράς χωρητικότητας, βρίσκονταν συνολικά υπό παραγγελία σε κινεζικά ναυπηγεία παραγγελίες για ναυπήγηση 188 πλοίων ελληνικών συμφερόντων. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει το κινεζικό ενδιαφέρον και συμφέρον να διατηρηθεί η σχέση της με την ελληνική ναυτιλία. Ως εκ τούτου η υπάρχουσα Συμφωνία χρηματοδότησης ύψους 5 δισ. δολαρίων από κινεζικές τράπεζες για τη ναυπήγηση πλοίων ελληνικών συμφερόντων σε κινεζικά ναυπηγεία αναμένεται να ενισχύσει τους αμοιβαία επωφελείς δεσμούς μεταξύ δύο χωρών στους τομείς ναυπήγησης και θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών.

Τέλος, σε ό,τι αφορά στον τουρισμό, η Ελλάδα καθίσταται σταδιακά ένας προσφιλής ευρωπαϊκός προορισμός για τους Κινέζους. Το ενδιαφέρον για την Ελλάδα έχει ενταθεί μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008, ενώ χαίρει σεβασμού ως χώρα με μακραίωνη ιστορία και πολιτισμό αντίστοιχο με τον κινεζικό. Βασικοί ελληνικοί προορισμοί για τους Κινέζους που επισκέπτονται την Ελλάδα είναι η Αθήνα, οι Κυκλάδες και η Πελοπόννησος, με πλέον δημοφιλείς προορισμούς τη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Βασικές χρονικές περίοδοι διακοπών των Κινέζων είναι εκείνη της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς (τέλη Ιανουαρίου- αρχές Φεβρουαρίου), της Πρωτομαγιάς και των διακοπών Εθνικής Εορτής Λ.Δ. Κίνας (πρώτο δεκαήμερο Οκτωβρίου).