Προσεδάφιση του Philae: Ιστορικό επίτευγμα με… αστάθεια

Μετά την ευφορία των πρώτων στιγμών, οι υπεύθυνοι της αποστολής Rosetta ελπίζουν να έχουν σήμερα μία ακριβέστερη εικόνα της κατάστασης του μικρού ρομπότ Philae (Φίλαι), την επομένη της ιστορικής προσεδάφισής του στην επιφάνεια του κομήτη Tchouri. Οι διακυμάνσεις στα σήματα που εξέπεμψε το ρομπότ δείχνουν ότι είτε προσεδαφίσθηκε σε αμμώδη περιοχή, είτε αναπήδησε μαλακά στην επιφάνεια του κομήτη πριν ακουμπήσει μία δεύετρη φορά.
«Εάν το ρομπότ δεν είναι καλά στερεωμένο στο έδαφος, αυτό θα διαταράξει ορισμένα όργανα», δήλωσε χθες στο Γαλλικό Πρακτορείο ο επικεφαλής του σχεδίου Rosetta στο Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Σπουδών (CNES) της Τουλούζης Φιλίπ Γκοντόν εξηγώντας: «Πρέπει να είναι στερεά αγγιστρωμένο στην επιφάνεια για να χρησιμοποιήσει το γεωτρύπανο που θα επιτρέψει τη συλλογή δειγμάτων του εδάφους».

Το μικρό ρομπότ Philae (Φίλαι) ενδέχεται να μην έχει στερεωθεί σωστά στον κομήτη «Τσούρι», καθώς ο ειδικά σχεδιασμένος μηχανισμός του πιθανόν δεν λειτούργησε όπως προβλεπόταν, ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ), λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της προσεδάφισής του στον κομήτη, που αποτελεί ιστορική πρώτη.

«Έχουμε ενδείξεις ότι τα καμάκια (σ.σ. ο μηχανισμός στερέωσης στην επιφάνεια του κομήτη) μπορεί να μην έχουν ενεργοποιηθεί, κάτι που σημαίνει ότι βρισκόμαστε πάνω σε κινούμενη ύλη, δεν έχουμε σταθεροποιηθεί», δήλωσε ο Στέφαν Ούλαμεκ, ένας από τους υπεύθυνος της αποστολής του μικρού ρομπότ. «Πρέπει να αναλύσουμε την κατάσταση», πρόσθεσε, μιλώντας από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) στο Ντάρμστατ της Γερμανίας.

«Δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς βρισκόμαστε και πώς έχουμε προσεδαφιστεί», εξήγησε. «Δεν καταλαβαίνουμε ακόμη πραγματικά τι συνέβη. Θα ξέρουμε πιο πολλά αύριο το πρωί». Οι αυξομειώσεις των ραδιοσημάτων υποδεικνύουν ότι το Φίλαι πιθανόν προσεδαφίστηκε σε ένα «αμμώδες» τμήμα του κομήτη, αναπήδησε και προσεδαφίστηκε ξανά.

Το Φίλαι, το οποίο στη Γη έχει βάρος περίπου 100 κιλά, έχει απειροελάχιστο βάρος στο διάστημα. Το μικρό ρομπότ προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko λίγο μετά τις 18:00 ώρα Ελλάδας, επτά ώρες αφού αφέθηκε από το σκάφος Rosetta, σε απόσταση μισού δισεκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη.

Οι άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονταν στο κέντρο ελέγχου ξέσπασαν σε ζητωκραυγές όταν το μικρό ρομπότ έστειλε το πρώτο σήμα από τον προορισμό του. «Είμαστε πάνω στον κομήτη!», είπε ο Αντρέα Ακομάτζο, ο επικεφαλής της επιχείρησης.

Ο γενικός διευθυντής του ΕΟΔ Ζαν-Ζακ Ντορντέν χαιρέτισε την εξέλιξη κάνοντας λόγο περί ενός «τεράστιου βήματος για τον ανθρώπινο πολιτισμό».

Αργότερα, ο Ντορντέν εμφανίστηκε καθησυχαστικός για την εξέλιξη της αποστολής. «Έχουμε σύνδεση με το Φίλαι, και λειτουργεί… αφού έχουμε ραδιοσύνδεση και ενέργεια, μπορούμε να συλλέξουμε δεδομένα».

Η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος, η NASA, χαιρέτισε την σημερινή προσεδάφιση κάνοντας λόγο για ένα σπουδαίο «βήμα προόδου» στην εξερεύνηση του διαστήματος. «Συγχαίρουμε τον ΕΟΔ για την επιτυχία του», ανέφερε σε μια ανακοίνωση που εξέδωσε η NASA.
Η προσεδάφιση —και γενικότερα η αποστολή αυτή— σηματοδοτεί την είσοδο της Ευρώπης στην ελίτ σε ό,τι αφορά την εξερεύνηση του διαστήματος, πεδίο όπου έως τα τελευταία χρόνια κυριαρχούσαν οι ΗΠΑ και η Ρωσία, με την Κίνα να αναδύεται πρόσφατα ως ένας σημαντικός παράγοντας.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ χαιρέτισε την προσεδάφιση του ρομπότ, κάνοντας λόγο για μια «νίκη για την Ευρώπη, για την πρόοδο και για την ανθρωπότητα».

Αλλά η ευφορία για την προσεδάφιση μετριάστηκε από την ανησυχία το ρομπότ να μην έχει στερεωθεί όπως πρέπει στην επιφάνεια του κομήτη. «Όσο δεν είμαστε βέβαιοι πως έχει στερεωθεί σωστά, δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το τρυπάνι (για τη συγκέντρωση δειγμάτων)», εξήγησε ο Γάλλος αστρονόμος Ζαν-Πιερ Λουμινέ.

Η αποστολή του διαστημοπλοίου Rosetta, που άρχισε το 2004 κι έχει κόστος 1 δισ. ευρώ , αποσκοπεί να χυθεί φως στην δημιουργία του σύμπαντος, πριν από 4,6 δισεκ. χρόνια. Οι κομήτες ανάγονται στη δημιουργία του ηλιακού συστήματος και, λόγω της χημικής σύνθεσής τους, μπορούν να αποκαλύψουν πολύτιμα δεδομένα για την προέλευση και την ιστορία του σύμπαντος στους επιστήμονες.

Μελετώντας τα δείγματα που θα συλλέξει το Φίλαι, για παράδειγμα, ο ΕΟΔ ελπίζει ότι θα δοθεί μια απάντηση στο ερώτημα εάν ήταν πράγματι οι κομήτες αυτοί που έφεραν το νερό στη Γη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.