Πρωτοφανής πτώση στους ισολογισμούς των ελληνικών εταιρειών
Έρευνα της ICAP δείχνει πώς η οικονομική κρίση επηρέασε το σύνολο των επιχειρήσεων από το 2008 έως το 2014.
Μετά από μία μακρά περίοδο ύφεσης (2008-2013) κατά την οποία το Α.Ε.Π. της χώρας κατέγραψε απώλειες της τάξης του 26%, η ελληνική οικονομία σημείωσε κάποιες θετικές επιδόσεις το 2014 και στις αρχές του 2015, εν τούτοις οι εξελίξεις αυτές ανατράπηκαν στη συνέχεια, με συνέπεια το ΑΕΠ να υποχωρεί οριακά και πάλι η δε οικονομική δραστηριότητα να χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από πλήρη στασιμότητα.
Οι συνθήκες που επικράτησαν στην ελληνική οικονομία γενικότερα όπως είναι φυσικό επηρέασαν άμεσα τη δραστηριότητα και τα αποτελέσματα των ελληνικών επιχειρήσεων. Ποιο ήταν όμως το εύρος των συνεπειών της ύφεσης και το συνολικό μέγεθος των απωλειών που συσσώρευσε ο επιχειρηματικός τομέας όλα αυτά τα χρόνια;
Την απάντηση δίνει μελέτη της ICAP η οποία καταγράφει δραστική συρρίκνωση – σε επίπεδο τόσο οικονομικών μεγεθών, όσο και οικονομικών αποτελεσμάτων – για τις ελληνικές επιχειρήσεις, κατά τη διάρκεια της περιόδου 2008 – 2014.
Μεταξύ άλλων, ξεχώρισαν οι εξής πιο χαρακτηριστικές μεταβολές:
• To συνολικό ενεργητικό των εταιρειών μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,5% την περίοδο 2008-2014, με συνέπεια να διαμορφωθεί σε 277,3 δισ. το 2014. Η σωρευτική απώλεια του ενεργητικού ήταν της τάξης των 67 δισ. (-34%), το 2014 σε σχέση με το 2008.
• Σε επίπεδο παγίων επικρατεί τάση απο-επένδυσης. Τα πάγια (σε τιμές κτήσης) περιορίστηκαν κατά 3,2%, ενώ η αξία των καθαρών παγίων υποχώρησε σε €170,4 δισ. το 2014, μειωμένη κατά 12% περίπου σε σχέση με το 2008 (σωρευτική μείωση 23,7 δισ.).
• Η δραστική μείωση της καταναλωτικής δαπάνης στη διάρκεια της ύφεσης, επηρέασε συνολικά τη λειτουργία των επιχειρήσεων οδηγώντας σε περιορισμό της αποθεματοποίησης και αλλαγή της συναλλακτικής συμπεριφοράς. Σε επίπεδο κυκλοφορούντος ενεργητικού οι συνολικές απώλειες ήταν της τάξης των 43,5 δισ. Καθοριστικός παράγοντας ήταν η συρρίκνωση των απαιτήσεων κυρίως (μειώθηκαν σχεδόν κατά 30 δισ.), αλλά και των αποθεμάτων.
• Τα συνολικά διαθέσιμα των εταιρειών υποχώρησαν με λιγότερο έντονο ρυθμό, με συνέπεια αυτά να ξεπεράσουν την αξία των αποθεμάτων το 2014, φαινόμενο που αποδίδεται στην προσπάθεια διασφάλισης ρευστότητας εξ ιδίων μέσων, ως αντιστάθμισμα της δραστικής περικοπής της χρηματοδότησης στην αγορά γενικά.
Όσον αφορά στην εξέλιξη των μεγεθών του παθητικού, σημειώνονται τα εξής:
• Τα συνολικά ίδια κεφάλαια μειώθηκαν σε 107,3 δισ. το 2014 από 132 δισ. περίπου το 2008 (συρρικνώθηκαν κατά 24,7 δισ.), δεδομένου ότι οι συσσωρευμένες ζημιές σχεδόν τριπλασιάστηκαν στη διάρκεια της περιόδου.
• Ο συνολικός δανεισμός των επιχειρήσεων (μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες οφειλές σε τράπεζες) περιορίστηκε κατά 31,2 δισ. Σχετικά εντονότερη ήταν η μείωση των βραχυπρόθεσμων οφειλών, με αποτέλεσμα το μερίδιο τους στο σύνολο του τραπεζικού δανεισμού να περιοριστεί σε 31% το 2014, από 33,7% το 2008.
Σε επίπεδο οικονομικών αποτελεσμάτων, διαπιστώνεται ότι η πτώση της κερδοφορίας ήταν πρωτοφανής:
• Στον κύκλο εργασιών καταγράφεται σωρευτική απώλεια 67,3 δισ. (-30% περίπου), το 2014 σε σχέση με το 2008. Συγκεκριμένα, οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,7% την περίοδο 2008-2014, με συνέπεια να διαμορφωθούν σε 158,8 δισ. το 2014.
• Τα συνολικά μικτά κέρδη των εταιρειών υποχώρησαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,4% την ίδια περίοδο. Το περιθώριο μικτού κέρδους επιδεινώθηκε κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες το 2014 σε σχέση με το 2009 και διαμορφώθηκε σε 19,27% το τελευταίο έτος.
• Το λειτουργικό περιθώριο επί μία τετραετία (2010-2013) κατέστη αρνητικό, ανακτώντας το θετικό πρόσημο μόλις το 2014.
• Ραγδαία ήταν η επιδείνωση της κερδοφορίας από το 2010 και μετά. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα είναι ζημιογόνο την τελευταία πενταετία, εμφανίζοντας τάση αποκλιμάκωσης των ζημιών τα τελευταία δύο έτη. Αθροιστικά, οι συνολικές ζημίες της περιόδου 2010-2014 ανήλθαν σε 25,6 δισ.
• Τα συνολικά κέρδη EBITDA μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,2% την περίοδο 2008-2014, με συνέπεια να διαμορφωθούν σε 11,7 δισ. το 2014, καταγράφοντας απώλειες σχεδόν 7 δισ. συγκρινόμενα με τα αντίστοιχα του 2008.
Επιδόσεις των Διαφόρων Κλάδων
Οι έντονες πιέσεις που δέχθηκε ο επιχειρηματικός τομέας στη διάρκεια της κρίσης, επιδείνωσε τα οικονομικά αποτελέσματα όλων των κλάδων. Ωστόσο οι επιχειρήσεις προσπάθησαν να προσαρμοστούν στις συνθήκες και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα τους. Αξιολογώντας τις επιδόσεις των επί μέρους κλάδων δραστηριότητας, παρατηρούνται κυρίως τα εξής:
• Δύο μόνο κλάδοι (Τουρισμός, Υπηρεσίες) εμφανίζουν βελτίωση περιθωρίων μικτού κέρδους, το 2014 σε σχέση με το 2008 (προ κρίσης).
• Το βαρύτερο «τίμημα» (συμμετοχή επί των συσσωρευμένων ζημιών) εμφανίζει ο τομέας των Υπηρεσιών και, κατά δεύτερο λόγο, η Βιομηχανία.
• Με βάση το μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής των πωλήσεων, ο εντονότερος ρυθμός μείωσης αντιστοιχεί στις Τεχνικές Εταιρείες (-9%) και το Εμπόριο (-7,1%).
• Με βάση το μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής των κερδών EBITDA, ο εντονότερος ρυθμός μείωσης αντιστοιχεί στο Εμπόριο (-10,9%) και τη Βιομηχανία (-9,8%), ενώ ο μοναδικός τομέας που κατέγραψε άνοδο, ήταν ο Τουρισμός (2%).
Δείτε όλη την έρευνα εδώ:
