Qatargate: Η ανατομία ενός «σκανδάλου» και η «βασίλισσα Ελισάβετ»
Για βουλεύτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Εύα Καϊλή έζησε περισσότερο σαν σταρ του κινηματογράφου: Η Ελληνίδα πολιτικός περνούσε τον ελεύθερο χρόνο της σε γιοτ στο Αιγαίο, λαμπερά νυχτερινά καταστήματα στην Αθήνα, σε εκδηλώσεις με supermodels όπως η Naomi Campbell, απολάμβανε καλοκαιρινές διακοπές στο ιδιωτικό νησί του μεγιστάνα Richard Branson, στην Καραϊβική…
Σύμφωνα με τους Financial Times, η εργασία της περιελάμβανε συζητήσεις σε πάνελ με δισεκατομμυριούχους από τον χώρο των κρυπτονομισμάτων και ταξίδια στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένου του Κατάρ, ενόψει, τότε, του Παγκοσμίου Κυπέλλου – εκτός από το πιο «καθήκον» της ως αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τώρα η πρώην παρουσιάστρια τηλεοπτικών ειδήσεων, 44 ετών, είναι έγκλειστη σε μια φυλακή στα βρώμικα βιομηχανικά περίχωρα των Βρυξελλών, υπό συνεχή επιτήρηση, με μόλις δύο επισκέψεις τον μήνα από τη δίχρονη κόρη της. Κατηγορείται από τους Βέλγους εισαγγελείς ότι έλαβε μετρητά και δώρα από το Κατάρ και το Μαρόκο με αντάλλαγμα την υποστήριξή της σε βασικά κοινοβουλευτικά ψηφίσματα της ΕΕ.
Το τελευταίο κεφάλαιο της «Καϊλιάδιας» δεν έχει ακόμη γραφτεί: «είναι αθώα», ισχυρίζεται ο δικηγόρος της. «Παρασύρθηκε και εξαπατήθηκε από τον Ιταλό σύντροφό της;». «Ή μήπως εκμεταλλεύτηκε τη χαλαρή κοινοβουλευτική εποπτεία για να γεμίσει τις τσέπες της;». Όποια και αν είναι η απάντηση, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το λεγόμενο Qatargate συγκλόνισε την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ανάγκασε να αντιμετωπίσει δυσάρεστες αλήθειες.
Το κοινοβούλιο, ένας ελάσσων εταίρος σε πολλούς τομείς της πολιτικής της ΕΕ, υποτίθεται πως είναι υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Τα τρία ψηφίσματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα που εγκρίνει κάθε μήνα έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στο πεδίο, λένε ακτιβιστές, πιέζοντας τις κυβερνήσεις. Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι το Κατάρ πλήρωσε για να μειώσει την κοινοβουλευτική κριτική για σε ό,τι αφορά τη μεταχείρισή εργατών που κατασκεύαζαν στάδια και ξενοδοχεία για το Παγκόσμιο Κύπελλο τον περασμένο Δεκέμβριο. Η Ντόχα αρνείται τις κατηγορίες.
Εν τω μεταξύ, το Μαρόκο ασκούσε πιέσεις για μια συμφωνία σχετικά με τα αλιευτικά δικαιώματα και την αναγνώριση της κυριαρχίας του στα διαφιλονικούμενα εδάφη της Δυτικής Σαχάρας. Οι βουλευτές της ΕΕ εκκίνησαν αυτόν τον μήνα διαδικασίες για την άρση της ασυλίας δύο ακόμη συναδέλφων τους που είναι ύποπτοι για τέτοιου είδους αδικήματα. Ανακοίνωσαν επίσης μεταρρυθμίσεις για τον περιορισμό των αποκαλούμενων περιστρεφόμενων θυρών, όπου δημόσιοι υπάλληλοι αναλαμβάνουν ρόλους στον ιδιωτικό τομέα, ιδίως στο λόμπι.
Ο Stéphane Séjourné, αρχηγός της ομάδας Renew Liberal στο κοινοβούλιο, λέει ότι εάν δεν υπάρξει μεταρρύθμιση γρήγορα, το σκάνδαλο θα αυξήσει τον ευρωσκεπτικισμό. «Αν δεν το επιλύσουμε πριν από το καλοκαίρι, τότε θα τροφοδοτήσει τις εξτρεμιστικές συζητήσεις στις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές [τον Μάιο του 2024]», λέει. «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει μείνει πίσω όσον αφορά τους κανόνες διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς».
Το σκάνδαλο υπονομεύει τη νομιμότητα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, λέει ο Arancha González, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας και πρώην σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Η νομιμότητα ανήκει στα εθνικά κοινοβούλια και στους άμεσους εκλογικούς αντιπροσώπους των πολιτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρέπει να στείλει ένα μήνυμα μηδενικής ανοχής στη διαφθορά και τις ξένες παρεμβάσεις. Κυβερνήσεις έπεσαν εξαιτίας της διαφθοράς».
Ανατομία σκανδάλου
Η πτώση της ίδιας της Καϊλή ήταν γρήγορη και βάναυση. Βρισκόταν στο γκαράζ της πολυκατοικίας της στις Βρυξέλλες γύρω στις 10.30 π.μ. στις 9 Δεκεμβρίου, όταν η αστυνομία έφτασε για να συλλάβει τον σύντροφό της Φραντσέσκο Τζόρτζι και κατέσχεσε το αυτοκίνητό του. Επιστρέφοντας στο διαμέρισμά της, διάβασε ένα δημοσίευμα τοπικής εφημερίδας ότι ο Τζόρτζι συνελήφθη μαζί με άλλους δύο ως ύποπτοι για διαφθορά, είπε ο δικηγόρος της Μιχάλης Δημητρακόπουλος. Ήξερε ακριβώς σε ποιον να τηλεφωνήσει: τον Αντόνιο Παντσέρι, τον πρώην ευρωβουλευτή που κάποτε απασχολούσε τον Τζόρτζι. Δεν απάντησε, γιατί είχε ήδη συλληφθεί.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο της, η Καϊλή βρήκε τότε στο διαμέρισμα 300.000 ευρώ σε μετρητά. Πίστευε ότι τα χρήματα ανήκαν στον Παντσέρι, διευθυντή μιας ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τηλεφώνησε στον πατέρα της, που πρόσεχε την κόρη της. Η Καϊλή έβαλε τα μετρητά σε μια βαλίτσα -μαζί με πάνες και βρεφικές τροφές για το παιδί- και είπε στον πατέρα της να τα πάει στο ξενοδοχείο Sofitel, κοντά στο κοινοβούλιο, όπου θα τα παραλάμβανε ένας ανώνυμος φίλος του Παντσέρι.
Η αστυνομία, που την παρακολουθούσε καθ’ όλη τη διάρκεια, πήρε τον πατέρα της και τον συνέλαβε. Αφέθηκε ελεύθερος αργότερα την ίδια μέρα, αλλά η Καϊλή είχε πιαστεί «επ’ αυτοφώρω», είπαν οι εισαγγελείς. Έτσι συνελήφθη και κατηγορήθηκε για διαφθορά και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Ενώ περιμένει τη δίκη της, η Καϊλή έχει επιλέξει να ασκεί καθήκοντα καθαριότητας και κουζίνας, και περνάει χρόνο στη βιβλιοθήκη της φυλακής.
Στο μεταξύ, ο Luca Visentini, ο γενικός διευθυντής του International Trade Union Confederation, και ο Niccolò Figà-Talamanca, ο οποίος διηύθυνε μια ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συνελήφθησαν επίσης ενώ έγιναν έρευνες σε πολλά γραφεία στο κοινοβούλιο. Ο Visentini αφέθηκε ελεύθερος χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες, αλλά οι Καϊλή, Παντσέρι, Τζόρτζι και Figà-Talamanca κατηγορήθηκαν για διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση. Περίπου 1,5 εκατ. ευρώ σε μετρητά κατασχέθηκαν συνολικά.
Ο Figà-Talamanca αρνείται ότι προέβη σε κάποια αδικοπραξία. Ο Giorgi, 35 ετών, έχει ομολογήσει, λένε οι FT. Οι εισαγγελείς ζήτησαν από το κοινοβούλιο να άρει την ασυλία δύο άλλων σοσιαλιστών ευρωβουλευτών, του Marc Tarabella του Βελγίου και του Andrea Cozolino της Ιταλίας. Και οι δύο λένε ότι είναι αθώοι.
Ο Παντσέρι, ο οποίος αποχώρησε από το κοινοβούλιο το 2019, παραδέχθηκε ότι ηγήθηκε εγκληματικής επιχείρησης και έκανε συμφωνία με τους εισαγγελείς. Υποσχέθηκε να δώσει λεπτομέρειες για τα εγκλήματά του και τη συμμετοχή άλλων με αντάλλαγμα ηπιότερη ποινή. Τα στοιχεία για το σχέδιο είναι πολλά, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους γνώστες του θέματος.
Η αστυνομία παρακολουθούσε τον Παντσέρι επί μήνες μετά από μια πληροφορία ότι το Μαρόκο επιδίωκε να επηρεάσει τις υποθέσεις της ΕΕ, λένε. Τον Ιούλιο του 2022, Βέλγοι αξιωματικοί τοποθέτησαν βιντεοκάμερες στο σπίτι του Παντσέρι στις Βρυξέλλες αφού βρήκαν εκεί 700.000 ευρώ σε μετρητά.
Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι ο Ιταλός, 67 ετών, είχε επίσης πάρει χρήματα από το Κατάρ. Αυτός και ο Giorgi, ο πρώην βοηθός του, μαγνητοσκοπήθηκαν στο CCTV να πηγαίνουν σε μια συνάντηση με αντιπροσωπεία του Κατάρ με επικεφαλής τον υπουργό Εργασίας Ali Bin Samikh al-Marri στο ξενοδοχείο πέντε αστέρων Steigenberger Wiltcher στις Βρυξέλλες στις 10 Οκτωβρίου.
Ο Παντσέρι μπαίνει με μια άδεια τσάντα: Ο Τζόρτζι με την κόρη του. Ο Τζόρτζι τότε εργαζόταν για τον Cozolino, τον Ιταλό ευρωβουλευτή, και ζούσε με τον Καϊλή. Η Ελληνίδα ευρωβουλευτής είχε γίνει σύνδεσμος του Παντσέρι, σύμφωνα με νομικά έγγραφα που είδαν οι FT.
Συνάντησε τους υπουργούς του Κατάρ στις Βρυξέλλες, επισκέφτηκε τη χώρα δύο φορές, προσπάθησε να επηρεάσει ένα κοινοβουλευτικό ψήφισμα που καταδικάζει τα εργασιακά δικαιώματα στη χώρα και ψήφισε υπέρ της κατάργησης της βίζα για τους Καταριανούς που επισκέπτονται την ΕΕ σε μια επιτροπή στην οποία δεν ήταν μέλος. Ο Τζιόρτζι παρευρέθη στην ψηφοφορία συνοδευόμενος από έναν αξιωματούχο από την Ντόχα. Σύμφωνα με πολλούς παρόντες ευρωβουλευτές, επευφημούσαν όταν πέρασε το ψήφισμα.
Ορισμένοι ευρωβουλευτές λένε ότι το φερόμενο σχέδιο δεν είχε ουσιαστικό αντίκτυπο. «Η εντύπωσή μου είναι ότι η ομάδα [του Panzeri] προσπαθούσε να δείξει στους Καταριανούς ότι εργάζεται σκληρά για λογαριασμό τους, γι’ αυτό έκαναν όλες αυτές τις σκηνές», λέει ο Brando Benifei, επικεφαλής της σοσιαλιστικής αντιπροσωπείας του Δημοκρατικού κόμματος (PD) της Ιταλίας. «Αλλά [δεν] πέτυχαν ουσιαστικά αποτελέσματα».
Οι συμβατικές διπλωματικές προσπάθειες από το Κατάρ και το Μαρόκο φαίνεται να έχουν επιτύχει μεγαλύτερα αποτελέσματα». Η Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ είχαν υποστηρίξει το ταξίδι χωρίς βίζα για τους υπηκόους του Κατάρ και τα κράτη μέλη είναι ένθερμοι πελάτες των προμηθειών φυσικού αερίου του Κατάρ. Η ΕΕ συνήψε αισίως μια αλιευτική συμφωνία και μια εμπορική συμφωνία γεωργικών προϊόντων με το Μαρόκο το 2019.
Η Εύα Καϊλή, γράφει η βρετανική εφημερίδα ήταν ήδη υπό έρευνα πριν τη σύλληψή της. Στις 15 Δεκεμβρίου, η ευρωπαϊκή εισαγγελική αρχή ζήτησε την άρση της ασυλίας της λόγω υποψιών για μια πιο κοινή κοινοβουλευτική απάτη — κατάχρηση δημοσίου χρήματος. Μόνο το 2015 σχεδόν 100 βουλευτές κλήθηκαν να επιστρέψουν κάποια επιδόματα μετά από έρευνα. Η Olaf, ο οργανισμός της ΕΕ για την καταπολέμηση της απάτης, ξεκίνησε έρευνα το 2018 αφού φέρεται να μετέφερε χρήματα από τον μισθό της βοηθού της στην τσέπη της, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν την υπόθεση.
Φέρεται επίσης να διεκδικήσει χρήματα που προέρχονταν από ταξίδια στελεχών της στις κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις στο Στρασβούργο όταν αυτά δεν παρουσιάζονταν και έμεναν στο σπίτι. Ο δικηγόρος της, κ. Δημητρακόπουλος, αρνήθηκε να σχολιάσει κάθε έναν από αυτούς τους ισχυρισμούς.
Άτομα κοντά στην έρευνα υποψιάζονται ότι τα μετρητά που έλαβαν οι Panzeri και Giorgi χρησιμοποιήθηκαν για να πληρωθούν άλλοι. «Διαφορετικά θα είχαν στείλει τα χρήματα σε υπεράκτιους τραπεζικούς λογαριασμούς», λέει ένα άτομο.
Η Καϊλή εξελέγη δημοτικός σύμβουλος στην πόλη της Θεσσαλονίκης σε ηλικία 24 ετών. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, την πήρε υπό την προστασία του και δύο χρόνια αργότερα εξασφάλισε δουλειά ως παρουσιάστρια ειδήσεων στον ελληνικό σταθμό ειδήσεων Mega TV.
Η Καϊλή φωτογραφιζόταν τακτικά στα πιο μοντέρνα μπαρ και εστιατόρια της Αθήνας παρέα με στελέχη της τηλεόρασης και καλοντυμένους επιχειρηματίες. Εθεάθη στα VIP τραπέζια των νυχτερινών κέντρων και των μουσικών χώρων, συχνά συνοδευόμενη από τον Ελληνορώσο ολιγάρχη Ιβάν Σαββίδη, ο οποίος ήταν μέλος του ρωσικού κοινοβουλίου. Έθεσε υποψηφιότητα για το κοινοβούλιο με το ΠΑΣΟΚ το 2007, σε ηλικία μόλις 29 ετών, προτού αναγκαστεί να παραιτηθεί το 2012. Έπιασε δουλειά ως επικεφαλής των σχέσεων με τα ΜΜΕ σε έναν ισχυρό Έλληνα επιχειρηματία που κατείχε ΜΜΕ και ασφαλιστικές εταιρείες.
Στη συνέχεια, το 2014 εξελέγη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου εργάστηκε κυρίως στην Τεχνολογία και την πολιτική κρυπτονομισμάτων, πριν εκλεγεί ένας από τους 14 αντιπροέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πέρυσι. Στην Ελλάδα είναι περιγράφεται στα μέσα ενημέρωσης ως «ανερχόμενο αστέρι της ΕΕ», αλλά ο αγέρωχος τρόπος της αποξένωσε τους ανθρώπους που δούλευαν γι ‘αυτήν – την ονόμασαν «Βασίλισσα Ελισάβετ», σύμφωνα με μέλος του προσωπικού.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
Προς νέο πακέτο στήριξης για τα ευάλωτα νοικοκυριά – Τα σενάρια για έκτακτο επίδομα Πάσχα
