ReArm Europe: Το σχέδιο επανεξοπλισμού της Ευρώπης θα διχάσει την ΕΕ;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς οι ηγέτες της ετοιμάζονται να συζητήσουν την ενίσχυση της άμυνας του μπλοκ στη σκιά των ανησυχιών για την πιθανή στρατιωτική απεμπλοκή των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Η έκτακτη σύνοδος της 6ης Μαρτίου, αντί να αποτελέσει ευκαιρία ενότητας, κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια σφοδρή πολιτική σύγκρουση για το ποιος θα έχει τον έλεγχο των αμυντικών δαπανών και πώς θα χρηματοδοτηθεί ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης, τονίζει το Politico.
Η ατζέντα της Φον ντερ Λάιεν και οι αντιδράσεις
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζει το φιλόδοξο σχέδιο “ReArm Europe”, το οποίο στοχεύει στην κινητοποίηση 800 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ. Ωστόσο, πολλές εθνικές κυβερνήσεις ανησυχούν ότι η πρωτοβουλία αυτή είναι ένας ακόμη μηχανισμός συγκέντρωσης εξουσίας στις Βρυξέλλες εις βάρος των κρατών-μελών.
Οι αναμνήσεις από την περίοδο της πανδημίας, όταν η Κομισιόν ανέλαβε την κεντρική διαχείριση της αγοράς εμβολίων, και από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όταν πρωτοστάτησε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και την αποστολή όπλων στο Κίεβο, παραμένουν νωπές. Δεν είναι τυχαίο ότι η φον ντερ Λάιεν έχει αποκτήσει το προσωνύμιο «Βασίλισσα Ούρσουλα» για τη συγκεντρωτική της προσέγγιση.
Η αντιπαράθεση για τις αμυντικές δαπάνες
Οι χώρες της ΕΕ εμφανίζονται βαθιά διχασμένες σχετικά με το πώς θα ενισχυθούν οι αμυντικές δαπάνες και ποιος θα ελέγχει τη χρηματοδότηση.
- Πολωνία και Φινλανδία: Αντιτίθενται στη μεταφορά εξουσιών στην Κομισιόν και επιδιώκουν να διαχειριστούν τις δικές τους αμυντικές δαπάνες εκτός του πλαισίου της ΕΕ.
- Γερμανία και Ολλανδία: Υποστηρίζουν τη δημιουργία δημοσιονομικών κανόνων που θα επιτρέπουν την εξαίρεση των στρατιωτικών δαπανών από τη δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά μόνο για χώρες που ήδη δαπανούν πάνω από το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.
- Ιταλία και Ισπανία: Αντιτίθενται σε αυτόν τον περιορισμό, καθώς θεωρούν ότι αποκλείει χώρες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.
Το ζήτημα της χρηματοδότησης
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η εξεύρεση πόρων για τη χρηματοδότηση της αμυντικής ενίσχυσης της Ευρώπης. Οι προτάσεις που εξετάζονται περιλαμβάνουν:
- Κοινό χρέος της ΕΕ: Μια επιλογή που υποστηρίζουν κυβερνήσεις με υψηλό χρέος, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, αλλά προκαλεί αντιδράσεις από χώρες του Βορρά.
- Ανακατεύθυνση αχρησιμοποίητων κεφαλαίων: Ο Επίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις πρότεινε την επαναχρησιμοποίηση 93 δισ. ευρώ από αδιάθετα δάνεια του μετακοβιδικού ταμείου.
- Δημιουργία ξεχωριστού ταμείου ή αναπτυξιακής τράπεζας: Μια λύση που προωθεί η Πολωνία, καθώς θα επέτρεπε τη συμμετοχή μη κρατών-μελών της ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία.
Το δίλημμα της Ευρώπης
Η συζήτηση για την ευρωπαϊκή άμυνα έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την ασφάλεια της ηπείρου, αλλά αναδεικνύει τις βαθιές πολιτικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών. Αντί να ενισχύσει την ενότητα, το σχέδιο “ReArm Europe” μπορεί να οδηγήσει σε έναν νέο κύκλο διαμάχης για την κατανομή εξουσιών και πόρων εντός της ΕΕ.
Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν η Ένωση μπορεί να βρει κοινό έδαφος για την άμυνά της ή αν οι εσωτερικές έριδες θα αφήσουν την ήπειρο εκτεθειμένη σε νέες προκλήσεις.
