«Rethink Greece»

Από την Αναστασία Παρετζόγλου*

Φέτος συμπληρώνονται 10 χρόνια, από τότε που οι Έλληνες νιώσαμε για τελευταία φορά πραγματικά περήφανοι. Περήφανοι για τη χώρα μας, που ήταν μέλος της ΟΝΕ, περήφανοι για τα μεγάλα έργα (Μετρό, Ρίο – Αντίρριο, Αττική Οδός, Εγνατία, Ελευθέριος Βενιζέλος) περήφανοι που διοργανώσαμε τους καλύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ζήσαμε ένα μύθο, που άγγιζε τα όρια του θαύματος. Σύσσωμος ο διεθνής τύπος μιλούσε για την Ελλάδα με έναν θετικό τρόπο που μόνο ως «παραμύθι» μπορείς σήμερα να το αντιληφθείς. Η Ελλάδα ήταν μια χώρα γεμάτη αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση.

Κι ύστερα, ήρθαν όλα αυτά… Χρεοκοπία, Μνημόνιο, ΔΝΤ, περικοπές μισθών και συντάξεων, λουκέτα στις επιχειρήσεις, στρατιές ανέργων, συσσίτια, κοινωνική αναταραχή, αγωνία για την επιβίωση. Από το 2009 που η κρίση μετέτρεψε την Ελλάδα στο «μαύρο πρόβατο της Ευρώπης», ένα ποσοστό της Ελληνικής κοινωνίας έφτασε να νοσταλγεί ακόμη και τη δραχμή των υποτιμήσεων και του πληθωρισμού, όταν η ίδια ακριβώς κοινωνία είχε συναινέσει στην πολιτική απόφαση να μπούμε στο ευρώ, για να μπει ένα φρένο στην σπατάλη και να εξασφαλιστεί η δημοσιονομική πειθαρχία.

Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, τα πράγματα βρίσκονται σε μια εύθραυστη ισορροπία. Οι Έλληνες έχουμε αρχίσει να αποδεχόμαστε αυτό που μας συνέβη, αλλά δεν έχουμε αποδεχτεί τι ακριβώς έφταιξε ούτε – ακόμη χειρότερα – μπορούμε να πιστέψουμε ότι τα αποτελέσματα αυτής της τεράστιας προσπάθειας που κάνουμε θα μοιραστούν δικαιότερα. Κι αυτό, γιατί αν αναλογιστεί κανείς τι ακριβώς «παίχτηκε» κατά την περίοδο της ευημερίας, θα διαπιστώσει, ότι η μεγάλη ανάπτυξη που προηγήθηκε ήταν γεμάτη ανισότητες. Δεν συνοδεύτηκε από επιχειρηματική καινοτομία, δεν δημιουργήθηκαν θέσεις απασχόλησης, η Ελλάδα είχε πάψει να παράγει, δανειζόταν, υπήρχε εργασιακή ανασφάλεια και τεράστια κοινωνική ανισότητα.

Συνεπώς, το ζητούμενο δεν είναι να ξαναγυρίσει η χώρα εκεί που ήταν πριν δέκα χρόνια, αλλά να κινηθεί προς μια καλύτερη κατεύθυνση. Η χώρα καλείται να αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξής της, να ισχυροποιηθεί η οικονομία της κι αυτό απαιτεί όραμα, προσπάθεια, κόπο, επιμονή και υπομονή. Αλλά και σωστές αποφάσεις. Ο καθένας για τον εαυτό του κι όλοι μαζί για τη χώρα. Το ερώτημα όμως παραμένει: Μπορούμε να είμαστε και πάλι αισιόδοξοι;

Οι νέοι επιχειρηματίες δείχνουν το δρόμο
Σε μια χώρα που βιώνει για πέμπτη συνεχή χρονιά μια μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση, συμβαίνουν και καλά πράγματα δίπλα μας, που σπάνια τα συμπεριλαμβάνουμε στους απολογισμούς αυτής της περιόδου. Γιατί συνηθίζουμε να κάνουμε απολογισμούς με αρνητικό μόνο πρόσημο. Διαβάζω την ελληνική λίστα «40 under 40» που για πρώτη φορά καταρτίσαμε τον Ιούλιο του 2013 στο Fortune. Είναι όλοι νέοι επιχειρηματίες, αυτοδημιούργητοι και παραγωγικοί, που χάρη στην εφευρετικότητα και το ταλέντο τους, εμπνεύστηκαν και έστησαν υγιείς εταιρείες με όπλα την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα, την εξωστρέφεια.

Από τον τροφοσυλλέκτη άγριων χόρτων Σωτήρη Λυμπερόπουλο του radiki.com και τον Φίλιππο Μπρίνκμαν του travelplanet24.com – ένα από τα μεγαλύτερα on line ταξιδιωτικά γραφεία στην Ευρώπη – μέχρι την Μαρία Βλάχου της Fereikos-Helix που έστησε με την αδελφή της το πρώτο οργανωμένο εκτροφείο σαλιγγαριών στην Ελλάδα ή την Χριστίνα Μαρτίνη, ιδρύτρια και σχεδιάστρια της Ancient Greek Sandals, είναι όλοι “μέλη” της γενιάς που χτύπησε η κρίση αλλά δεν το έβαλαν κάτω. Δραστηριοποιήθηκαν μέσα σε ένα εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, σε τομείς όπως η τεχνολογία, η γεωργία, το εμπόριο, οι βιοκαλλιέργειες, τα τρόφιμα, η μόδα, οι υπηρεσίες, η επικοινωνία, το design και τα κατάφεραν. Μπείτε στη λίστα και δείτε ποιοι είναι και πώς έστησαν τις επιχειρήσεις τους! Θέλει, όμως, αρετή και τόλμη η επιτυχία.

NYT: To «κύμα» των ελληνικών startups

Το οικοσύστημα των startups που άνθισε στην κρίση
Άλλο λαμπρό παράδειγμα, το οικοσύστημα των startups που ακολουθεί πορεία αντίστροφη από εκείνη της ελληνικής οικονομίας. Νέοι άνθρωποι που καινοτομούν και διακρίνονται, με όρεξη και κυρίως διάθεση να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα, παρά την δαιδαλώδη γραφειοκρατία, το αναποτελεσματικό φορολογικό σύστημα και την διοικητική αστάθεια που βρίσκουν μπροστά τους, αποτελώντας πρότυπα επιχειρηματικής καινοτομίας. Σε μια εποχή που η έλλειψη ρευστότητας είναι ο νούμερο ένα εχθρός της επιχειρηματικότητας και η ανεργία φαντάζει σαν τη «λίστα του Σίντλερ», ήρθε η ώρα να προσανατολιστούμε στους κλάδους εκείνους που έχουν προοπτικές εξέλιξης και προσφέρουν θέσεις εργασίας. Πόσο μάλλον, όταν πραγματοποιούνται ενέργειες ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και υπάρχουν venture capitals που επενδύουν σε ελληνικές ιδέες και startups, αρκεί να γίνει η αναγκαία στροφή από την επιχειρηματικότητα «ανάγκης» στην επιχειρηματικότητα «ευκαιρίας». Δεν ανοίγεις άλλη μια καφετέρια, άλλο ένα bakery shop ή μια σουβλακερί, επειδή μπορείς – στη παλιά λογική της “αρπαχτής” που τώρα ονομάζεται ΕΣΠΑ – να βρεις εύκολα χρηματοδότηση, την ώρα που ξέρεις από τις μελέτες και τις στατιστικές ότι ο μέσος χρόνος ζωής τους είναι τα τρία χρόνια κι ύστερα θα ξαναψάχνεσαι.

Μπορούν αυτά τα παραδείγματα να αντιστρέψουν το κλίμα της ύφεσης και να βγάλουν την Ελλάδα από την κρίση; Η απάντηση, σίγουρα είναι σύνθετη. Αλλά είναι τόσο θετική η συνεισφορά τους στην ψυχολογία του Έλληνα, που είναι βέβαιο ότι θα προβληματίσουν και θα παραδειγματίσουν μια γενιά που έχει χάσει τον βηματισμό της. Και όχι μόνο. Κάποιες από αυτές τις επιχειρήσεις έχουν ήδη πετύχει ενώ κάποιες άλλες θα μεγαλώσουν ακόμη περισσότερο, συνεισφέροντας στην ανάταξη της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

Η τέχνη ξεπερνά την κρίση
Αλλά, για να πάρουμε λίγο «τα πάνω μας», ας αναλογιστούμε τι άλλο θετικό συμβαίνει τούτη την ώρα στη χώρα. Στην κορύφωση της κρίσης και μετά από περιπέτειες ετών, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, είναι έτοιμο για να υποδεχθεί το κοινό του τον Μάιο. Με την υποστήριξη του ΝΕΟΝ (και του Δημήτρη Δασκαλόπουλου), έχουν ήδη δρομολογηθεί μια σειρά δράσεων που δημιουργούν προσδοκίες ότι θα οδηγήσουν σε ένα νέο μοντέλο συνεργασίας μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Αφήστε που η Αθήνα, αποκτά επιτέλους Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Διαβάστε: Το πραγματικό success story χτίζεται στο νέο Κέντρο Πολιτισμού

Και όχι μόνο. Το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο Φαληρικό Δέλτα, που περιλαμβάνει την κατασκευή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Εθνικής Βιβλιοθήκης και του πάρκου Σταύρος Νιάρχος, βρίσκεται κι αυτό στην τελική ευθεία, με στόχο να είναι έτοιμο το 2015. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου – που καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος – ανέρχεται στα 556 εκατ. ευρώ. Θα μου πείτε, είναι ο πολιτισμός απάντηση στις τεράστιες ανάγκες που γεννάει η κρίση; Η απάντηση είναι ότι, ναι, στη χώρα που γεννήθηκε ο πολιτισμός, είναι και ο πολιτισμός απάντηση στην κρίση, και όχι μόνο στην ποιότητα της ζωής και της καθημερινότητάς μας, αλλά και αναπτυξιακά. Και επιπλέον θα αλλάξει η εικόνα του παραλιακού μετώπου, με ένα πάρκο – συνολικής έκτασης 170.000 τ.μ. – μέσα στο οποίο θα κατασκευασθεί τεχνητός λόφος, υδάτινο κανάλι και παραλιακή οδός (Εσπλανάδα), ενώ, παράλληλα, θα φυτευτούν περίπου 1.500 δέντρα και περισσότεροι από 350.000 θάμνοι.

Rethink Athens
Άλλο σπουδαίο έργο που ξεκινάει οσονούπω και θα αλλάξει την όψη αλλά και τη ζωή στο κέντρο της Αθήνας από το 2016, είναι το Rethink Athens. Η διοργάνωση του διαγωνισμού και η χρηματοδότηση όλων των αρχιτεκτονικών, βιοκλιματικών και τεχνικών μελετών χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση. Το συνολικό κόστος της παρέμβασης είναι 92 εκατομμύρια ευρώ, και θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του ΕΣΠΑ, που σημαίνει ότι το 95% του προϋπολογισμού του έργου θα καλυφθεί από κοινοτικούς πόρους. Δείτε τις φωτογραφίες και το βίντεο για να πάρετε μια εικόνα για το πώς θα διαμορφωθούν οι οδοί Πανεπιστημίου και Πατησίων (μέχρι το Αρχαιολογικό Μουσείο) που μετατρέπονται σε πράσινους δρόμους για μεικτή κυκλοφορία πεζών, ποδηλάτων, του ΤΡΑΜ, ταξί και οχημάτων τροφοδοσίας. Επιπλέον, αλλάζει (επιτέλους) η πλατεία Ομονοίας, επεκτείνεται το Τραμ από το Σύνταγμα μέχρι την πλατεία Αιγύπτου, κατασκευάζονται υπόγειοι ταμιευτήρες βρόχινου νερού για την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων, φυτεύονται 800 νέα δέντρα και θα μπορούμε με ασφάλεια να κινούμαστε στο κέντρο με ποδήλατα!

Rethink Αthens: Οι εικόνες της νέας Αθήνας

H υπόθεση του Ελληνικού
Και επειδή τις τελευταίες ημέρες, έγινε πολλή κουβέντα – και ορθά – για το τίμημα που προσέφερε η Lamda Development για την αγορά του Ελληνικού, αν αφήσουμε στην άκρη τα τεράστια κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη που προκύπτουν από το έργο, ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για επενδύσεις που θα ανέλθουν στα 10 δισ., για 35.000 νέες θέσεις εργασίας, τεράστια αύξηση τουριστικών εσόδων, κατασκευή υποδομών και εγκαταστάσεων – δρόμοι, πλατείες, tram, παραλιακή – που αλλάζουν το χάρτη της Αθηναϊκής Ριβιέρας και όλα αυτά, την ώρα που ένα απίστευτο «φιλέτο γης» σαπίζει αναξιοποίητο.

Άλλωστε, τα ίδια ειπώθηκαν και για τον Αστέρα Βουλιαγμένης. Πουλήθηκε φθηνά, γκρινιάζουν κάποιοι. Ναι, αλλά θα γίνουν επενδύσεις, που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα πολλαπλασιάσουν την τουριστική κίνηση στην περιοχή και όχι μόνο. Μιλάμε για δύο ξενοδοχειακές μονάδες επτά αστέρων, ενώ στη θέση της τρίτης μονάδας που χρόνια τώρα παραμένει κλειστή και αναξιοποίητη, θα κτιστούν δέκα έως δεκαπέντε υπερπολυτελείς κατοικίες εκτιμώμενης αξίας περίπου 30 εκατ. ευρώ η καθεμία.

Δείτε το πριν και το μετά για το Ελληνικό

Τέτοιες εξαγορές είναι κρίσιμης σημασίας για την Ελλάδα, αν θέλουμε να μπει η χώρα στο ραντάρ των ξένων επενδυτών και των ξένων κεφαλαίων.

Είμαστε στα τέλη Μαρτίου και η δημιουργία του πολυχώρου Academy Gardens, μια από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας , αναμένεται να λάβει «το πράσινο φως». Μιλάμε για μια επένδυση της τάξης των 300 εκατ. ευρώ της Artume από την οποία θα προκύψουν 5.000 θέσεις εργασίας και θα δοθεί ξανά ζωή στην Ακαδημία Πλάτωνος, μια από τις ιστορικότερες περιοχές του κέντρου. Ο πολυχώρος εμπορίου και ψυχαγωγίας Academy Gardens, θα κατασκευαστεί στο οικόπεδο της πρώην Κλωστοϋφαντουργίας Μουζάκη, συνολικής έκτασης 55.000 τμ και υπολογίζεται ότι η συμβολή του έργου στο ΑΕΠ θα είναι 46 εκατ. ευρώ κατά τη φάση κατασκευής και 31 εκατ. ευρώ κατά τη φάση της λειτουργίας του σε ετήσια βάση.

Όλα αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα της κρίσης και των Μνημονίων, μια χώρα της οποίας εμείς οι πολίτες της ας αναλογιστούμε όχι μόνο πού θέλουμε να φτάσουμε αλλά και ποια είναι τα όπλα μας και ποιος είναι ο καταλληλότερος προσανατολισμός μας. Όχι μόνο ποιες είναι οι αδυναμίες μας αλλά και ποιες είναι οι αρετές μας. Ίσως έτσι μπορούμε να είμαστε και πάλι αισιόδοξοι.

* Η Αναστασία Παρετζόγλου είναι Brand Manager του Fortune.