Ρήτρα διαφυγής για αμυντικές επενδύσεις: Αυτά είναι τα οφέλη για την Ελλάδα
Την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας για τις αμυντικές επενδύσεις θα προτείνει η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σύμφωνα με όσα δήλωσε στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, ικανοποιώντας έτσι ένα πάγιο ελληνικό αίτημα.
Όπως σχολίασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτησή του σχετικά με τις δηλώσεις της προέδρου της Επιτροπής: “Η Ελλάδα έχει από καιρό υποστηρίξει την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς. Χαιρετίζουμε την πρόταση της Προέδρου @vonderleyen να ενεργοποιηθεί η ρήτρα διαφυγής, επιτρέποντας στα κράτη μέλη της ΕΕ να ενισχύσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες. Ένα κρίσιμο βήμα για τη συλλογική μας ασφάλεια”.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επιθυμεί να ενεργοποιήσει μια ρήτρα έκτακτης ανάγκης (escape clause) που θα δώσει στις κυβερνήσεις μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας, δεδομένου ότι οι στρατιωτικές δαπάνες δεν θα μετρούν στα αυστηρά ελεγχόμενα όρια δημοσιονομικού ελλείμματος. Όπως εξήγησε, η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας για τις αμυντικές επενδύσεις θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες, κάτι που θα γίνει ελεγχόμενα και υπό όρους.
Τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα και για να το πετύχει αυτό χρειάζεται να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες πάνω από το 3% του ΑΕΠ, όριο που επί του παρόντος είναι λίγο κάτω από το 2% του ΑΕΠ για τις χώρες μέλη της ΕΕ. Αυτό σημαίνει εκατοντάδες δισεκατομμύρια περισσότερες επενδύσεις κάθε χρόνο, σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν.
Πρόσθεσε δε ότι η Επιτροπή θα προτείνει ένα ευρύτερο πακέτο εξατομικευμένων εργαλείων για την αντιμετώπιση της ειδικής κατάστασης κάθε κράτους μέλους σημειώνοντας ότι για ένα τεράστιο πακέτο Άμυνας χρειάζεται μια ευρωπαϊκή προσέγγιση στον καθορισμό των επενδυτικών προτεραιοτήτων ώστε να προωθηθούν επενδύσεις σε αμυντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που είναι απαραίτητα.
Τα παραπάνω σηματοδοτούν για την Ελλάδα μεγαλύτερα περιθώρια προκειμένου να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες χωρίς κίνδυνο να υπερβεί τα όρια του Συμφώνου Σταθερότητας για τις καθαρές δαπάνες. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα, μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, επενδύει σημαντικούς πόρους στην άμυνα προκειμένου να θωρακίσει την ασφάλειά της έναντι απειλών και κυρίως έναντι της αναθεωρητικής στάσης της Τουρκίας. Έτσι, οι δαπάνες για την Άμυνα το 2025 είναι αυξημένες κατά 73% σε σχέση με το 2019, με σειρά παραλαβών να αναμένονται στο πλαίσιο ενός καταλόγου εξοπλιστικών προγραμμάτων προϋπολογισμού 53 δισ. ευρώ με ορίζοντα το 2035. Επίσης, η Ελλάδα διατηρεί επίπεδα αμυντικών δαπανών κοντά στο 3%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ κι ενώ αρκετές ευρωπαϊκές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ κινούνται κάτω από τον στόχο του 2%.
Εντωμεταξύ, εάν οι επιπλέον αμυντικές δαπάνες εξαιρούνται από τον υπολογισμό των καθαρών πρωτογενών δαπανών, που έχουν όριο για φέτος 3,7%, δημιουργείται περιθώριο για άλλες παρεμβάσεις πολιτικής, το οποίο μένει να διευκρινιστεί με τις τελικές αποφάσεις της Κομισιόν.
Επίσης, πέρα από την δημοσιονομική ανάσα που προοιωνίζεται η επανατοποθέτηση της ΕΕ στις αμυντικές δαπάνες ανοίγει κι ένα παράθυρο ευκαιρίας για τις ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες, με αποτύπωμα στην οικονομία. Ας σημειωθεί ότι σε όλες τις χώρες της Ευρώπης δραστηριοποιούνται μερικές εκατοντάδες αμυντικές βιομηχανίες ενώ πέρα από τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Γαλλία που έχουν τη μερίδα του λέοντος σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων, μικρομεσαίων αλλά και μεγαλύτερων με διεθνή παρουσία, δραστηριοποιούνται με έδρα στην Ελλάδα.
