Ρομποτική χειρουργική: Η επανάσταση στον κλάδο της ιατρικής
Τον τελευταίο αιώνα έχουν γίνει τεράστια άλµατα προόδου στον κλάδο της ιατρικής και το προσδόκιµο ζωής έχει αυξηθεί σηµαντικά. Ενδεικτικά, από τα 35 έτη που ήταν στην Ευρώπη το 1870, σήµερα είναι πάνω από 80 έτη, ενώ οι ειδικοί θεωρούν εφικτό ότι ο άνθρωπος, ως είδος, µπορεί να ζήσει έως τα 140 έτη. Σαφώς, ένα µεγάλο ποσοστό της µείωσης των θανάτων και της αύξησης της διάρκειας ζωής οφείλεται αναµφίβολα στα εµβόλια και στην καταπολέµηση, µέσω αυτών, διαφόρων µολυσµατικών ασθενειών.
Eπιπλέον, η τεχνολογία αποτελεί σηµαντικό εργαλείο στα χέρια των ιατρών, προσφέροντας τη δυνατότητα να εκτελούν δύσκολες εγχειρήσεις σαν να είναι επεµβάσεις ρουτίνας, µε ακρίβεια αποτελεσµάτων που αγγίζει σχεδόν το 100%. H εξέλιξη είναι πραγµατικά συναρπαστική. Σχεδόν είκοσι χρόνια µετά την πρώτη −και πανάκριβη− δοκιµαστική επέµβαση εξ αποστάσεως µέσω δορυφόρου που έµεινε στην ιστορία ως Lindbergh οperation, κατά την οποία πραγµατοποιήθηκε αφαίρεση χολής από ασθενή στο Στρασβούργο και χειρουργό στη Νέα Υόρκη, οι προσδοκίες αναπτερώθηκαν. Η έλευση του 5G είναι ο καταλυτικός παράγοντας για να πραγµατοποιούνται στο µέλλον εξ αποστάσεως επεµβάσεις µέσω ροµποτικής χειρουργικής. Η, χωρίς αµφιβολία, επαναστατική µέθοδος της ροµποτικής χειρουργικής, έρχεται ως συνέχεια της καθιέρωσης της λαπαροσκοπικής χειρουργικής που επικράτησε τον προηγούµενο αιώνα. Με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας αναπτύχθηκε η τηλεχειρουργική, δηλαδή η πραγµατοποίηση επεµβάσεων εξ αποστάσεως, βοηθώντας στην επιβίωση χιλιάδων συνανθρώπων µας. Οι ειδικοί αναφέρουν πως η ροµποτική χειρουργική στο εγγύς µέλλον θα αντικαταστήσει πλήρως τη λαπαροσκοπική, όταν το κόστος χρήσης και συντήρησης του ροµποτικού συστήµατος µειωθεί περισσότερο.
Τα κυριότερα πλεονεκτήµατά της ροµποτικής χειρουργικής συνοψίζονται στα εξής: ελαχιστοποίηση του εσωτερικού χειρουργικού τραύµατος και συνεπώς της δηµιουργίας µετεγχειρητικών συµφύσεων, ελαχιστοποίηση της απώλειας αίµατος και του µετεγχειρητικού πόνου, άριστο αισθητικό αποτέλεσµα, ταχύτερη ανάρρωση, γρηγορότερη έξοδο από το νοσοκοµείο και εξάλειψη όλων σχεδόν των µετεγχειρητικών επιπλοκών (αναπνευστικές, διαπύηση τραύµατος, κήλη, χρόνιο άλγος κ.λπ.).
Παράλληλα, µέσω της ροµποτικής πραγµατοποιείται εκτέλεση όλων των κινήσεων που κάνει το ανθρώπινο χέρι, από τους αρθρωτούς βραχίονες του ροµπότ, και στα τρία επίπεδα του χώρου, µε απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα, γεγονός που επιτρέπει την επιτυχή διεκπεραίωση εξαιρετικά δύσκολων περιστατικών. Όσον αφορά στα πεδία εφαρµογής της, εµπίπτουν σε διάφορες χειρουργικές ειδικότητες, όπως γενική χειρουργική, ουρολογία, χειρουργική καρδιάς – θώρακος – αγγείων, γυναικολογική χειρουργική, παιδοχειρουργική κ.λπ. Ειδικότερα, η ροµποτική χειρουργική µπορεί να εφαρµοστεί σε όλες οι επεµβάσεις της γενικής χειρουργικής και ιδιαίτερα στη χειρουργική του καρκίνου, όπου η πολυπλοκότητα και η δυσκολία των συγκεκριµένων επεµβάσεων απαιτούν ο χειρουργός να έχει ισχυρή τεχνολογική υποστήριξη.
Οι επενδύσεις στη ρομποτική χειρουργική
Ο Όµιλος Ιατρικού Αθηνών, από τους πρωτοπόρους του κλάδου, επενδύει συστηµατικά τόσο στην κατάρτιση του ανθρώπινου δυναµικού, όσο και στην απόκτηση τεχνολογικού εξοπλισµού τελευταίας γενιάς. Η συνεχής έρευνα οδήγησε στο τελειότερο σύστηµα που χρησιµοποιείται παγκοσµίως, το da Vinci Xi, το οποίο διαθέτει το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και το προσφέρει στους ασθενείς του.
Το ροµποτικό σύστηµα da Vinci Xi είναι συνδεδεµένο µε ειδικούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές υψηλότατης αναλυτικής ικανότητας και είναι σε θέση να προσφέρει ακρίβεια και σταθερότητα κινήσεων, η οποία είναι αδύνατο να επιτευχθεί από ανθρώπινο χέρι. Τo χειρίζεται ένας εξειδικευµένος χειρουργός, ο οποίος βρίσκεται δίπλα στον ασθενή µπροστά σε ειδική κονσόλα και πραγµατοποιεί την επέµβαση κινώντας κατάλληλα ειδικούς µοχλούς, ενώ βλέπει σε οθόνη το χειρουργικό πεδίο σε πραγµατικό χρόνο (real time), τρισδιάστατη (3D) απεικόνιση και υψηλή µεγέθυνση.
Ο Δρ Παναγιώτης Αθανασόπουλος µοιράζεται µε τους αναγνώστες του Fortune την εµπειρία και τις γνώσεις του αναφορικά µε τα οφέλη και τη συµβολή της ροµποτικής χειρουργικής στον κλάδο της υγείας, ενώ µιλά για τη νέα εποχή που διανύει ο κλάδος της ιατρικής.
Ο ίδιος µέχρι σήµερα έχει ενεργή συµµετοχή σε περισσότερες από 7.000 επεµβάσεις σε όλα τα πεδία της χειρουργικής, εφαρµόζοντας και τις τρεις τεχνικές που διενεργούνται παγκοσµίως: την ανοιχτή, την προηγµένη λαπαροσκοπική και τη ροµποτική.
Δρ Αθανασόπουλε, σε ποιον βαθμό έχει υιοθετηθεί η ρομποτική στον ελληνικό ιατρικό κλάδο, μιας και προϋποθέτει κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και γενναίες επενδύσεις σε τεχνολογικό εξοπλισμό;
Η ροµποτική χειρουργική διανύει τη δεύτερη δεκαετία επιτυχούς εφαρµογής της στην Ελλάδα. Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, πάντοτε πρωτοπόρο στη χειρουργική και γενικά σε όλα τα πεδία της ιατρικής, ήταν το πρώτο που έφερε το ροµποτικό σύστηµα da Vinci στην Ελλάδα το 2006, προσπάθεια στην οποία συνέβαλε τα µέγιστα και ο καθηγητής Κ.Μ. Κωνσταντινίδης.
Επίσης, παρακολουθώντας τις εξελίξεις, ανανεώνει συνεχώς τον ροµποτικό του στόλο πραγµατοποιώντας σηµαντικές επενδύσεις σε σύγχρονο εξοπλισµό, ενώ είναι το µοναδικό νοσοκοµείο στην Ελλάδα το οποίο διαθέτει δύο ροµποτικά συστήµατα τελευταίας γενιάς (da Vinci Xi), καθώς και υποστηρικτικά συστήµατα (π.χ. ροµποτικό υπερηχογράφο τελευταίας γενιάς ΒΚ5000, σύστηµα ICG, σύστηµα 3D image reconstruction κ.λπ.), που µεγιστοποιούν τη λειτουργία του ροµπότ. Η ανωτέρω τεχνολογία συνδυάζεται µε το πλήρως καταρτισµένο και εξειδικευµένο επιστηµονικό προσωπικό, µε συνέπεια τη διασφάλιση του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσµατος.
Ποιο είναι το νέο «next big thing», που θα δούμε τα επόμενα χρόνια; Πιστεύετε ότι είμαστε κοντά στο να διεξάγονται επεμβάσεις χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση; Ή τα ρομπότ θα μπορούν να κάνουν απλώς εγχειρίσεις ρουτίνας;
Η ροµποτική χειρουργική εξελίσσεται µε την επιστηµονική έρευνα, τη γνώση και την εµπειρία. Παράλληλα αναβαθµίζεται ο τεχνολογικός εξοπλισµός. Με την εξέλιξη και την εφαρµογή δικτύων πέµπτης γενιάς (5G ) γίνεται πλέον εφικτή η διενέργεια ροµποτικών επεµβάσεων από απόσταση. Σε αυτή την περίπτωση, ο παράγοντας περιορισµού είναι ότι απαιτούνται δύο εξειδικευµένες χειρουργικές οµάδες και ξεχωριστός εξοπλισµός για να πραγµατοποιηθεί µια επέµβαση, όπου ο χειρουργός και ο ασθενής θα βρίσκονται σε διαφορετικές πόλεις. Βεβαίως, η αξιοποίηση της ροµποτικής τεχνολογίας απαιτεί την ανθρώπινη σύµπραξη. Με τα έως τώρα δεδοµένα ο ροµποτικός χειρουργός δεν προβλέπεται να αντικατασταθεί από τα ροµπότ, ακόµη και σε εγχειρήσεις ρουτίνας. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η επέµβαση δεν πραγµατοποιείται από το ροµπότ, αλλά από τον εξειδικευµένο χειρουργό, ο οποίος χρησιµοποιεί τις τεχνολογικές δυνατότητες που του προσφέρει το σύστηµα.
Από την εμπειρία σας, τι ποσοστό ακρίβειας και επιτυχίας έχει η χρήση της ρομποτικής στην ιατρική;
Το ποσοστό ακρίβειας και επιτυχίας στη ροµποτική χειρουργική πλησιάζει το 100%. Αν προσθέσουµε και τα πολλαπλά συγκριτικά πλεονεκτήµατα που προαναφέραµε, τότε η ροµποτική προσέγγιση καθίσταται η καλύτερη, ελάχιστα επεµβατική, χειρουργική τεχνική. Περίτρανη απόδειξη της διεθνούς επιτυχίας και της αποδοχής που τυγχάνει η ροµποτική από τους χειρουργούς είναι ότι κάθε 27 δευτερόλεπτα ξεκινά µια ροµποτική επέµβαση σε κάποιο νοσοκοµείο της υφηλίου.
Έχοντας ενεργή συμμετοχή σε χιλιάδες επεμβάσεις, ποια θα λέγατε ότι ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε αντιμετωπίσει μέχρι στιγμής στην καριέρα σας;
Η αντιµετώπιση, µε υψηλά ποσοστά επιτυχίας, πολλών περιστατικών που αρχικά φαίνονταν ανεγχείρητα αποτελεί πρόκληση και προσφέρει σηµαντική ηθική ικανοποίηση. Όµως η σηµαντικότερη πρόκληση στην επιστηµονική µου πορεία είναι να εξελίσσοµαι διαρκώς σε επίπεδο γνώσεων και τεχνικής, διατηρώντας αναλλοίωτη την αγάπη και το ενδιαφέρον µου για κάθε ασθενή.
Πόσο άλλαξε η πανδημία τη φύση της δουλειάς σας;
Η πανδηµία προκάλεσε αντίξοες συνθήκες στην προάσπιση της υγείας, του πολυτιµότερου αγαθού του ανθρώπου. Ο Όµιλος Ιατρικού Αθηνών, µε ιδιαίτερη ευαισθησία για τη δηµόσια υγεία, προσέφερε αφιλοκερδώς το Ιατρικό Κέντρο Περιστερίου ως νοσοκοµείo αντιµετώπισης περιστατικών COVID. Η δυσκολία πρόσβασης των ασθενών στις τριτοβάθµιες µονάδες υγείας, λόγω των περιοριστικών µέτρων προφύλαξης, οδήγησαν πολλούς ασθενείς στην αναβολή της αναζήτησης ιατρικής συµβουλής. Η καθυστέρηση αυτή σε ορισµένες περιπτώσεις οδήγησε σε σηµαντική επιδείνωση της υγείας των ασθενών. Παρά τις αντικειµενικές δυσκολίες, η ποιότητα των ιατρικών υπηρεσιών, που προσέφερε η οµάδα µας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, στους ασθενείς που ζήτησαν τη βοήθειά µας, διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα.
ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ:
Κάθε 27 δευτερόλεπτα ξεκινά μία ρομποτική επέμβαση σε κάποιο νοσοκομείο του πλανήτη
Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, πάντοτε πρωτοπόρο στη χειρουργική και γενικά σε όλα τα πεδία της ιατρικής, ήταν το πρώτο που έφερε το ρομποτικό σύστημα da Vinci στην Ελλάδα το 2006.
Το ποσοστό ακρίβειας και επιτυχίας στη ρομποτικήχειρουργικήπλησιάζει το 100%.
*Το άρθρο αναδημοσιεύεται από το νέο τεύχος του Fortune Greece που κυκλοφορεί στα περίπτερα.
