Σαν σήμερα: 50 χρόνια από τη βράβευση του Γιώργου Σεφέρη

Ήταν Παρασκευή 25 Οκτωβρίου του 1963, όταν το εξώφυλλο της εφημερίδας «Το Βήμα» κυκλοφόρησε με τη λεζάντα «Το Νομπέλ λογοτεχνίας εις τον ποιητήν Σεφέρην».

Ο Γιώργος Σεφέρης, το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Γιώργος Σεφεριάδης, γεννήθηκε στα Βουρλά της Σμύρνης στις 29 Φεβρουαρίου του 1900, και σε ηλικία μόλις 14 ετών άρχισε να γράφει τους πρώτους στίχους κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά από μια οικογενειακή περιπλάνηση σε Ελλάδα και Ευρώπη, ο Σεφέρης θα σπουδάσει νομικά και λογοτεχνία στο Παρίσι, και το καλοκαίρι του 1924 θα μετακομίσει στο Λονδίνο, για να βελτιώσει στα αγγλικά του προκειμένου να δώσει εξετάσεις για το Υπουργείο Εξωτερικών.

Το 1925 επιστρέφει στην Αθήνα και δυο χρόνια αργότερα διορίζεται στο διπλωματικό σώμα ως ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών. Το 1924 θα δούμε για πρώτη φορά δουλειά του Σεφέρη στην εφημερίδα Νέα Εστία. Υπογράφοντας με το πραγματικό του όνομα, θα μεταφράσει το έργο του Βαλερί με τίτλο «Μια βραδιά με τον Κύριο Τεστ».

Τον Μάιο του 1931 θα μας ξανασυστηθεί ως «Γεώργιος Σεφέρης» και θα εκδώσει τη «Στροφή», ενώ ένα χρόνο αργότερα δημοσιεύτηκε το έργο του «Μια νύχτα στην ακρογιαλιά» και λίγο αργότερα η «Στέρνα», αφιερωμένη στο Γιώργο Αποστολίδη. Το 1935 θα ξεκινήσει ενεργά η ενασχόληση του με τη συγγραφή, αφού θα συνεργαστεί με τις εκδόσεις Νέα Γράμματα, αναδημοσιεύοντας μάλιστα τη «Στέρνα». Στις αρχές του Φεβρουαρίου του έτους 1937, εξέδωσε την επιστολή του περί της δημοτικής γλώσσας με τα Νέα Γράμματα, και την ίδια χρονιά θα διοριστεί στην Αθήνα ως προϊστάμενος της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Σεφέρης παντρεύτηκε τη Μαρία Ζάννου και ακολούθησαν μαζί την αποστολή της Ελληνικής Κυβέρνησης στην Αίγυπτο, στη Νότια Ιταλία και στη Νότια Αφρική – όπου σύναψε φιλικές σχέσεις με την Πριγκίπισσα Διαδόχου Φρειδερίκη και τα δύο της παιδιά, Σοφία και Κωνσταντίνο, και ακολούθησε μια λαμπρή καριέρα στο διπλωματικό σώμα.

Διαβάστε ακόμη: Από ντροπαλή νοικοκυρά σε «Τσέχωφ της εποχής μας»

Ο Σεφέρης μπορεί να διέπρεψε στο εξωτερικό και να έχει μια ευρωπαϊκή κουλτούρα, αλλά ποτέ δεν απαρνήθηκε την Ελλάδα.

Το 1963 η φήμη του Σεφέρη θα ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα και το όνομα του θα ακουστεί σε όλο τον κόσμο με τη βράβευσή του με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Ακαδημία, και θα γίνει ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με το ανώτερο, παγκοσμίως, βραβείο πνευματικής προσφοράς. Ενώ μέχρι σήμερα μόνο ο Οδυσσέας Ελύτης έχει λάβει την ίδια διάκριση.

Η ποίηση του απαισιόδοξη, βαρύθυμη και μελαγχολική, κυρίως λόγω της εθνικής καταστροφής του 1922 και τον ξεριζωμό του μικρασιατικού ελληνισμού που επηρέασαν τη γραφή του, με ένα λόγο συμβολικό και υπαινικτικό.

Η βράβευση θα αποτελέσει την είδηση των ημερών, οι εφημερίδες της χώρας θα αναπαράγουν το γεγονός και οι συγχαρητήριες επιστολές δεν θα έχουν τέλος. Ενδεικτικά, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Μαυρομιχάλης χαρακτήρισε τη βράβευση «βαρυσήμαντον γεγονός», ο Γεώργιος Παπανδρέου έστειλε στον νομπελίστα το δικό του τηλεγράφημα, δηλώνοντας: «Είμαστε όλοι συγκινημένοι και υπερήφανοι για τη μεγάλη και δίκαιη τιμή που απεδόθη στο ελληνικότατο έργο σου», ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έκανε λόγο για «βαθείαν ικανοποίησιν και εθνικήν υπερηφάνειαν», και τέλος η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών συνεχάρη τον ποιητή τονίζοντας την «επί τη μεγίστη τιμή της εις υμάς απονομής του Βραβείου».

Διαβάστε ακόμη: Ο Αστερίξ επιστρέφει οκτώ χρόνια μετά

Το 1967 η δικτατορία των συνταγματαρχών κατέλυσε το σύνταγμα στην Ελλάδα αναστέλλοντας τις ατομικές ελευθερίες. Ο Σεφέρης, ήταν από τους λόγιους που αντιστάθηκαν, τόσο γραπτά, όσο και με δημόσιες ρητές δηλώσεις του. Στις 28 Μαρτίου 1969, ο Σεφέρης μίλησε για πρώτη φορά δημόσια εναντίον της Χούντας και γι’αυτόν τον λόγο του αφαιρέθηκε ο τίτλος του πρέσβη επί τιμή, καθώς και το δικαίωμα χρήσης διπλωματικού διαβατηρίου.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971, ο Γιώργος Σεφέρης έγραψε το τελευταίο κεφάλαιο στη δική του ιστορία. Μετά τον θάνατό του εκδόθηκε το προσωπικό του ημερολόγιο με τίτλο «Μέρες…», καθώς και το «Πολιτικό» του ημερολόγιο. Και ενώ από τη βράβευση του και μετά πολλοί αμφισβήτησαν το έργο του, η προσφορά του Σεφέρη στην ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία είναι αναμφισβήτητη, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην ελληνική ποίηση. Μαζί με τον Σολωμό, τον Καβάφη και τον Κάλβο αποτελούν την «τελική» τετράδα της μετεπαναστατικής ποίησης.

Ο Σεφέρης έχει υπογράψει 16 ποιητικές συλλογές, 2 μυθιστορήματα, 4 δοκίμια και 5 μεταφράσεις και το έργο του παραμένει ακόμα και σήμερα αναλλοίωτο σύμβολο της ελληνικότητας.

Διαβάστε ακόμη: Αυλαία για το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης