Σαρωτικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης

Σαρωτικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης επιφέρει το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που παρουσίαστηκε σήμερα από την ηγεσία του υπουργείου. Συγχρόνως, ανακοινώθηκαν σειρά μέτρων στον τομέα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Στις σημαντικότερες από τις αλλαγές περιλαμβάνονται η λήξη, με τροπολογία, της θητείας όλων των επικεφαλής των περίπου 500 οργανισμών που υποπτεύονται απο το υπουργείο (Εθνικό Θέατρο κλπ). Ειδικά στον αθλητισμό οι αλλαγές αφορούν την ενίσχυση του ελέγχου της Πολιτείας στις αθλητικές ομοσπονδίες και την πάταξη της βίας.

Ανώτατη Εκπαίδευση

Οπως προκύπτει από τις αλλαγές που παρουσιάσθηκαν, καταργούνται ουσιαστικές διατάξεις του νόμου – πλαίσιου για τα ΑΕΙ, γνωστού και ως νόμου Διαμαντοπούλου, μεταξύ των οποίων τα Συμβούλια Ιδρύματος. Παράλληλα, αλλάζει ο τρόπος εκλογής των πρυτανικών Αρχών, καθώς δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν όλοι οι φοιτητές, εκπρόσωποι των οποίων θα συμμετέχουν και στα συλλογικά όργανα. Επίσης, αναγνωρίζεται το ακαδημαϊκό ασυλο, όπου όμως διατηρούνται οι προβλέψεις του νομου Διαμαντοπούλου για την άρση του και επανέρχονται στα μητρώα των πανεπιστημίων οι λεγόμενοι αιώνιοι φοιτητές.

Ερωτηθείς για την κατάληψη στο κτίριο του ΕΚΠΑ στα Προπύλαια, ο υπουργός Παιδείας υπογράμμισε ότι «η κατάληψη συνιστά παραβίαση ασύλου» και ξεκαθάρισε ότι στο νομοσχέδιο θα επανέλθει ο ορισμός της έννοιας του ασύλου που είχε παραληφθεί στο νόμο Διαμαντοπούλου και θα αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει.

Ξεκάθαρος εμφανίστηκε για το θέμα των αιώνιων φοιτητών ο κ. Μπαλτάς, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Μπορεί αύριο οποιοσδήποτε αιώνιος φοιτητής να γραφτεί στη σχολή του χωρίς κανένα πρόβλημα». Ο υπουργός χαρακτήρισε το θέμα «ψευδοπρόβλημα» και εξήγησε ότι λύνεται οριστικά, καθώς δίνεται η δυνατότητα σε κάποιον που έχει διαγραφεί ή έχει αργήσει να ολοκληρώσει τις σπουδές του, να επαναγραφεί και να συνεχίσει τη φοίτηση.

Στο θέμα των μετεγγραφών, θα υπάρξει ρύθμιση στο πνεύμα πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ. Όπως ανέφερε ο κ. Μπαλτάς, τα κριτήρια θα είναι αυστηρά και θα ισχύουν για όλες τις κατηγορίες (πολυτεκνοι κλπ) με βασικά κριτήρια την οικονομική και κοινωνική κατάσταση (πχ. θέματα υγείας). Ο υπουργός τόνισε ότι από εδώ και πέρα οι μετεγγραφές θα είναι ελάχιστες και ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να το λαμβάνουν υπ’ όψιν όταν θα καλούνται να επιλέξουν σχολές συμπληρώνοντας το μηχανογραφικό τους.

Αναφορικά με το Συμβούλιο Ιδρύματος, όπως ανέφερε ο κ. Μπαλτάς καταργείται για λόγους «ορθότερης δημοκρατικής λειτουργίας» και οι αρμοδιότητές του θα ασκούνται πλέον από τη Σύγκλητο, το Πρυτανικό Συμβούλιο, τον Πρύτανη και τους Αντιπρυτάνεις. Στο ίδιο πνεύμα, ενισχύονται τα συλλογικά όργανα (Σύγκλητος, Κοσμητεία, Γενική Συνέλευση Τμήματος, Γενική Συνέλευση Τομέα), καθώς η λειτουργία τους πραγματοποιείται με τη συμμετοχή φοιτητών και εργαζομένων, ώστε να συμμετέχουν όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας στη λήψη αποφάσεων.

Όσον αφορά την εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων (Πρύτανης, Αντιπρυτάνεις, Κοσμήτορες, Πρόεδροι, Διευθυντές Τομέων), αυτή θα γίνεται από το σύνολο των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας -δηλαδή τα μέλη ΔΕΠ, τους φοιτητές και όλες τις κατηγορίες του ειδικού εκπαιδευτικού τεχνικού και διοικητικού προσωπικού. Η καινοτομία του νομοσχεδίου αφορά στη βαρύτητα της συμμετοχής των φοιτητών στην εκλογική διαδικασία, χωρίς τη μεσολάβηση των φοιτητικών συλλόγων. Η ψηφοφορία, δηλαδή, θα είναι καθολική για το σύνολο των εγγεγραμμένων φοιτητών και η βαρύτητα της ψήφου τους θα αυξάνει αναλόγως με το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές, χωρίς όμως να υπερβαίνει το 70% (συντελεστής 0,7) επί του συνόλου των μελών ΔΕΠ, σημείωσε ο υπουργός Παιδείας. Ο κ. Μπαλτάς ανέφερε ότι θα υπάρξει διάστημα προσαρμογής ενός χρόνου για τις εκλογές πρυτάνεων και όσον αφορά στους νυν πρυτάνεις, η θητεία των οποίων δεν θα έχει λήξει, θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις επόμενες εκλογές.

Μια άλλη αλλαγή που επιφέρει το πολυνομοσχέδιο αφορά στα εκλεκτορικά σώματα για την εκλογή, εξέλιξη ή μονιμοποίηση μελών ΔΕΠ. Τα 7μελή εκλεκτορικά σώματα των νόμων 4009/2011 και 4076/2012 διευρύνονται στη σύνθεσή τους σε 11μελή ή 15μελή ανάλογα με το μέγεθος του τμήματος και συγκροτούνται στη βάση της συγγένειας του γνωστικού αντικειμένου, των υπό κρίση μελών ΔΕΠ, με εκλέκτορες από τμήματα της ημεδαπής ή ομοταγή της αλλοδαπής.

Δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οι σημαντικότερες αλλαγές αφορούν στην κατάργηση της τράπεζας θεμάτων, την κατάργηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για την αξιολόγηση, την κατάργηση εσωτερικών φροντιστηρίων στα ιδιωτικά σχολεία και τη ρύθμιση του εκπαιδευτικού περιεχομένου και του ωραρίου των φροντιστηρίων. Ακόμη, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της φτώχειας, το υπουργείο προσανατολίζεται στην εισαγωγή κάρτας, την οποία οι δικαιούχοι θα χρησιμοποιούν για την προμήθεια των γευματων τους απο το κυλικείο. Διαχωριζονται επίσης τα Προτυπα απο τα Πειραματικά σχολεία, ενώ αλλάζει ο τρόπος επιλογής των διευθυντών των σχολικών μονάδων.

Ειδικότερα, όπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Τάσος Κουράκης, με το πολυνομοσχέδιο καταργείται η επιλογή θεμάτων των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων των μαθητών των Γενικών Λυκείων και ΕΠΑΛ καθώς και των εξετάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κατά 50% από την Τράπεζα Θεμάτων (τροπολογία στο νομοσχέδιο Υφυπουργού). Επίσης, αφαιρείται η λειτουργία της Τράπεζας Θεμάτων από τον Εθνικό Οργανισμό Εξετάσεων (Ε.Ο.Ε) και η αρμοδιότητα παραμένει εξ’ ολοκλήρου στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) ως προαιρετικό, συμβουλευτικό εργαλείο για εκπαιδευτικούς και μαθητές.

Ακόμη, καταργείται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων. Όπως ανέφερε ο κ. Κουράκης, είναι απαραίτητη η εγκαθίδρυση ενός συστήματος αποτίμησης του εκπαιδευτικού και παιδαγωγικού έργου, με δημοκρατικό και συλλογικό τρόπο, ως μια συμμετοχική και δημοκρατική μεθοδολογία διάγνωσης προβλημάτων, αναζήτησης λύσεων και επεξεργασίας προτάσεων και μέτρων για την βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Ωστόσο, το υπουργείο θα προχωρήσει στην επεξεργασία του πλαισίου αυτού με επόμενο νομοθέτημα.

Όσον αφορά στα φροντιστήρια, κέντρα ξένων γλωσσών και ιδιωτικά σχολεία, ρυθμίζονται ζητήματα εκπαιδευτικού περιεχομένου και ωραρίου, καθώς επανέρχονται υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας από το υπουργείο Εργασίας, στο οποίο υπάγονταν μέχρι πρότινος. Ετσι καθορίζονται το ωράριο, οι αργίες και ο έλεγχος των αναλυτικών προγραμμάτων των φροντιστηρίων και των κέντρων ξένων γλωσσών, ενώ καταργούνται τα εσωτερικά φροντιστήρια σε ιδιωτικά σχολεία. Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα στα αντίστοιχα όργανα εκπαιδευτικών και ιδιοκτητών ιδιωτικών σχολείων να προχωρούν σε υπογραφή συλλογικών συμβάσεων με καλύτερους όρους εργασίας (μισθολογικούς, θεσμικούς), κατά τα ισχύοντα.

Ο κ. Κουράκης ανέφερε επίσης ότι καταργείται η σύζευξη Πειραματικού και Πρότυπου σχολείου και έτσι θα διαχωριστούν τα Πειραματικά από τα Πρότυπα σχολεία. Τα περισσότερα από αυτά τα «υβριδικά», όπως είπε, σχολεία θα μετατραπούν σε Πειραματικά. Θα οριστεί μόνο ένας περιορισμένος αριθμός από αυτά ως Πρότυπα σχολεία, για ιστορικούς λόγους. Στα Πειραματικά σχολεία οι μαθητές ή οι μαθήτριες θα επιλέγονται με κλήρωση στην τάξη εισόδου. Στα Πρότυπα, τα κριτήρια και η διαδικασία επιλογής στην τάξη εισόδου θα ορίζεται με απόφαση της ΔΕΠΠΣ (Διοικούσα Επιτροπή των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων) μετά από εισήγηση των συλλόγων διδασκόντων και των ΕΠΕΣ (Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο) των Πρότυπων γυμνασίων.

Επίσης, με σχετική τροπολογία ορίζεται ο τρόπος επιλογής διευθυντών σχολικών μονάδων και διευθυντών εκπαίδευσης. Με το νέο πλαίσιο καταργείται η συνέντευξη, ενώ η διαδικασία επιλογής διευθυντών σχολικών μονάδων θα προηγείται εκείνης των διευθυντών εκπαίδευσης, καθώς θα ψηφίζονται από τους νεοεκλεγέντες διευθυντές σχολικών μονάδων. Πιο συγκεκριμένα, για τους υποψήφιους Διευθυντές σχολικών μονάδων, απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου οι εκπαιδευτικοί να θέσουν υποψηφιότητα, είναι η 8ετής διδακτική προϋπηρεσία και η πιστοποιημένη γνώση Τεχνολογίας, Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), επιπέδου 1. Ως επιπλέον μοριοδοτούμενα προσόντα των υποψηφίων θεωρούνται η διοικητική εμπειρία, η διδακτική εμπειρία, η παιδαγωγική συγκρότηση και κατάρτιση τους (67% επί της συνολικής μοριοδότησης) και η γνώμη του συλλόγου διδασκόντων του σχολείου, στο οποίο επιθυμούν να υποβάλλουν υποψηφιότητα (33% επί της συνολικής μοριοδότησης). Κάθε υποψήφιος/α μπορεί να υποβάλλει υποψηφιότητα σε δυο το πολύ σχολικές μονάδες, εφόσον έχει υπηρετήσει σε αυτές την τελευταία πενταετία.

Για τους Διευθυντές εκπαίδευσης, απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου οι εκπαιδευτικοί να θέσουν υποψηφιότητα είναι η 10ετής διδακτική προϋπηρεσία και η πιστοποιημένη γνώση Τεχνολογίας, Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), επιπέδου 1. Ως επιπλέον μοριοδοτούμενα προσόντα των υποψηφίων θεωρούνται η διοικητική εμπειρία, η διδακτική εμπειρία, η παιδαγωγική συγκρότηση και κατάρτιση τους (67% επί της συνολικής μοριοδότησης) και η γνώμη των Διευθυντών Σχολικών Μονάδων της Περιφέρειας, στην οποία επιθυμούν να υποβάλλουν υποψηφιότητα (33% επί της συνολικής μοριοδότησης). Κάθε υποψήφιος μπορεί να υποβάλλει υποψηφιότητα σε δυο το πολύ Διευθύνσεις Εκπαίδευσης.

Σε ότι αφορά τους σχολικούς συμβούλους, το υπουργείο θα προβεί σε σχετική ρύθμιση στο μέλλον.

Εξάλλου, το υπουργείο θα προβεί σε ανασύσταση των τομέων και ειδικοτήτων της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που είχαν καταργηθεί με τους μνημονιακούς νόμους, με σχετική τροπολογία. Έτσι, εξασφαλίζεται η λειτουργία των ειδικοτήτων σε συγκεκριμένα ΕΠΑΛ, ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως η υπάρχουσα υποδομή καλύπτοντας τις μορφωτικές ανάγκες των μαθητών. Ακόμη, ορίζονται οι ομάδες προσανατολισμού, τα μαθήματα και το ωρολόγιο πρόγραμμα που θα ισχύσει στην Α΄ τάξη το σχολικό έτος 2015 -2016 για τους τομείς και ειδικότητες που ανασυσταίνονται. Παράλληλα, το εκπαιδευτικό προσωπικό που βρισκόταν σε καθεστώς διαθεσιμότητας – απόλυσης και επιστρέφει στις θέσεις που κατείχε στα σχολεία, προβλέπεται να αξιοποιηθεί στο έπακρο, για να καλυφθούν οι μεγάλες ανάγκες της παροχής εκπαιδευτικού έργου. Μετά την επανασύσταση των οργανικών θέσεων από το υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ρυθμίζονται θέματα των εκπαιδευτικών που επιστρέφουν στα ΕΠΑΛ σε οργανικές θέσεις εξασφαλίζοντας και όλα τα δικαιώματα που είχαν πριν τεθούν σε διαθεσιμότητα, ενώ τα ίδια δικαιώματα εξασφαλίζονται σε εκπαιδευτικούς από ΕΠΑΛ που καταργήθηκαν.

Παράλληλα, θα κατατεθεί τροπολογία για την αναπλήρωση απωλεσθεισών ωρών διδασκαλίας.

Σε περίπτωση απώλειας διδακτικών ωρών, η αναπλήρωσή τους εξασφαλίζεται είτε με περικοπή περιπάτων και εκδρομών, είτε με περιορισμό των εργάσιμων ημερών των πολυήμερων εκδρομών, είτε με αξιοποίηση των σχολικών εορτών, ούτως ώστε να πραγματοποιούνται και οι εορτές και τα μαθήματα.

Τέλος, εναρμονίζονται τα ελληνικά δεδομένα με τις ευρωπαϊκές και Διεθνείς Συμβάσεις για τα δικαιώματα των αναπήρων. Βελτιώνεται η λειτουργία του θεσμού της παράλληλης στήριξης καθώς θεσμοθετείται η συνεργασία των εκπαιδευτικών παράλληλης στήριξης και του λοιπού προσωπικού των σχολείων και η από κοινού διαμόρφωση των προγραμμάτων και άλλων στοιχείων της σχολικής ζωής.

Θέματα Πολιτισμού

Στα θεματα Πολιτισμού, ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Ξυδάκης ανέφερε ότι θα υπάρξει τροπολογία για την επαναφορά της ενιαίας τιμής του βιβλίου. Η κατάργησή του «έχει επιφέρει αναστάτωση, έως και αποσάρθρωση στην αγορά του βιβλίου» είπε. Επίσης, στο νομοσχέδιο θα υπάρξει ρύθμιση ώστε να εμπλουτιστεί η νομοθεσία για τα πνευματικά δικαιώματα. Παράλληλα, είναι υπό επεξεργασία νόμος-πλαίσιο για την προσέλκυση ξένων παραγωγών στην Ελλάδα, μέσω του οποίου θα υπάρξουν γραφειοκρατικές διευκολύνσεις. Βασικός μοχλός θα ειναι η επιστροφή φόρου, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα των ξένων εταιρειών παραγωγής. Ο κ. Ξυδάκης χαρακτήρισε την επιστροφή φόρου «εύλογη», στο βαθμό που τα συνεργεία παραγωγής «αφήνουν» περίπου 50.000 δολάρια την ημέρα για διάστημα πάνω από 30 μέρες. «Η Ελλάδα είναι ιδανική» ανέφερε ο υπουργός και εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι θα μπορέσει η Πολιτεία να εναρμονίσει το νέο πλαίσιο με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Ακόμη, θα υπάρξει ανασυγκρότηση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων προκειμένου να γίνει οικονομικά αποδοτικός. Στο πλαίσιο αυτό, θα εισαχθεί ηλεκτρονικό εισιτήριο σε όλα τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους.

Τέλος, ο κ. Ξυδάκης αναφέρθηκε στην προσπάθεια του υπουργείου για να προχωρήσει σε διαβάθμιση των Καλλιτεχνικών Σχολών (Δραματικές Σχολές και Ωδεία).

Θέματα Αθλητισμού

Στον χώρο του αθλητισμού, ο υφυπουργός Σταύρος Κοντονής ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα νομοθετήσει με βάση το δημοσιο συμφέρον. “Τα τελευταία χρόνια το νομοθετικό πλαίσιο δεν λειτούργησε. Αυτη τη στιγμή η ελληνικη δικαιοσύνη ασχολείται με δύο εγκληματικές οργανώσεις” ανέφερε χαρακτηριστικά και εξέφρασε την πεποίθηση ότι δεν θα υπάρξει αντίδραση από την Uefa στο θέμα του αυτοδιοιήκητου του ποδοσφαίρου. “Η ελληνική Πολιτεία δεν απειλεί και δεν απειλείται” τόνισε.

Θέματα Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας

Ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας τίθεται η χάραξη εθνικής πολιτικής έρευνας, επεσήμανε ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης. Έτσι τροποποιούνται και επαναδιατυπώνονται αμφίσημοι ή λανθασμένοι ορισμοί, όπως εκείνοι της βασικής έρευνας, της αριστείας και της αξιολόγησης. Ακόμη, αναμορφώνεται το ΕΣΕΤΑΚ (Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας) που μετονομάζεται σε Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ) και καθορίζεται η αποστολή του ως συμβουλευτικού σώματος που γνωμοδοτεί για την εθνική πολιτική στην Έρευνα και την Καινοτομία. Οπως ανέφερε ο κ. Φωτάκης, λαμβάνεται μέριμνα ώστε το νέο ΕΣΕΚ να συσταθεί με τρόπο γρήγορο και διαφανή, διαιρούμενο σε δύο επιτροπές (την επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας και την επιτροπή Καινοτομίας και Αναπτυξιακών Εφαρμογών).

Ακόμη, εισάγονται τροποποιήσεις που διευκολύνουν τις διαδικασίες και επιταχύνουν την απορρόφηση κονδυλίων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Επίσης, αναμορφώνονται τα ΠΣΕΚ (Περιφερειακά Συμβούλια Έρευνας και Καινοτομίας), ώστε να είναι λειτουργικά, πιο αντιπροσωπευτικά και να μην αφήνουν περιθώρια για την αναπαραγωγή πελατειακών σχέσεων. Καταργούνται τα Επιστημονικά Συμβούλια των Ινστιτούτων και επαναφέρονται τα Επιστημονικά Γνωμοδοτικά Συμβούλια, τα οποία είχαν ισχυρότερη δημοκρατική νομιμοποίηση. Παράλληλα, απλοποιείται η διαδικασία συγκρότησης των Διοικητικών Συμβουλίων των ερευνητικών φορέων.

Τέλος, πέραν της μέριμνας για την εργασιακή ασφάλεια του ανθρώπινου δυναμικού στα ερευνητικά κέντρα, λαμβάνεται πρόνοια για την ενίσχυση των μεταδιδακτορικών ερευνητών.