Σε αδιέξοδο η ιταλική κυβέρνηση

Η Ιταλία παρέμεινε παγιδευμένη στην οικονομική ύφεση το τρίτο τρίμηνο του 2014 και είδε τις ελπίδες της περί ανάκαμψης να μετατίθενται για τις αρχές της επόμενης χρονιάς, κάτι το οποίο περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση για τον επικεφαλής της κυβέρνησής της, τον Ματέο Ρέντσι.

Όπως είχε αφήσει να προεικονιστεί στις αρχές της εβδομάδας ο δείκτης της βιομηχανικής παραγωγής, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης συνέχισε να οπισθοχωρεί ως τον Σεπτέμβριο: το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε κατά 0,1% από τον Ιούλιο ως τον Σεπτέμβριο σε τριμηνιαία βάση και κατά 0,4% σε ετήσια, σύμφωνα με το ιταλικό εθνικό ινστιτούτο στατιστικών (ISTAT).

Πρόκειται για το δέκατο τρίτο συναπτό τρίμηνο χωρίς οικονομική ανάπτυξη για την Ιταλία, το ΑΕΠ της οποίας έχει πλέον οπισθοδρομήσει στα επίπεδα του έτους 2000. Η χώρα εξάλλου κατέγραψε σαφώς χειρότερες επιδόσεις από τους εταίρους της στην Ευρωζώνη, όπου κατά μέσον όρο η ανάπτυξη ανήλθε στο 0,2%.

Πάντως τα στοιχεία αυτά συνάδουν με τις προβλέψεις των οικονομολόγων.

Τόσο το ISTAT, όσο και η κυβέρνηση Ρέντσι ανέφεραν τις τελευταίες εβδομάδες πως για το σύνολο του 2014 αναμένουν συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ιταλίας κατά 0,3%, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ο δείκτης της ανάπτυξης θα είναι μηδενικός το τέταρτο και τελευταίο τρίμηνο.

Το ιταλικό ΑΕΠ, που ήδη υποχώρησε κατά 2,3% το 2012 και κατά 1,9% το 2013, αναμένεται πάντως να επιστρέψει στο «πράσινο» από το πρώτο τρίμηνο του 2015, σύμφωνα με οικονομολόγους.

Ο πρόεδρος του συνδέσμου των βιομηχάνων της Ιταλίας (Confindustria) Τζόρτζο Σκουίντσι δήλωσε ότι «δυστυχώς» η εξέλιξη αυτή ήταν «αναμενόμενη», καθώς οι ενδείξεις ήταν προφανείς «ήδη εδώ και μήνες» και πρόσθεσε ότι «είμαστε ψυχολογικά έτοιμοι να κλείσουμε το 2014 στο κόκκινο. Ελπίζουμε ότι η πτώση θα περιοριστεί κατά το μέγιστο στο -0,3 ή -0,4% και ότι δεν θα έχει συνέπειες στην ανάκαμψη του 2015».

Ένας αναλυτής της τράπεζας Intesa Sanpaolo επισήμανε ωστόσο πως οι «πρόδρομοι δείκτες δεν κατατείνουν ακόμη σε μια έξοδο από την ύφεση», βλέποντας «κινδύνους» που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προβλεπόμενη επάνοδο σε ανάπτυξη στις αρχές του 2015. Όπως κι αν έχει, «η αναμενόμενη ανάκαμψη του επόμενου χρόνου θα είναι μέτριας έκτασης: προβλέπουμε (…) 0,3-0,4%», εξήγησε, και επισήμανε πως «για μια “αληθινή” ανάκαμψη πρέπει το δίχως άλλο να περιμένουμε το 2016», πρόσθεσε ο αναλυτής αυτός, ο Πάολο Μαμέλι.

Το τέλμα στο οποίο παραμένει η ιταλική οικονομία περιπλέκει έντονα τις προσπάθειες του Ματέο Ρέντσι, που δυσκολεύεται να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες ο ίδιος κρίνει απαραίτητες για να δοθεί ώθηση στην ανάκαμψη. Ο πρωθυπουργός της χώρας βλέπει ταυτόχρονα τη δημοτικότητά του να υποχωρεί, εν μέσω της έντονης κοινωνικής δυσαρέσκειας, η οποία κερδίζει έδαφος.

Το πιο αμφιλεγόμενο σχέδιό του είναι αυτό για τις εργασιακές σχέσεις, ο νόμος που ο ίδιος αποκαλεί Jobs Act. Αυτό ακριβώς το νομοσχέδιο, που κάνει πολύ πιο εύκολες τις απολύσεις και τις προσλήψεις, ήταν η αφορμή για τις μαζικές διαδηλώσεις που έγιναν σήμερα σε περίπου 25 πόλεις της χώρας.

Οι πολίτες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις στις οποίες κάλεσαν τα συνδικάτα διαμαρτυρήθηκαν για τις «καταστροφικές πολιτικές λιτότητας της ΕΕ και της κυβέρνησης Ρέντσι, εναντίον του Jobs Act, εναντίον της επισφάλειας και των ιδιωτικοποιήσεων».

Στη Ρώμη, η πρεσβεία της Γερμανίας και το υπουργείο Οικονομίας έγιναν στόχος των αυγών που πέταγαν διαδηλωτές, ενώ πάνω από δέκα εξ αυτών ανέβηκαν στο Κολοσσαίο και ξεδίπλωσαν ένα πανό.

Στο βόρειο τμήμα της χώρας τρεις αστυνομικοί τραυματίστηκαν ελαφρά σε επεισόδια με φοιτητές στο Μιλάνο, όπως και πέντε ακόμη αστυνομικοί στην Πάντοα. Επεισόδια αναφέρθηκαν επίσης στο Τορίνο, στη Νάπολη και στη Γένοβα.

Οι κινητοποιήσεις πολλαπλασιάζονται στην Ιταλία τις τελευταίες εβδομάδες και η κυριότερη συνομοσπονδία συνδικάτων, η CGIL, προκήρυξε γενική απεργία για την 5η Δεκεμβρίου. Αλλά ο Ρέντσι δηλώνει ότι θα προχωρήσει απτόητος στην επιβολή των μέτρων που σχεδιάζει για την μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, αψηφώντας τις διαμαρτυρίες των συνδικάτων και τις εσωκομματικές αντιδράσεις. «Θέλω ο νόμος να έχει τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου», δήλωσε στην εφημερίδα La Stampa.

Η επιβράδυνση της ιταλικής οικονομίας δυσκολεύει επίσης ακόμη περισσότερο την περίπλοκη δημοσιονομική εξίσωση που καλείται να λύσει η Ρώμη κατ’ απαίτηση των Βρυξελλών.

Το μόνο σημερινό καλό οικονομικό νέο για τη Ρώμη ήταν ότι το κολοσσιαίο δημόσιο χρέος της Ιταλίας υποχώρησε ελαφρά τον Σεπτέμβριο (-€14,4 δισ.), αν και παρέμεινε στα €2,134 τρισ., δηλαδή ένα από τα υψηλότερα στην Ευρωζώνη.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Γαλλικό Πρακτορείο, Γερμανικό Πρακτορείο