Σε χαμηλά επίπεδα η γυναικεία παρουσία στις επιχειρήσεις το 2014

Χαμηλότερη ήταν η διείσδυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας το 2014 στο σύνολο της επιχειρηματικής σκηνής, παρόλο που οι γυναίκες έχουν καθιερωθεί δυναμικά στις επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της ICAP για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, περίπου 4.600 εταιρείες έχουν στο τιμόνι τους γυναίκες (ποσοστό 19,6% επί συνόλου εταιρειών 23.450), παρουσιάζοντας μικρή μείωση σε σχέση με πέρυσι (20,5% του συνόλου).

Ωστόσο, σχεδόν η μία στις πέντε εταιρείες διοικείται από γυναίκα, όπως αναφέρει σχετικά ο διευθύνων συμβούλου του ομίλου ICAP Νικήτας Κωνσταντέλλος. Οι γυναίκες επικεφαλής παρατηρούνται κυρίως σε εταιρείες μικρότερου μεγέθους. Έτσι συναντάμε γυναίκες στην κορυφή στο 22% του συνόλου των πολύ μικρών εταιρειών (με κύκλο εργασιών < 2 εκατ. ευρώ), 15% στις μικρές (2 – 10 εκατ. ευρώ), 12% στις μεσαίες (10 – 50 εκατ. ευρώ) και 6% στις μεγάλες (> 50 εκατ. ευρώ)

Οι εταιρείες με γυναίκα επικεφαλής είχαν συνολικά καλύτερα αποτελέσματα κερδοφορίας το 2013 σε σύγκριση με το σύνολο των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, πέτυχαν ένα περιθώριο κέρδους EBITDA 8,5% έναντι 6,4% του συνόλου των εταιρειών. Επίσης, εμφάνισαν θετικό πρόσημο και στο τελικό καθαρό (προ φόρου) αποτέλεσμα (περιθώριο καθαρού κέρδους: +1,5%), όταν το σύνολο των εταιρειών παρουσίασε ζημιές (-1,2%).

Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έρευνας της ICAP, η μέση γυναίκα επιχειρηματίας/ανώτατο στέλεχος που συμμετείχε στην έρευνα έχει υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, βρίσκεται στην ηλικία μεταξύ 40-59 ετών και έχει οικογένεια (σύζυγο και παιδιά). Μάλιστα, οι περισσότερο καταρτισμένες γυναίκες (μεταπτυχιακού ή διδακτορικού επιπέδου) ανήκουν σε χαμηλότερες ηλικιακές ομάδες.

Σχεδόν επτά (7) στις δέκα (10) γυναίκες, εκτός από τη διευθυντική/διοικητική τους θέση, συνδέονται και μετοχικά με την εταιρεία τους. Οι τελευταίες βρίσκονται κατά κανόνα περισσότερα έτη στην τρέχουσα θέση τους σε σύγκριση με εκείνες που κατέχουν μόνο διευθυντική/διοικητική θέση στην εταιρεία.

Προκειμένου να ανταποκριθούν στις αυξημένες υποχρεώσεις τους, αλλά και να επιτύχουν τις φιλοδοξίες τους για σταδιοδρομία σε ανώτατο επίπεδο, οι γυναίκες επιχειρηματίες εργάζονται σκληρά, καθώς το 57,3% αυτών απασχολείται κατά μέσο όρο άνω των 51 ωρών/εβδομάδα, ήτοι περισσότερο από 10 ώρες σε ημερήσια βάση. Ως αποτέλεσμα, περιορίζεται ο χρόνος που αφιερώνουν στις οικογενειακές τους υποχρεώσεις. Επιπλέον, η δημιουργία άγχους και στρες θεωρείται ο κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας στην επαγγελματική τους ενασχόληση.

Η καριέρα βρίσκεται «πολύ» ή «πάρα πολύ» υψηλά στις προτεραιότητες της συντριπτικής πλειοψηφίας των γυναικών που βρίσκονται στο ανώτατο management (σε ποσοστό 92,5% του δείγματος). Μάλιστα, όσο ψηλότερα θέτουν την καριέρα στις προτεραιότητές τους, τόσο σκληρότερα εργάζονται.

Το 90,3% των γυναικών δηλώνουν «πολύ» ή «πάρα πολύ» ικανοποιημένες από την έως τώρα επαγγελματική τους εξέλιξη. Ωστόσο, το παραπάνω γεγονός δεν εξαντλεί τις φιλοδοξίες και τους στόχους τους, δεδομένου ότι το 75,9% αυτών εκτιμούν ότι θα έχουν διευρύνει τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες την επόμενη πενταετία.

Τα κίνητρα που οδηγούν τις γυναίκες να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα και τη καριέρα σε ανώτατο επίπεδο είναι κυρίως η προσωπική ικανοποίηση και ανάπτυξη (το 92,5% του δείγματος το αξιολόγησε ως «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό κίνητρο), καθώς και η επιθυμία τους να αξιοποιήσουν τις εμπειρίες τους (83,1% του δείγματος).

Η πλειοψηφία των ερωτηθεισών (55,3%) θεωρεί ότι η γυναικεία επιχειρηματικότητα και η σταδιοδρομία των γυναικών σε ανώτατες διοικητικές/διευθυντικές θέσεις έχει αναπτυχθεί σε μέτριο βαθμό στην Ελλάδα, ενώ λίγο περισσότερο από το 1/5 του συνόλου του δείγματος (23,1%) θεωρεί ότι έχει αναπτυχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Το 88,6% των ερωτηθεισών της έρευνας αξιολόγησε την «οικονομική ύφεση» ως «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό πρόβλημα επιχειρηματικότητας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες/διευθυντικά στελέχη στην Ελλάδα. Ακολούθησαν «το περίπλοκο φορολογικό σύστημα» (με αντίστοιχο ποσοστό 82,7%) και «η υπερβολική γραφειοκρατία/κανονισμοί» (82,2%). Με βάση τα παραπάνω κρίνεται αναγκαία η αποκατάσταση των ομαλών συνθηκών λειτουργίας στην «πραγματική» οικονομία και η επάνοδος σε τροχιά ανάπτυξης. Επιπλέον, θεωρείται απαραίτητη η απλοποίηση και η εξάλειψη των όποιων στρεβλώσεων στο νομοθετικό και φορολογικό σύστημα, καθώς και η ανάληψη σαφών πολιτικών από τις αρμόδιες αρχές, προκειμένου να τονωθεί περεταίρω η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Τα παραπάνω θα συμβάλουν, ως ένα βαθμό στην είσοδο της οικονομίας σε ανάπτυξη.

Παρά την τρέχουσα αρνητική οικονομική συγκυρία, το 60,2% των γυναικών του δείγματος εκτιμούν ότι οι εταιρείες που διευθύνουν θα παρουσιάσουν αύξηση του κύκλου εργασιών το 2014 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Μάλιστα, οι γυναίκες της έρευνας εμφανίζονται ιδιαίτερα αισιόδοξες για την πορεία των πωλήσεών τους και το 2015, καθώς περίπου τέσσερις στις πέντε προβλέπουν αύξηση, ενώ μόνο το 1,6% αυτών αναμένει μείωση πωλήσεων. Είναι εμφανές ότι οι γυναίκες σε σχέση με πέρυσι εμφανίζονται περισσότερο αισιόδοξες.

Τέλος, οι βασικοί άξονες της επιχειρηματικής στρατηγικής που θα ακολουθήσουν οι γυναίκες της έρευνας κατά την επόμενη τριετία, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των εταιρειών που διευθύνουν, αφορούν σε ενέργειες για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων προϊόντων/υπηρεσιών, τη μείωση του λειτουργικού κόστους και την αύξηση της παραγωγικότητας (μέσω της βελτίωσης του ανθρωπίνου κεφαλαίου και των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες).