Σε εγρήγορση η Αθήνα για το ιρανικό δεξαμενόπλοιο- Γρίφος η πορεία του

Το ιρανικό τάνκερ που βρίσκεται στο επίκεντρο μίας οργισμένης αντιπαράθεσης ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και την Τεχεράνη βρισκόταν σήμερα το πρωί σε απόσταση εκατό περίπου χιλιομέτρων βορειοδυτικά του Οράν (Αλγερία) πλέοντας προς ανατολάς.

Σύμφωνα με τηλεγράφημα του ιρανικού πρακτορείου ειδήσεων Irna, Ιρανός λιμενικός αξιωματούχος, ο Τζαλίλ Εσλάμι, δήλωσε ότι το τάνκερ πλέει σε διεθνή ύδατα. Αοριστία καλύπτει τον τελικό του προορισμό και την τύχη του φορτίου του. Οι αρχές του Γιβραλτάρ δεν επιβεβαίωσαν ποτέ επισήμως τον απόπλου του.

Οι αρχές του Γιβραλτάρ είχαν συλλάβει στις 4 Ιουλίου το τάνκερ, με την υποψία ότι μεταφέρει πετρέλαιο με προορισμό την Συρία στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Δαμασκού. Έλαβε άδεια να συνεχίσει τον πλουν την Πέμπτη, όταν η Τεχεράνη έδωσε την διαβεβαίωση ότι το φορτίο των 2,1 εκατ. βαρελιών πετρελαίου δεν προορίζεται για την Συρία. Την επόμενη ημέρα, δικαστήριο της Ουάσιγκτον εξέδωσε ένταλμα για την σύλληψη του τάνκερ και την κατάσχεση του φορτίου του.

Το Γιβραλτάρ ανακοίνωσε την Κυριακή ότι δεν μπορεί να συμμορφωθεί προς το αμερικανικό ένταλμα διότι ενεργεί βάσει του ευρωπαϊκού δικαίου. Η Ουάσιγκτον βασίζει το ένταλμα στο επιχείρημα ότι το τάνκερ έχει σχέσεις με το σώμα του Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, το οποίο θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση.

Το πλοίο έχει αλλάξει ονομασία σε Adrian Darya 1 και πέρασε υπό ιρανική σημαία. Προηγουμένως έπλεε υπό παναμαϊκή σημαία και με την ονομασία Grace 1.

Η Τεχεράνη τονίζει ότι οποιαδήποτε κίνηση για νέα σύλληψη του πλοίου θα έχει «σοβαρές συνέπειες». Αν και προσπάθησε να υποβαθμίσει την πιθανότητα πολεμικής αναμέτρησης με την Ουάσιγκτον, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ δήλωσε σε συνέντευξή του στην αμερικανική τηλεόραση κατά την διάρκεια επίσκεψής του στην Φινλανδία ότι η Ουάσιγκτον επιδιώκει «περαιτέρω κλιμάκωση».

«Είναι ατυχές ότι συνέβη αυτό», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στο Fox News Channel σχετικά με την απελευθέρωση του πλοίου εξηγώντας ότι, εάν το Ιράν αποκομίσει κέρδη από την πώληση του πετρελαίου που μεταφέρει το τάνκερ, το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης, οι επίλεκτες στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράν, θα έχουν στην διάθεσή τους «περισσότερα χρήματα, περισσότερο πλούτο, περισσότερους πόρους, για να συνεχίσουν την τρομοκρατική τους εκστρατεία».

Αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον γνωστοποίησε την «αυστηρή της θέση» προς την ελληνική κυβέρνηση, καθώς και προς όλα τα λιμάνια της Μεσογείου σχετικά με την παροχή διευκολύνσεων στο ιρανικό τάνκερ. Ο Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η παροχή βοήθειας στο πλοίο μπορεί να θεωρηθεί υποστήριξη προς τρομοκρατική οργάνωση.

«Έχουμε ξεκαθαρίσει την ισχυρή θέση μας για το ζήτημα στην ελληνική κυβέρνηση και σε όλα τα λιμάνια ανά τη Μεσόγειο, τους έχουμε προειδοποιήσει να μη διευκολύνουν το πλοίο» αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση, με τη Wall Street Journal να επισημαίνει ότι όσοι δεν θα συμμορφωθούν με το αμερικανικό αίτημα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν περιορισμούς στην έκδοση βίζας ή και ποινικές κυρώσεις. «Είναι σημαντικό για επιχειρήσεις και λιμενικές αρχές να γνωρίζουν ότι η όποια προσπάθεια βοήθειας σε τέτοιου είδους δεξαμενόπλοια θεωρείται υλική στήριξη σε οργανώσεις που οι ΗΠΑ θεωρούν τρομοκρατικές» εξήγησε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών δήλωσε από την Φινλανδία «ευτυχής που η περιπέτεια έλαβε τέλος». «Ελπίζω ότι αυτό θα οδηγήσει σε λιγότερη κλιμάκωση».

Ο Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ δήλωσε ότι το αμερικανικό ένταλμα στερείται νομικής βάσης και ότι στηρίζεται σε πολιτικά κίνητρα για «να προκαλέσει μεγαλύτερη κλιμάκωση».

Ωστόσο, σε συνέντευξή του στο NBC Nightly News, ο Ζαρίφ δήλωσε ότι το Ιράν δεν θα αναλάβει στρατιωτική δράση για να τερματίσει την αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Δεν θα το κάνουμε. Δεν το έχουμε κάνει ποτέ τα τελευταία 250 χρόνια. Έχουμε υπερασπισθεί τους εαυτούς μας. Και έχουμε δώσει καλά μαθήματα σε όσους πραγματοποίησαν εισβολές εναντίον μας».

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών υποβάθμισε την πιθανότητα ανάληψης αμερικανικής στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράν, λέγοντας ότι η συνήθεια των ΗΠΑ να λένε «όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι» στην προσέγγιση που υιοθετούν απέναντι στο Ιράν παραβιάζει τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Ο Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ δήλωσε ότι το Ιράν δεν μπορεί να αποκαλύψει τον προορισμό του τάνκερ εξαιτίας της ισχύος των κυρώσεων των ΗΠΑ.

Προειδοποιήσεις μέσω επισήμων διαύλων

Όταν ερωτήθηκε για το αν οι ΗΠΑ μπορούν να ανανεώσουν το αίτημα για την σύλληψη του πλοίου, ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Αμπάς Μουσαβί δήλωσε: «Μία τέτοια ενέργεια, και ακόμη και η συζήτηση γι’ αυτήν… θα έθετε σε κίνδυνο της ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην ανοικτή θάλασσα».

«Το Ιράν έχει εκδώσει τις αναγκαίες προειδοποιήσεις μέσω των επισήμων διαύλων, ειδικά μέσω της ελβετικής πρεσβείας, προς τους Αμερικανούς αξιωματούχους να μην διαπράξουν λάθος, διότι αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες», δήλωσε ο Μουσαβί σε δηλώσεις του στην ιρανική κρατική τηλεόραση.

Υπό στενή παρακολούθηση από το ΥΠΕΞ το ζήτημα με το ιρανικό τάνκερ

Το Υπουργείο Εξωτερικών παρακολουθεί στενά το ζήτημα που έχει προκύψει με το τάνκερ ιρανικών συμφερόντων, αναφέρουν διπλωματικές πηγές. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που υπάρχει από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, όπως σημειώνουν, δεν έχει υποβληθεί μέχρι στιγμής αίτημα ελλιμενισμού του πλοίου στο λιμάνι της Καλαμάτας ή σε άλλο λιμάνι της χώρας μας, όπως και οποιοδήποτε, άλλης φύσης, αίτημα προς τις ελληνικές αρχές.

Το Υπουργείο Εξωτερικών, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, βρίσκεται σε επικοινωνία διά της διπλωματικής οδού με την αμερικανική πλευρά, της οποίας οι θέσεις άλλωστε για το συγκεκριμένο ζήτημα είναι γνωστές και έχουν κοινοποιηθεί όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλα τα κράτη και λιμένες της Μεσογείου.

Το χρονικό των γεγονότων

Σημειώνεται ότι οι βρετανικές αρχές είχαν προχωρήσει στην κατάσχεσή του τον Ιούλιο, στη βάση της υποψίας ότι μετέφερε πετρέλαιο στη Συρία, παραβιάζοντας τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Τεχεράνη διέψευσε ότι προορισμός των 2,1 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου, αξίας 130 εκατ. δολαρίων, ήταν η Συρία.

Ωστόσο η «σύλληψη» του Grace 1 προκάλεσε σοβαρή κρίση μεταξύ Λονδίνου και Τεχεράνης, με τις ιρανικές αρχές να προχωρούν δεκαπέντε ημέρες αργότερα στη «σύλληψη» του Stena Impero, δεξαμενόπλοιου υπό βρετανική σημαία, στα Στενά του Ορμούζ, την πιο σημαντική πετρελαϊκή αρτηρία στον κόσμο. Την περασμένη εβδομάδα το Γιβραλτάρ, βρετανικό έδαφος, αποφάσισε να αφήσει το τάνκερ ελεύθερο, επικαλούμενο το Δίκαιο της Ε.Ε. Η Ουάσιγκτον έδωσε εντολή για εκ νέου «σύλληψή» του, αλλά το αίτημά της απορρίφθηκε. Έτσι το δεξαμενόπλοιο, που παρέμενε ακινητοποιημένο από την 4η Ιουλίου στα ανοικτά των ακτών του Γιβραλτάρ, σήκωσε άγκυρα το βράδυ κι άρχισε να κινείται προς Νότο.