Σε «τεντωμένο σκοινί» οι αγορές – Ποια τα σενάρια για έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο

Ένας μεγάλης κλίμακας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος δεν έχει ξεσπάσει ακόμη, αλλά οι αγορές δεν έχουν σταματήσει να ανησυχούν για το ενδεχόμενο αυτό και οι αναλυτές να προειδοποιούν για το πιθανό κόστος.

Αν οι ανησυχίες αυτές θα παραμείνουν η κατευθυντήρια δύναμη για τις τιμές των στοιχείων ενεργητικού τις επόμενες ημέρες θα εξαρτηθεί κυρίως από τις αποφάσεις, τα tweets και τις επίσημες ανακοινώσεις της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου, αλλά φαίνεται σίγουρο ότι η αβεβαιότητα θα διαρκέσει τουλάχιστον έναν μήνα ακόμη. Η Νότια Κορέα έκανε συμφωνία με τις ΗΠΑ, η οποία προβλέπει μείωση των εξαγωγών της χάλυβα για να αποφύγει τους δασμούς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Καναδάς, το Μεξικό, η Βραζιλία, η Αυστραλία και η Αργεντινή έχουν προθεσμία έως την 1η Μαΐου για να επιτύχουν αντίστοιχες συμφωνίες.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει συναρτήσει την άρση των δασμών για τον Καναδά και το Μεξικό με μία επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA (της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου των χωρών της Βόρειας Αμερικής). Αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο επόμενος γύρος διαπραγματεύσεων αναμένεται να αρχίσει στις 8 Απριλίου, αλλά η ημερομηνία αυτή δεν είναι βέβαιη και υπάρχουν ανάμεικτα μηνύματα όσον αφορά τις πιθανότητες μίας γρήγορης σημαντικής προόδου. Η Κίνα έχει προειδοποιήσει, εν τω μεταξύ, ότι μπορεί να βάλει στο στόχαστρό της ένα ευρύ φάσμα αμερικανικών επιχειρήσεων, εάν ο Τραμπ επιβάλει δασμούς σε εισαγωγές κινεζικών – κυρίως τεχνολογικών – προϊόντων, αξίας 50 – 60 δισ. δολαρίων, αν και αυτό πιθανόν να μη συμβεί έως τις αρχές Ιουνίου.

Οικονομολόγοι της ING αναλύουν μία τέτοια σύγκρουση σε τέσσερα στάδια, από αυτό μίας μεμονωμένης επίθεσης του Τραμπ και μίας μάχης με ανταποδοτικά μέτρα έως της κλιμάκωσης από την πλευρά των ΗΠΑ, που θα περιλάμβανε τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, και ενός καθολικού πολέμου. Το τελευταίο, εκτιμά η ING, θα έπληττε όλες τις οικονομίες, με τις ΗΠΑ να αντιμετωπίζουν το βαρύτερο πλήγμα, περίπου 2% του ΑΕΠ σε μία διετία, με τους Αμερικανούς εξαγωγείς να αντιμετωπίζουν υψηλούς δασμούς σε όλα τα σύνορα, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος θα διατηρούσε τις συμφωνίες που ισχύουν. Μόνο στο πρώτο σενάριο, όπου ο Τραμπ επιβάλει δασμούς χωρίς να υπάρξουν αντίμετρα από κανένα, θα είχαν οι ΗΠΑ κάποιο αξιοσημείωτο οικονομικό όφελος – περί το 0,3% του ΑΕΠ τους.

Ο επικεφαλής της ανάλυσης διεθνούς εμπορίου της ING, ο Raoul Leering, δήλωσε ότι η σύγκρουση κινείται σήμερα κάπου μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου σεναρίου, το οποίο προβλέπει αντίμετρα από άλλες χώρες (κατά αμερικανικών προϊόντων). «Αν οι άλλες χώρες υποχωρήσουν και παραχωρήσουν κάτι στον Τραμπ, τότε κοιτάζουμε το πρώτο σενάριο. Είναι μία σύγκρουση, από την οποία ο Τραμπ θα μπορούσε να εξέλθει νικητής», είπε.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της UniCredit, ο Harm Bandholz, πιστεύει ότι η εμπορική σύγκρουση πιθανόν να είναι ο βασικός καθοδηγητικός παράγοντας του κλίματος στην αγορά τις επόμενες εβδομάδες, αν και επί του παρόντος δεν πρόκειται ουσιαστικά για κάτι περισσότερο από σκληρές δηλώσεις, με ισχυρές ανακοινώσεις που στη συνέχεια μετριάζονται, όπως συνέβη με τις εξαιρέσεις από τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο.

«Αν παραμείνει ως έχει, δεν θα αλλάξει στην πραγματικότητα κάτι στο μακροοικονομικό περιβάλλον. Ο κίνδυνος είναι ότι, εφόσον έχεις αρχίσει, βρίσκεσαι σε ένα ολισθηρό πεδίο και δεν γνωρίζεις αν μπορεί να σταματήσεις. Αυτός είναι ο κίνδυνος, για τον οποίο ανησυχούν οι αγορές», σημείωσε, προσθέτοντας: «Ο κόσμος ανησυχεί για ατυχήματα που συμβαίνουν. Σαφώς, αν είσαι πιο επιθετικός, αυξάνονται οι πιθανότητες λαθών ή του να συμβεί κάτι κακό», πρόσθεσε.