Σε τροχιά γύρω από το Κρεμλίνο

Η αντιπολίτευση στο Κίεβο κατηγορεί τον Πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς ότι ξεπούλησε την χώρα στη Ρωσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να βρει τι έφταιξε κι έχασε κι αυτό το παιχνίδι και οι Αμερικανοί δεν κρύβουν την οργή τους που η Ουκρανία παραδόθηκε σχεδόν αμαχητί στην Μόσχα. Ο μόνος που πρέπει να τρίβει τα χέρια του είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος παρότι πλήρωσε μάλλον ακριβά την επικράτηση του, κέρδισε άλλη μια παρτίδα εντυπώσεων απέναντι στη Δύση.

Σε τρεις πρόσφατες αντιπαραθέσεις με τους «αιώνιους αντιπάλους» της Ρωσίας, ο Πούτιν έχει καταφέρει να βγει νικητής. Τον Αύγουστο ήταν το διπλωματικό του πραξικόπημα για τη Συρία, αφού πέτυχε, εν μέσω αιματοχυσίας, να διατηρήσει τον σύμμαχό του Άσαντ στην εξουσία, προτείνοντας παράλληλα μια διαδικασία απομάκρυνσης των επικίνδυνων χημικών του όπλων. Μετά, το Κρεμλίνο πήρε κάτω από τις «φτερούγες» του τον καταζητούμενο Εντουαρντ Σνόουντεν, παρέχοντας του στέγη και άσυλο και παρατείνοντας έτσι το μαρτύριο για τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, που θέλουν απεγνωσμένα να πιάσουν στα χέρια τους τον φυγά.

Και τώρα, αφού άφησε την Ευρωπαϊκή Ένωση να διαπραγματεύεται επί μακρόν την συμφωνία εμπορικής σύνδεσης με την Ουκρανία, σφυρίζοντας αδιάφορα έκανε την τελευταία στιγμή την πρόσφορά του: 15δισ. δάνεια και φθηνό φυσικό αέριο- μάλιστα χωρίς όρους, όπως υποστηρίζει ο Γιανουκόβιτς.

Πολύ καλύτερη η προσφορά από αυτή την Ευρωπαίων, που ζητούσαν κι άλλες θυσίες από τον σχεδόν χρεοκοπημένο λαό και ριζικές μεταρρυθμίσεις, με αντάλλαγμα πολύ λιγότερα λεφτά και την αόριστη υπόσχεση να προσδεθεί κάποια στιγμή η χώρα στο άρμα της εύπορης Δύσης. Την «λύπη» της για την απόφαση της ουκρανικής κυβέρνησης, εξέφρασε η Άνγκελα Μέρκελ στην πρώτη της ομιλία στην Βουλή με το ξεκίνημα της τρίτης της θητείας, τονίζοντας όμως ότι εάν το Κίεβο το μετανιώσει, η πόρτα της Ευρώπης παραμένει ανοικτή.

Δύσκολα, όμως, θα συμβεί αυτό στο άμεσο μέλλον. Παρότι σε διάφορα άλλα διεθνή προβλήματα, όπως το Ιράν, Ρωσία και Δύση συνεργάζονται σχετικά αρμονικά, ο Πούτιν θέλησε να θυμίσει με σαφή τρόπο στους «άλλους» παίκτες, πόσο σκληρός και αδίστακτος μπορεί να γίνει, όταν πιστεύει ότι θίγονται τα συμφέροντα της χώρας του.

Διαβάστε ακόμη: Κίνηση «ματ» του Πούτιν στη σκακιέρα της Ουκρανίας

Η μόνη διαθέσιμη πλέον στρατηγική για τους Αμερικανούς ήταν να αποχωρήσουν με το κεφάλι ψηλά, υποσχόμενοι να «επιστρέψουν» όταν οι συνθήκες είναι ώριμες. Δυο γερουσιαστές, ο Κρίστοφερ Μέρφι κι ο Τζον Μακέιν, βρέθηκαν την Κυριακή στην πλατεία της Ανεξαρτησίας μιλώντας σε ένα φιλικό προς αυτούς πλήθος, που έτσι κι αλλιώς δεν χρειαζόταν και πολύ για να πειστεί. «Το μόνο σημείο που θα βρει κανείς δωρεάν τυρί είναι η ποντικοπαγίδα» είπε ο Μέρφι, υποστηρίζοντας ότι είναι θέμα χρόνου η Ουκρανία να στραφεί …δυτικά, αφού «εν τέλει μακροπρόθεσμα η οικονομική της ευρωστία εξαρτάται από τις τεράστιες αγορές της Ευρώπης και των ΗΠΑ». Αυτά τα χρήματα από την Ρωσία, υποστήριξε ο Αμερικανός γερουσιαστής, «θα βοηθήσουν τον Γιανουκόβιτς να βγάλει τους επόμενους 12 μήνες, αλλά δεν διασφαλίζουν σε βάθος χρόνου την σωτηρία του ίδιου και του λαού του».

Εκ των υστέρων, προβλέψεις έκανε κι ο Λευκός Οίκος. «Όποιες συμφωνίες κάνει το Κίβεο με την Μόσχα» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Τζέι Κάρνει, «δεν λύνουν τα προβλήματα του λαού. Παροτρύνουμε την κυβέρνηση να ακούσει τον κόσμο και να βρει τον δρόμο προς ένα ειρηνικό, δίκαιο δημοκρατικό και οικονομικά ισχυρό Ευρωπαϊκό μέλλον».

Η Ρωσία έσωσε την Ουκρανία από την χρεοκοπία, υποστήριξε ο Ουκρανός πρωθυπουργός Μίκολα Αζάροφ, ενημερώνοντας το υπουργικό συμβούλιο για τα αποτελέσματα της συνάντησης στη Μόσχα. Η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου κατά ένα τρίτο, είπε, θα βοηθήσει στην «τόνωση της οικονομίας» και η συμφωνία επιτρέπει στην Ουκρανία «να καταστρώσει σχέδια ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια και να διασφαλίσει την σταθερότητα για τον λαό».

Η αντιπολίτευση, φυσικά, και μεγάλη μερίδα του πληθυσμού βεβαίως διαφωνούν. Η κυβέρνηση «παρέδωσε τα εθνικά συμφέροντα της Ουκρανίας και την ανεξαρτησία της» στους Ρώσους, δήλωσε ο ηγέτης του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος στη Βουλή, Βιτάλι Κλιτσκό, με τους διαδηλωτές που παραμένουν οχυρωμένοι σε οδοφράγματα στην πλατεία, να εξακολουθούν να πιστεύουν ότι αυτή η κρίση θα τελειώσει με την ανατροπή αυτής της κυβέρνησης και την αλλαγή εξουσίας.

Όσο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, οι γνώμες διίστανται. Παρότι όλοι παραδέχονται ότι «ξεγέλασε» την Δύση, ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η νίκη αυτή μπορεί και να γυρίσει μπούμερανγκ. Μπορεί τα 15 δις. δολάρια που υποσχέθηκε στην Ουκρανία να φαίνονται μικρό ποσό για μια τεράστια χώρα, με αποθέματα σε συνάλλαγμα μισού τρις δολαρίων, αλλά η ρωσική οικονομία – όπως είπε και ο ίδιος ο Πούτιν – εξαρτάται απολύτως από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και περνάει φάση στασιμότητας. «Τα δάνεια στο Κίεβο είναι σταγόνα στον ωκεανό» είπε κυβερνητική πηγή στο Reuters, «αλλά μπορεί να αποδειχθεί οδυνηρή σταγόνα».

Οικονομικά οφέλη για τη Μόσχα από αυτή τη συμφωνία δεν είναι «εμφανή», με αποτέλεσμα πολλοί να αναρωτιούνται εάν ο Πούτιν έχει κερδίσει περισσότερα από αυτά που ανακοινώθηκαν επίσημα ή εάν οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν παρασκηνιακά και θα περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τον έλεγχο από τους Ρώσους των αγωγών της Ουκρανίας που μεταφέρουν το δικό τους φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

«Δεν έχουμε ακόμα καταλάβει τι αποκομίζει η Ρωσία και αυτό είναι το ανησυχητικό» λέει από το Λονδίνο ο Σεργκέι Στρίγκο επικεφαλής της εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων Amundi. «Είτε είναι κάτι που δεν αποκαλύπτουν, είτε αυτό το κεφάλαιο είναι ακόμα ανοιχτό».