ΣΕΚΑΠ: Μπαλτατζής – Σαββίδης, ένα τσιγάρο δρόμος;

Ποντιακό αίμα, ξεκίνημα πορείας από τον Καύκασο, ενασχόληση με την καπνοβιομηχανία και την πολιτική. Ο εμπνευστής της ΣΕΚΑΠ με τον νέο μεγαλομέτοχο έχουν αρκετούς κοινούς τόπους. Στον δεύτερο απομένει να αποδείξει αν θα μπορέσει να γράψει την δική του ιστορία στην πρώην συνεταιριστική εταιρεία.

Πενήντα πέντε χρόνια και 310 χιλιόμετρα χωρίζουν σε χρόνο και χώρο το ξεκίνημα του φλογερού πρωτεργάτη του συνεταιρισμού Αλέξανδρου Μπαλτατζή από αυτό του νεο-αφιχθέντα στην ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα Ιβάν Σαββίδη. Οι βιογραφίες τους σε αντιπαραβολή δείχνουν ότι η καταγωγή δεν είναι το μόνο κοινό στοιχείο που έχουν.

Ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής γεννήθηκε στην Κουταϊδα (σημερινό Κούταϊσι) της Γεωργίας το 1904 από πλούσια οικογένεια Ποντίων με ρίζες στην Τραπεζούντα και την Αργυρούπολη. Το ξενοδοχείο Σαν Ρέμο στο Σοχούμ, ιδιοκτησίας του πατέρα του, διατίθεται ακόμη και σήμερα για τις εκδηλώσεις της εκεί ελληνικής κοινότητας.

Με ρίζες στην Αργυρούπολη και οι πρόγονοι του Ιβάν Σαββίδη ακολούθησαν τον ρώσικο στρατό, μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο, για να εγκατασταθούν στην Τσάλκα της Γεωργίας, τη μοναδική περιοχή αναγνωρισμένης ελληνικής μειονότητας ακόμη και στα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης. Με τον ελληνισμό της περιοχής, και όχι μόνο, ο Ιβαν Σαββίδης συνδέεται ακόμη και σήμερα καθώς από το 2006 είναι συντονιστής του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού της περιφέρειας χωρών της πρώην ΕΣΣΔ.

Διαβάστε: Στα χέρια του Ιβάν Σαββίδη η ΣΕΚΑΠ

Η Ρώσικη επανάσταση του 1917 βρίσκει τον έφηβο Αλέξανδρο να ακολουθεί την οικογένεια του -της οποίας η περιουσία κρατικοποποίηθηκε – σε αντίθετη πορεία από αυτή που είχαν πάρει οι Πόντιοι τον προηγούμενο αιώνα- και να επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη. Στη συνεχεία με την συνθήκη της Λωζάνης καταλήγει στην απελευθερωμένη Θράκη, που έμελλε να γίνει ο τόπος με τον οποίο θα συνδέσει το υπόλοιπο της ζωής του. Στο καπνοχώραφα του Νεοχωρίου Ξάνθης ο νεαρός Αλέξανδρος δουλεύει σκληρά, ενώ ταυτόχρονα λαμβάνει μέρος στα κοινά και βοηθάει εθελοντικά στις υπηρεσίες εποικισμού των προσφύγων.

Σε ηλικία αντίστοιχη με αυτή του Αλέξανδρου έρχεται σε επαφή με τον καπνό και ο Ιβάν Σαββίδης, όχι όμως στα χωράφια αλλά στο κρατικό καπνεργοστάσιο του Ντον. Ο ζήλος του τον οδήγησε από την θέση του εργάτη το 1980 στο βαθμό του υποδιευθυντή του εργοστασίου. Σύμφωνα με το βιογραφικό του «το 1988, χωρίς να σταματήσει να εργάζεται, τελείωσε την οικονομική σχολή του Πανεπιστημίου Δημόσιας Οικονομίας του Ροστόφ».

Οι σπουδές του Αλέξανδρου Μπαλτατζή στη Νομική των Αθηνών το 1924 πάλι δεν ολοκληρώθηκαν (σ.σ. τελικά το πτυχίο το πήρε το 1939), καθώς επιθυμούσε να επιστρέψει στην Ξάνθη για να βοηθήσει στα καπνοχώραφα αλλά από άλλο πόστο αυτή την φορά.

Η ενασχόληση με την πολιτική
Επιστρέφει και καταφέρνει με τον λόγο του να πείσει τους αγρότες να συνεταιρισθούν για ένα καλύτερο μέλλον. Ανεβαίνει συνεχώς στα συνδικαλιστικά κλιμάκια των αγροτών και το 1935 πρωτοστατεί στην δημιουργία της ΠΑΣΕΓΕΣ, της οποίας γίνεται και πρώτος πρόεδρος σε ηλικία μόλις 31 ετών.

Ήταν όμως και τα χρόνια της εισόδου του στην πολιτική. Το 1932 κατεβαίνει για πρώτη φορά στις εκλογές στο νομό Ξάνθης με το κόμμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου αλλά δεν καταφέρνει να εκλεγεί για 40 ψήφους. Μεταπολεμικά δημιουργεί το Αγροτικό Κόμμα με το οποίο εκλέγεται όλη τη δεκαετία του ’50.

Το μικρόβιο της πολιτικής εισχώρησε και στον Ιβαν Σαββίδη αρκετά νωρίς. Εκλέχτηκε μέλος της Νομοθετικής Βουλής της Περιφέρειας του Ροστόφ, το 1998 και το 2003. Το 2003, εκλέχτηκε επίσης ως βουλευτής στη Ρωσική Δούμα. Στη συνέχεια, και στη διάρκεια εκείνης της βουλευτικής του θητείας, διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού και Φόρων της Ρωσίας.  Το 2007, επανεκλέχθηκε ως βουλευτής στη Δούμα, με το κόμμα «Ενωμένη Ρωσία» του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Πίσω στον Αλέξανδρο Μπαλτατζή ο οποίος καταφέρνει και ισορροπεί ανάμεσα στην πολιτική και στο συνεταιριστικό κίνημα. Προς όφελος της νέας του πατρίδας, της Ξάνθης πρωτοστατεί στη δημιουργία των συνεταιριστικών βιομηχανιών ΣΕΒΑΘ, ΣΕΚΑΠ, ΣΕΠΕΚ και Ροδόπη οι οποίες πρωτοστάτησαν στους τομείς δραστηριότητας τους για δεκαετίες. Ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής έφυγε από την ζωή τέτοιες ημέρες του Ιουλίου το 1987 και ευτυχώς γι΄ αυτόν δεν πρόλαβε να δει την κακοδιαχείριση που οδήγησε σε απαξίωση των συνεταιριστικών βιομηχανιών και πώληση τους σε ιδιώτες.

Αντίστοιχα ο Ιβάν Σαββίδης κατάφερε να ισορροπήσει ανάμεσα στην πολιτική και στις επιχειρήσεις. Η σοβιετική κατάρρευση τον βρίσκει στο – ιδιωτικοποιημένο πλέον – καπνεργοστάσιο που ξεκίνησε ως απλός εργάτης να ανεβαίνει συνεχώς τα σκαλοπάτια και να παραμένει έως σήμερα κύριος μέτοχος, επεκτείνοντας παράλληλα τις δραστηριότητές του και σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς.

Με την αγορά του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών του ΠΑΟΚ οι δραστηριότητες του επεκτάθηκαν και στην χώρα μας ενώ εδώ και λίγες ημέρες είναι βασικός μέτοχος της ΣΕΚΑΠ που εμπνεύσθηκε ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής.

Δύο διαφορετικές, αλλά σε πολλά σημεία κοινές πορείες που ξεκίνησαν στις πλαγιές του Καυκάσου ενώθηκαν στα καπνοχώραφα της Ξάνθης και δεν αποκλείεται να επιστρέψουν ξανά στις ρίζες των δύο ανδρών αυτή τη φορά ως τελικό προϊόν, καθώς η Γεωργία αποτελεί μία από τις πλέον δυνατές αγορές για τα ελληνικά τσιγάρα.