«Σιδερένια πόρτα» στην εξόρυξη της Anglo American στη Βραζιλία
Με βήμα σημειωτόν προχωρά η τεράστια επένδυση του καναδικού κολοσού στα ορυχεία της Βραζιλίας.
Οι λόφοι γύρω από τη μικρή αγροτική πόλη Conceicao do Mato Dentro στην κεντρική Βραζιλία κρύβουν ένα εξαιρετικά πλούσιο κοίτασμα σιδηρομεταλλεύματος. Η καναδική εταιρεία εξόρυξης Anglo American έχει δαπανήσει 8,8 δισ. δολάρια σε ένα τεράστιο έργο στην περιοχή -κονδύλι τρεις φορές μεγαλύτερο από αυτό που είχε αρχικά προβλέψει- και ακόμα δεν έχει εξορύξει ούτε ένα τόνο σιδηρομεταλλεύματος, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει ζημία δισεκατομμυρίων δολαρίων την τελευταία πενταετία.
Το έργο -αποτέλεσμα δουλειάς μερικών εκ των καλύτερων γεωλόγων και μηχανικών στον κόσμο- απασχολεί 12.000 εργαζόμενους και έχει πέσει έξω τρία ολόκληρα χρόνια από το χρονοδιάγραμμα του. Η εταιρεία γνώριζε ότι η εξαγωγή του μεταλλεύματος -κάτω από κτηνοτροφικές φάρμες, σε μια περιοχή με χωματόδρομους- και μετά η επεξεργασία του και η μεταφορά του, θα ήταν μεγάλη πρόκληση.
Διαβάστε ακόμη: Πώς χάνεις 30 δισ. δολάρια σε τρία χρόνια!
Η Anglo American δεν αποτελεί τη μοναδική περίπτωση εταιρείας εξόρυξης που λειτουργεί υπό πίεση. Με τα ορυκτά στις παράκτιες περιοχές να έχουν ως επί τω πλείστον στερέψει, οι μεγάλοι κολοσσοί της βιομηχανίας εξόρυξης έχουν αναγκαστεί να στραφούν σε απομονωμένες περιοχές, συχνά σε χώρες με ασταθή νομίσματα, άστατη οικονομία και περιπλοκές νομοθεσίες.
Ο βασικός λόγος που εξωθεί τις εταιρείες στο να πάρουν τέτοιο ρίσκο είναι η αυξημένη ζήτηση από την Κίνα. Η ραγδαία αστικοποίηση έχει εκτοξεύσει τις ανάγκες της χώρας για χάλυβα και το βασικό συστατικό του, το μετάλλευμα σιδήρου. Το 2012 η Κίνα εισήγαγε 745,5 εκατομμύρια τόνους, σχεδόν έξι φορές μεγαλύτερη ποσότητα από ότι πριν μια δεκαετία, τριπλασιάζοντας τις τιμές παγκοσμίως. Έκτοτε, όμως, οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν επιβραδυνθεί και οι οικονομολόγοι προβλέπουν η ζήτηση του χάλυβα να αυξηθεί 2% έως 3% φέτος, από 10% που ήταν ετησίως την πενταετία 2006-2011. Έτσι επηρεάστηκαν πάλι οι τιμές, που έπεσαν περίπου στα 111 δολάρια ο τόνος, από τα 159 δολάρια που ήταν τον Φεβρουάριο.
Διαβάστε ακόμη: «Θολώνει» η λάμψη του χρυσού στη Νότια Αφρική
Η Anglo American διπλασίασε το στοίχημα και αναδιπλώθηκε, δεσμευόμενη να προχωρήσει παρά τις αναποδιές. Το Διοικητικό Συμβούλιο απάλλαξε των καθηκόντων της την τότε διευθύνουσα σύμβουλο, Σύνθια Κάρολ, τον Απρίλιο, μετά και από τα παράπονα των μετόχων για την αύξηση των δαπανών στο ορυχείο του Minas-Rio και διόρισε στην θέση της τον Μάρκ Κουτιφάνι.
«Εξακολουθούμε να πιστεύουμε σε έναν κόσμο όπου η εξόρυξη σιδηρομεταλλεύματος μπορεί να είναι κερδοφόρα, με κόστος 50 δολάρια τον τόνο», ήταν οι πρώτες δηλώσεις του για το επιχειρηματικό ταξίδι της εταιρείας στη Βραζιλία που αποδεικνύεται όλο και πιο περιπετειώδες.
Μεταξύ άλλων, η Anglo δεν είχε προβλέψει τις ατελείωτες διαπραγματεύσεις με τις διάφορες υπηρεσίες, τους δημάρχους και τα τοπικά δικαστήρια, αλλά και με τους περίπου 1.600 ιδιοκτήτες γης σε 32 μικρές πόλεις. Ούτε υπολόγισε ότι θα έπρεπε να δώσει μάχη κατά της προστασίας της υπό εξαφάνισης τυφλής albino αράχνης, που της κόστισε τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια σε καθυστερήσεις, δικαστικά έξοδα και έρευνα.
Διαβάστε ακόμη: «Κίτρινος πυρετός» στην Μαύρη Ήπειρο
Ο υφυπουργός ορυχείων της Βραζιλίας, Κάρλος Νογκουέιρα ντα Κόστα υποστήριξε ότι θα μπορούσε να είχε προειδοποιήσει την Anglo. «Ποτέ δεν μας ρώτησαν πριν κάνουν την πρώτη τους επένδυση, ώστε να καταλάβουν πως έχει η διαδικασία αδειοδότησης», είπε ο ντα Κόστα που έμαθε για τα σχέδια της Καναδικής εταιρείας από τον Τύπο.
Για τους επικριτές της Anglo -μεταξύ αυτών και μέτοχοι- ήταν άστοχη η επένδυση, λίγο πριν ξεσπάσει η παγκόσμια οικονομική κρίση κι ενώ οι τιμές στην αγορά αυξάνονταν συνεχώς.
Τους τελευταίους έξι μήνες, πάνω από 12 εταιρείες εξόρυξης έχουν ανακοινώσει υπερβαση δαπανών, βάζοντας σε πολλές περιπτώσεις, στον πάγο τις επενδύσεις τους. Η BHP Billiton για παράδειγμα, πέρσι ανέστειλε σχέδια ύψους 30 δισ. δολαρίων για την επέκταση του ορυχείου εξόρυξης χρυσού, χαλκού και ουρανίου, Olympic Dam στην Αυστραλία, επικαλούμενη το αυξανόμενο κόστος εργασιών και την αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων στην αγορά.
Η Anglo προβλέπει ότι το ορυχείο της στη Βραζιλία θα είναι κερδοφόρο, όταν ξεκινήσει τις εργασίες του το 2014. Παρότι παραδέχεται ότι θα χρειαστεί μια εξαετία για να αποσβέσει το κόστος αγοράς των 4,6 δισ. και τις δαπάνες των 8,8 δισ. που έχει κάνει μέχρι τώρα, εκτιμά ότι η εταιρεία θα έχει σημαντικά κέρδη για τα επόμενα 45 χρόνια.
