Σήμα για αύξηση επιτοκίων τον Ιούλιο από τη Λαγκάρντ – Τι είπε για τις χρηματοπιστωτικές αγορές

Σήμα για αύξηση των βασικών επιτοκίων αναφοράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τον ερχόμενο Ιούλιο, με το τέλος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, έστειλε η πρόεδρός της Κριστίν Λαγκάρντ από τη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας όπου παραβρέθηκε, ενώ ιδιαίτερη μνεία έκανε στις κατακερματισμένες χρηματοπιστωτικές αγορές…

«Η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση δημόσιου χρέους προκάλεσαν πολύ μεγαλύτερο σοκ στη ζώνη του ευρώ από ό,τι σε άλλες μεγάλες οικονομίες. Αυτό συνέβη επειδή αυτές οι κρίσεις αποκάλυψαν –και επιδείνωσαν– αδυναμίες στη θεσμική αρχιτεκτονική της ένωσης.

Συγκεκριμένα, μια νομισματική ένωση δεν μπορεί να είναι σταθερή –και ένα νόμισμα πραγματικά ενιαίο– με ένα κατακερματισμένο καθεστώς τραπεζικής εποπτείας και εξυγίανσης. Εξάλλου, το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι καθημερινά δεν είναι υποχρέωση της κεντρικής τράπεζας.

Σε αυτό το πλαίσιο, εάν οι χρηματοπιστωτικές αγορές παραμείνουν κατακερματισμένες, μπορεί να οδηγηθούμε σε ασύμμετρη αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης, κάτι που θα διαταράξει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Αυτό είδαμε να συμβαίνει καθώς προχωρούσε η κρίση δημόσιου χρέους». 

Η πανδημία

Σε ό,τι αφορά την πανδημία, η κυρία Λαγκάρντ είπε: «Με την πανδημία, ο βαθμός δέσμευσης και ευελιξίας μας τέθηκε, πραγματικά, σε δοκιμασία.

Η πανδημία όχι μόνο προκάλεσε μεγάλο σοκ στη ζήτηση –η κατανάλωση στη ζώνη του ευρώ συρρικνώθηκε κατά 16,5% μέσα σε λίγους μήνες– αλλά είχε επίσης ισχυρές ασύμμετρες επιπτώσεις σε χώρες που, για παράδειγμα, βασίζονταν περισσότερο στον τουρισμό. Αυτό ήγειρε τον κίνδυνο χρηματοπιστωτικής αστάθειας και εξασθενημένη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Η απάντησή μας ήταν να ξεκινήσουμε το πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης για πανδημία (PEPP) με διπλή λειτουργία: να επεκτείνουμε τη πολιτική μας και να διασφαλίσουμε τη μετάδοσή του σε όλα τα μέρη της ζώνης του ευρώ».

Για τον πληθωρισμό…

«Το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ επέστρεψε στα προ κρίσης επίπεδα στα τέλη του περασμένου έτους. Το γεγονός ότι μπορέσαμε να διατηρήσουμε τη ζήτηση οδήγησε του πληθωρισμού.

Σε λιγότερο από ένα χρόνο, το οικονομικό τοπίο άλλαξε σημαντικά. Η ασυνήθιστα γρήγορη ανάκαμψη της ζήτησης αντιμετωπίστηκε με μια υποτονική ανάκαμψη σε προσφορά. Αυτό προκάλεσε ελλείψεις και διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι οποίες μεταφράστηκαν σε αυξανόμενο πληθωρισμό.

Επιπλέον, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας έχει επιδεινώσει όλους τους πληθωριστικούς δείκτες, ενώ επίσης –ως κλασικό σοκ προσφοράς– αυξάνει την οικονομική αβεβαιότητα και θολώνει τις προοπτικές ανάπτυξης. Ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις. Από τον Δεκέμβριο κινούμαστε στον δρόμο εξομάλυνσης της πολιτικής.

Αρχικά, οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό αλλάζουν. Οι δείκτες για τον υποκείμενο πληθωρισμό, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποτυπώνουν την επιμονή, είναι σχεδόν όλα πάνω από το 2%. Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό είναι επίσης στο ή πάνω από 2%.   

Παράλληλα, ο πόλεμος είναι πιθανό να επιταχύνει δύο συνεχιζόμενες διαρθρωτικές αλλαγές οι οποίες, κατά τη διάρκεια της μετάβασης που συνεπάγονται, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω κλυδωνισμούς προσφοράς και πιέσεις κόστους.

Πρώτον, όπως υποστήριξα πρόσφατα, ο πόλεμος μπορεί να αποδειχθεί ένα σημείο καμπής, με αποτέλεσμα η γεωπολιτική να γίνει πιο σημαντική για τη δομή των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. 

Δεύτερον, ο πόλεμος είναι πιθανό να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση ως μέσο μείωσης της εξάρτησης από εχθρικούς παράγοντες. Αυτό είναι πιθανό να διατηρήσει την πίεση όχι μόνο στις τιμές των ορυκτών καυσίμων αλλά και στη ζήτηση για ορισμένα από τα μέταλλα και τα ορυκτά που είναι ήδη σε έλλειψη.

Σε αυτό το πλαίσιο, φαίνεται όλο και πιο απίθανο να επανέλθει η αποπληθωριστική δυναμική της περασμένης δεκαετίας» ανέφερε η Λαγκάρντ, προσθέτοντας: Ο πόλεμος δημιουργεί πρόκληση για τη νομισματική πολιτική μετριάζοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης και ωθώντας περαιτέρω τον πληθωρισμό. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η ευελιξία θα είναι το κλειδί.

Οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου τον Απρίλιο αντικατοπτρίζουν μια σαφώς καθορισμένη σειρά γεγονότων για τη διαδικασία ομαλοποίησης.

Κατ’ αρχάς, θα τερματίσουμε τις καθαρές αγορές στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν στις αρχές του τρίτου τριμήνου. Η πρώτη αύξηση των επιτοκίων, σύμφωνα με τις προθεσμιακές οδηγίες της ΕΚΤ για τα επιτόκια, θα πραγματοποιηθεί λίγο μετά το τέλος των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων. Δεν έχουμε ορίσει ακόμη επακριβώς την έννοια του… κάποιου χρόνου, αλλά ήμουν πολύ σαφής ότι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει μια περίοδο μόνο μερικών εβδομάδων. Μετά την πρώτη αύξηση των επιτοκίων, η διαδικασία κανονικοποίησης θα είναι σταδιακή.