Σημαντική παρέμβαση Μπάφετ κατά Τραμπ: Οι δασμοί είναι πράξη πολέμου. Και μετά τι;
Οι δασμοί φαίνεται να είναι η αγαπημένη λέξη του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Για τον θρυλικό επενδυτή Γουόρεν Μπάφετ, όμως, υπάρχει λιγότερος ενθουσιασμός.
«Οι δασμοί είναι στην πραγματικότητα – έχουμε μεγάλη εμπειρία με αυτούς – μια πράξη πολέμου, σε κάποιο βαθμό», δήλωσε ο Μπάφετ σε συνέντευξή του στο CBS που προβλήθηκε την Κυριακή.
Ο CEO της Berkshire Hathaway και δισεκατομμυριούχος επενδυτής τόνισε ότι οι δασμοί λειτουργούν ως φόρος στα αγαθά και μπορούν να αυξήσουν τις τιμές για τους καταναλωτές. «Η Νεράιδα των Δοντιών δεν τους πληρώνει!» είπε αστειευόμενος.
Οι δασμοί διαταράσσουν το εμπόριο μεταξύ των χωρών, αυξάνοντας τη φορολογία στις εισαγωγές, με αποτέλεσμα το επιπλέον κόστος να μετακυλίεται στους καταναλωτές μέσω υψηλότερων τιμών. Πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν τους δασμούς ως ένα πολιτικό εργαλείο – που μερικές φορές χρησιμοποιείται σε εμπορικούς πολέμους – και όχι ως ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για το διεθνές εμπόριο.
Ο «Μάντης της Ομάχα» επισήμανε ότι είναι κρίσιμο να αναρωτηθεί κανείς: «Και μετά τι;» όταν εξετάζει τις επιπτώσεις των δασμών και ποιος θα επωμιστεί το κόστος. «Πάντα πρέπει να κάνεις αυτή την ερώτηση στην οικονομία: Και μετά τι;» είπε ο Μπάφετ.
Ο Τραμπ σκοπεύει να προχωρήσει με την επιβολή δασμών στους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ την Τρίτη, επιβάλλοντας δασμούς 25% στις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό. Τη Δευτέρα, αύξησε επίσης τους δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα από 10% σε 20%.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει αλλάξει αρκετές φορές στάση σχετικά με τα σχέδια επιβολής δασμών. Οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι οι δασμοί θα αυξήσουν το κόστος για τους Αμερικανούς καταναλωτές σε καθημερινά αγαθά που εξαρτώνται από τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, από τα ηλεκτρονικά είδη μέχρι τα οχήματα. Οι προτάσεις του Τραμπ για δασμούς έρχονται σε μια περίοδο κατά την οποία η καταναλωτική εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ μειώνεται και οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό επιμένουν.
Η Κίνα αντέδρασε στις ΗΠΑ με δικούς της δασμούς, εντείνοντας τους φόβους για έναν εμπορικό πόλεμο παρόμοιο με αυτόν της πρώτης θητείας του Τραμπ. Αυτή τη φορά, όμως, στο στόχαστρο βρίσκονται επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλοι εμπορικοί εταίροι, με τον Τραμπ να προαναγγέλλει την επιβολή «ανταποδοτικών δασμών» στις χώρες που επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα.
Σε συνέντευξή του στο CNN τη Δευτέρα, ο Υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λάτνικ, απέρριψε τα σχόλια του Μπάφετ για τους δασμούς, χαρακτηρίζοντάς τα «ανόητα».
Ο Λάτνικ υποστήριξε ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν την ανάγκη για την Εφορία (IRS), δηλώνοντας εσφαλμένα ότι η IRS δημιουργήθηκε όταν οι ΗΠΑ εισήλθαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες πριν από το 1913 είχαν μόνο δασμούς, και μετά – όταν μπήκαμε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – έπρεπε όλοι να συνεισφέρουμε και δημιουργήσαμε, φυσικά, την περίφημη Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων», είπε ο Λάτνικ.
Στην πραγματικότητα, η IRS δημιουργήθηκε το 1862, κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου. Ο ομοσπονδιακός φόρος εισοδήματος, που εισπράττεται από την IRS, καθιερώθηκε το 1913 με την επικύρωση της 16ης Τροπολογίας, τέσσερα χρόνια πριν οι ΗΠΑ εισέλθουν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έκτοτε, ο ομοσπονδιακός φόρος εισοδήματος αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων της κυβέρνησης.
Είναι αλήθεια ότι οι ΗΠΑ βασίζονταν στα έσοδα από δασμούς πριν από τη θέσπιση του φόρου εισοδήματος, αλλά η οικονομία του 2020 – μια παγκόσμια υπερδύναμη με βαθιές εμπορικές σχέσεις – έχει εξελιχθεί σημαντικά σε σχέση με τις οικονομικές συνθήκες του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα.
Με απλά λόγια, η πρόταση για κατάργηση της IRS και αντικατάσταση των φορολογικών εσόδων με δασμούς είναι οικονομικά μη ρεαλιστική και γεμάτη προβλήματα.
Ο Μπάφετ δεν επεκτάθηκε στο σχόλιό του περί των δασμών ως «πράξης πολέμου», αλλά ιστορικά οι δασμοί συνδέονται με προστατευτικές εμπορικές πολιτικές που συχνά οδηγούν σε απομονωτισμό. Στη δεκαετία του 1930, όταν οι ΗΠΑ αύξησαν δραστικά τους δασμούς μέσω του Νόμου Smoot-Hawley (1930), ο οποίος επιδείνωσε τη Μεγάλη Ύφεση, τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης φέρεται να τον χαρακτήρισαν ως κήρυξη (οικονομικού) πολέμου.
Ο Μπάφετ έχει εκφράσει στο παρελθόν την αντίθεσή του στους δασμούς. Το 2016, είχε δηλώσει ότι οι προτάσεις του Τραμπ για δασμούς στην προεκλογική του εκστρατεία ήταν «μια πολύ κακή ιδέα».
Όταν ρωτήθηκε για τη γενική κατάσταση της οικονομίας, ο Μπάφετ είπε ότι ήταν «το πιο ενδιαφέρον θέμα στον κόσμο», αλλά απέφυγε να σχολιάσει περαιτέρω. Ο Μπάφετ, του οποίου κάθε λέξη παρακολουθείται στενά από τους επενδυτές, έχει τραβήξει την προσοχή το τελευταίο έτος λόγω της τεράστιας αύξησης των μετρητών της Berkshire Hathaway.
Η Berkshire συγκέντρωσε ρευστά διαθέσιμα και ισοδύναμα μετρητών ύψους 334,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων το τέταρτο τρίμηνο, από 167,6 δισεκατομμύρια δολάρια το προηγούμενο έτος. Παράλληλα, πούλησε μετοχές μεγάλων εταιρειών όπως η Apple (AAPL) και η Bank of America (BAC), εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τις εκτιμήσεις του για την αμερικανική αγορά.
Τα λειτουργικά κέρδη της Berkshire στο τέταρτο τρίμηνο εκτοξεύθηκαν σε ιστορικό υψηλό, ενώ τόσο οι μετοχές κατηγορίας A (BRK.A) όσο και οι κατηγορίας B (BRK.B) έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα.
«Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που διαχειρίζομαι θα βρίσκεται πάντα στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Μπάφετ. «Είναι το καλύτερο μέρος. Ήμουν τυχερός που γεννήθηκα εδώ».
