«Συναγερμός» από 11.200 επιστήμονες εκ 153 χωρών για την «κλιματική επείγουσα ανάγκη» – Ρεκόρ ζέστης τον Οκτώβριο

Ο Οκτώβριος του 2019 ήταν ο ζεστότερος μήνας Οκτώβριος που έχει ποτέ καταγραφεί στον πλανήτη, ανακοίνωσε σήμερα η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για τον πέμπτο συνεχόμενο μήνα που καταρρίπτει ή προσεγγίζει ένα ρεκόρ.

Ο μήνας Οκτώβριος φέτος ήταν 0,63 βαθμούς Κελσίου πάνω από τη μέση θερμοκρασία της περιόδου αναφοράς 1981-2000, καταρρίπτοντας με πολύ μικρή διαφορά (0,01 βαθμό Κελσίου) το ρεκόρ του Οκτωβρίου 2015, όμως κατά 1,2 βαθμό Κελσίου πάνω από τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής περιόδου.

«Είναι ο πέμπτος κατά σειρά μήνας που καταγράφει ένα ρεκόρ ή προσεγγίζει κατά πολύ ένα ρεκόρ», υπογραμμίζει η ευρωπαϊκή υπηρεσία για την κλιματική αλλαγή σε ένα δελτίο Τύπου. Ο Ιούνιος του 2019 ήταν ο θερμότερος Ιούνιος, και ο Ιούλιος κατέγραψε το απόλυτο ρεκόρ του θερμότερου μήνα που έχει ποτέ καταγραφεί. Ο Αύγουστος του 2019 ήταν ο δεύτερος θερμότερος μήνας Αύγουστος, ενώ ο Σεπτέμβριος ο ζεστότερος παγκοσμίως. Παράλληλα, τα τέσσερα τελευταία χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν ποτέ καταγραφεί στον πλανήτη και τον Αύγουστο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας διατύπωσε την εκτίμηση ότι το έτος 2019 θα βρεθεί μεταξύ των πέντε με τις υψηλότερες θερμοκρασίες στις προβλέψεις, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Όπως έγινε γνωστό σήμερα, περισσότεροι από 11.200 επιστήμονες από 153 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, συνυπογράφουν μια διακήρυξη με την οποία προειδοποιούν ότι πλέον υπάρχει, όχι απλώς κλιματική αλλαγή, αλλά κλιματική επείγουσα ανάγκη (climate emergency).

Κάνουν λόγο για «ανείπωτα ανθρώπινα βάσανα» που θα καταστούν αναπόφευκτα, αν δεν γίνει άμεσα μια ριζική και διαρκής στροφή στις ανθρώπινες δραστηριότητες, οι οποίες επιβαρύνουν το κλίμα και ανεβάζουν τη θερμοκρασία μέσω των εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου».

Η διακήρυξη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BioScience, βασίζεται σε ανάλυση επιστημονικών δεδομένων των τελευταίων 40 ετών (από το 1979 που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη η πρώτη παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα), τα οποία αφορούν πολλούς τομείς, όπως εκπομπές αερίων ρύπων, χρήση ενέργειας, θερμοκρασίες, αύξηση πληθυσμού, αποψίλωση δασών, τήξεις πάγων, ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ κά.

Προς το παρόν, όπως επισημαίνουν, δεν διαφαίνεται καμία ουσιαστική πρόοδος, καθώς οι εκπομπές του θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται με γοργό ρυθμό, όπως επίσης οι παγκόσμιες θερμοκρασίες σε ξηρά και θάλασσα, η στάθμη των ωκεανών, η συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, η τήξη των πάγων σε Ανταρκτική, Αρκτική και Γροιλανδία, η ανά κεφαλή παραγωγή κρέατος, η απώλεια δέντρων από τη Γη, ο αριθμός των επιβατών που διακινούνται με αεροπλάνα και αρκετοί άλλοι δυσοίωνοι δείκτες.

«Οι επιστήμονες έχουν ηθική υποχρέωση να προειδοποιήσουν την ανθρωπότητα για οποιαδήποτε μεγάλη απειλή. Από τα στοιχεία που διαθέτουμε, είναι σαφές ότι είμαστε αντιμέτωποι με μια κλιματική επείγουσα ανάγκη», δήλωσε ο δρ. Τόμας Νιούσαμ, της Σχολής Επιστημών Ζωής και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ.

«Παρά τα 40 χρόνια μεγάλων διεθνών διαπραγματεύσεων, γενικά συνεχίζουμε τις δουλειές μας με τον συνηθισμένο τρόπο και ουσιαστικά έχουμε αποτύχει να αντιμετωπίσουμε την κρίση. Η κλιματική αλλαγή έχει φθάσει και επιταχύνεται ταχύτερα από ό,τι πολλοί επιστήμονες περίμεναν», ανέφερε ο καθηγητής οικολογίας Ουίλιαμ Ριπλ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Όρεγκον.

Στην κοινή διακήρυξη-μανιφέστο τους οι επιστήμονες αναδεικνύουν έξι τομείς στους οποίους η ανθρωπότητα πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα, ώστε να επιβραδύνει την κλιματική αλλαγή:

– Ενέργεια: Ευρεία χρήση πρακτικών και τεχνολογιών ενεργειακής εξοικονόμησης, αντικατάσταση ορυκτών καυσίμων με «καθαρά» εναλλακτικά/ανανεώσιμα, διακοπή άντλησης νέων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, εξάλειψη επιδοτήσεων στις πετρελαϊκές εταιρείες, επιβολή φόρων άνθρακα για να περιοριστεί η χρήση ορυκτών καυσίμων.

– Ρύποι: Ταχεία περικοπή εκπομπών μεθανίου, υδροφθορανθράκων, αιθάλης και άλλων βραχείας ζωής ρύπων που επιβαρύνουν το κλίμα.

– Φύση: Δραστικός περιορισμός στην εκχέρσωση εδαφών, αποκατάσταση και προστασία οικοσυστημάτων, ιδίως των δασών.

– Διατροφή: Αύξηση της κατανάλωσης φυτικών τροφών και μείωση του κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων (που αυξάνουν σημαντικά τις εκπομπές μεθανίου και άλλων «αερίων του θερμοκηπίου»), μετατροπή πολλών κτηνοτροφικών γαιών σε γεωργικές και μείωση της σπατάλης των τροφίμων (σήμερα τουλάχιστον το ένα τρίτο όλων των παραγόμενων τροφών καταλήγει στα σκουπίδια χωρίς να καταναλωθεί).

– Οικονομία: Απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, υποβάθμιση της συνεχούς αύξησης του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕΠ) και της υλικής ευημερίας ως κεντρικού στόχου, περιορισμοί στην εξόρυξη πρώτων υλών και στην εκμετάλλευση των άλλων οικοσυστημάτων, έμφαση στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα όλης της βιόσφαιρας της Γης.

– Πληθυσμός: Σταθεροποίηση του (σήμερα αυξάνεται με ρυθμό άνω των 200.000 ανθρώπων τη μέρα), προώθηση μέτρων κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης.

Με δύο λόγια, όπως λένε οι επιστήμονες, «πρέπει να μεταμορφώσουμε τους τρόπους που κυβερνούμε, διευθύνουμε, τρώμε και ικανοποιούμε τις υλικές και ενεργειακές ανάγκες μας». Παράλληλα, καλούν το κοινό «να κατανοήσει το μέγεθος της κρίσης, να αναπροσαρμόσει τις προτεραιότητες του και να παρακολουθεί την πρόοδο».

Ενθαρρυντικές ενδείξεις για το μέλλον θεωρούνται η επιβράδυνση του ρυθμού γεννήσεων παγκοσμίως κατά την τελευταία εικοσαετία, η αύξηση στη χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας και η ολοένα πιο δυναμική κινητοποίηση των πολιτών, ιδίως των νέων, που απαιτούν αλλαγές.