Συντάξεις και αφορολόγητο στο τελεσίγραφο των θεσμών
Τί ζητούν οι δανειστές από την Ελλάδα για άμεση ψήφιση - Πώς απαντά η κυβέρνηση.
Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο ενός τελεσιγράφου, που θυμίζει έντονα τον Ιούνιο του 2015 και την πρόταση Γιούνγκερ, βρέθηκε στη χθεσινή συνάντηση στις Βρυξέλλες η κυβέρνηση. Όπως υποστηρίζουν υψηλόβαθμοι κοινοτικοί αξιωματούχοι, «αυτό που παρέδωσαν οι επικεφαλής των θεσμών στον Ευκλείδη Τσακαλώτο είναι ουσιαστικά ένα προσχέδιο τεχνικής συμφωνίας (staff level agreement), το οποίο η κυβέρνηση θα πρέπει να αποδεχθεί, προκειμένου το κουαρτέτο να επιστρέψει στην Αθήνα και να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση».
Το κείμενο επιχειρείται να οριστικοποιηθεί στα επόμενα 24ωρα και σίγουρα πριν από το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου, ώστε, το αργότερο έως τις αρχές Μαρτίου, να «κλείσει» η δεύτερη αξιολόγηση και οι Ευρωπαίοι να ασχοληθούν με τις εκλογικές διαδικασίες, που ξεκινούν στις 15 Μαρτίου από την Ολλανδία, συνεχίζονται το Μάιο στη Γαλλία και ολοκληρώνονται το φθινόπωρο στη Γερμανία.
«Η ελληνική κυβέρνηση έκανε το λάθος να χάσει πολύτιμο χρόνο και τώρα γίνεται μέρος των εκλογικών αντιπαραθέσεων των Ευρωπαίων», υποστηρίζουν ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι οποίοι συμπληρώνουν πως «εάν οι ελληνικές αρχές δεν στείλουν άμεσα τη δική τους πρόταση, το προσχέδιο του επικαιροποιημένου Μνημονίου, που ετοίμασαν οι θεσμοί δεν θα αφήνει πολλές δυνατότητες αλλαγών και θα μοιάζει με τελεσίγραφο (take it or leave it)». Όπως τονίζουν, «η κυβέρνηση καθυστέρησε και τώρα, που φαίνεται έτοιμη να κάνει όλες τις απαραίτητες υποχωρήσεις, έμπλεξε στις διαφωνίες μεταξύ των θεσμών».
Όπως φάνηκε όμως μετά τη συνάντηση, οι διαφωνίες αυτές «έχουν γεφυρωθεί και πλέον είναι κοινό το μέτωπο απέναντι στην Ελλάδα».
Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως η αποκαλούμενη «πρωτοβουλία Ντάισελμπλουμ» είχε αυτό το χαρακτήρα και την αποστολή: να μεταφέρει στην ελληνική κυβέρνηση το μήνυμα ότι δεν τη συμφέρει να εμπλακεί στην προεκλογική εκστρατεία, κυρίως της Γερμανίας και πρέπει να βιαστεί να κλείσει τη συμφωνία.
Πάντως, οι πληροφορίες από το μέτωπο των δανειστών επιμένουν πως το κείμενο προχωρά και θα ενσωματώνει όλα τα μέτρα στα οποία θα πρέπει να προχωρήσει η κυβέρνηση για να κλείσει τη δεύτερη αξιολόγηση. Οι άξονες στους οποίους θα κινηθούν εκπονούνται από την ομάδα του Ντέκλαν Κοστέλλο, εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο κουαρτέτο και θα χωρίζουν τα μέτρα σε δύο φάσεις:
Στην πρώτη φάση και προκειμένου να ικανοποιηθεί και το ΔΝΤ, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να νομοθετήσει άμεσα και να εφαρμόσει από το 2018 δημοσιονομικά μέτρα ύψους 1,8 δις. ευρώ, στα οποία θα περιλαμβάνονται η μείωση του αφορολόγητου ορίου για μισθωτούς και συνταξιούχους, καθώς και μειώσεις στις συντάξεις.
Στη δεύτερη φάση, θα υπάρχει η υποχρέωση για πρόσθετα μέτρα περίπου 2 δις. ευρώ, όπου και εκεί θα περιλαμβάνεται περαιτέρω μείωση σε αφορολόγητο και συντάξεις, «εάν χρειαστεί».
Σε κάθε περίπτωση, τα μέτρα θα πρέπει να ψηφιστούν τώρα, ως προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση, ενώ συζητείται η «ρήτρα μη εφαρμογής» σε περίπτωση υπεραπόδοσης των στόχων.
Στο προσχέδιο της συμφωνίας, που ετοιμάζουν οι θεσμοί, θα περιλαμβάνεται και η υποχρέωση της κυβέρνησης να προχωρήσει άμεσα σε όλα τα μέτρα για την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, κυρίως στο μέτωπο των ομαδικών απολύσεων, αλλά και να δεσμευθεί –για ακόμα μία φορά- ότι δεν θα καταργήσει προηγούμενες μνημονιακές ρυθμίσεις, δηλαδή, δεν θα επιμείνει στο αίτημά της για επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Η κυβέρνηση, σύμφωνα με στελέχη της εμφανίζεται έτοιμη να δεχθεί αφορολόγητο λίγο πάνω από τα 6.000 ευρώ, αλλά και να υποχωρήσει στο θέμα του διπλασιασμού του ορίου για τις ομαδικές απολύσεις από το 5% στο 10%. Ωστόσο, άλλες κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν πως είναι δύσκολο να δεχθεί ορισμένες «παράλογες», όπως τις χαρακτηρίζουν απαιτήσεις του ΔΝΤ, οι οποίες έχουν ενσωματωθεί στο κείμενο των δανειστών.
Τα δημοσιονομικά, αλλά και τα εργασιακά αποτελούν βασική απαίτηση του ΔΝΤ προκειμένου να συζητήσει τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα, με νέο δάνειο. Πηγές σε Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον, με άμεση γνώση των συζητήσεων, υποστηρίζουν πως «σε περίπτωση που η Ελλάδα αποδεχθεί όλα τα μέτρα, τότε θα ήταν πολύ δύσκολο για το Ταμείο να πει όχι στους Ευρωπαίους και να απέχει από το πρόγραμμα». Ωστόσο, οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως «το ίδιο δύσκολο θα είναι και για τους Γερμανούς να δώσουν, έστω και μια υπόσχεση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που ζητά το ΔΝΤ, για να συμμετάσχει».
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση αναζητά κάποιο πολιτικό «γλυκαντικό», το οποίο θα της επιτρέψει να επιχειρηματολογήσει υπέρ της λήψης πρόσθετων μέτρων. Αυτό θα μπορούσε να είναι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και η συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ωστόσο, τα μέτρα για το χρέος, φαίνεται ότι παραπέμπονται για την Τρίτη αξιολόγηση, με αποτέλεσμα και το QE να απομακρύνεται.
Ανάμεσα σε αυτές τις συμπληγάδες, οι δανειστές δεν έχουν κανένα πρόβλημα να αφήσουν το χρόνο να κυλήσει έως τον Ιούλιο, όταν η χώρα θα βρεθεί για άλλη μια φορά αντιμέτωπη με τη χρεοκοπία. «Ο Σόιμπλε έχει δύο επιλογές», υποστηρίζει πηγή με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων. «Είτε θα κλείσει την αξιολόγηση τώρα, ώστε να ασχοληθεί με την προεκλογική του εκστρατεία, είτε θα τραβήξει τη συζήτηση ως το καλοκαίρι, προκειμένου να αναγκάσει τον Σουλτς να πάρει θέση για την Ελλάδα».
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, «θα είναι πολύ δύσκολο για τον Σουλτς λίγο πριν τις γερμανικές εκλογές να πει στο γερμανό φορολογούμενο να δώσει κι άλλα χρήματα για την Ελλάδα». Μάλιστα, όπως εκτιμά, αν και η δεύτερη επιλογή είναι «υψηλού ρίσκου», ο Σόιμπλε έχει δείξει πως «δεν θα διστάσει να τραβήξει τα πράγματα στα άκρα».
