ΣΥΡΙΖΑ: Η αποτυχία της «δημιουργικής καταστροφής»
Στον καπιταλισμό υπάρχει μια διαδεδομένη θεωρία, αυτή της «δημιουργικής καταστροφής». Εμπνευστής της, είναι ο Γιόζεφ Σουμπέτερ που υποστήριξε πως όταν ανακαλύπτεις μια αποδοτικότερη τεχνολογία, ή ένα καλύτερο προϊόν, απαξιώνονται οι υφιστάμενες παραγωγικές μονάδες που λειτουργούν με παλιότερη τεχνολογία και σε βάθος χρόνου, η οικονομία (άρα και η κοινωνία) λειτουργεί καλύτερα και πιο απελευθερωμένα. Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα, από χώρες, επιχειρήσεις αλλά και κοινωνίες, που ενσωμάτωσαν το νέο στην παλιά λειτουργία και αναπτύχθηκαν αφήνοντας πίσω την παλιά λειτουργία. Εάν επιχειρήσουμε όμως να εφαρμόσουμε τη θεωρία της δημιουργικής καταστροφής στον ΣΥΡΙΖΑ θα δούμε ότι εδώ το προϊόν ή η νέα τεχνολογία είναι εντελώς ασύμβατο με τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης περιόδου.
Ο Κασσελάκης εμφανίστηκε περίπου ως Μεσίας που θα κατάφερνε να αλλάξει την εικόνα, τις δομές αλλά και τη λειτουργία ενός κόμματος που στο μεγαλύτερο του κομμάτι δείχνει πως είναι χαμένο κάπου στον 20ο αιώνα, ανάμεσα στις θεωρητικές αναζητήσεις των μετακομμουνιστικών κινημάτων και τις ταυτοτικές αναλύσεις της σύγχρονης αριστεράς. Η εμπειρία της τραυματικής διακυβέρνησης της περιόδου 2015-2019 λίγο άλλαξε το software του ΣΥΡΙΖΑ που παρέμεινε ένα κόμμα προσκολλημένο στο χθες, ένα κόμμα που διακρίθηκε στην αντίδραση, αλλά δυστυχώς πάτωσε στη δράση.
Όσο όμως κι αν το κόμμα υποφέρει από έμπνευση και νέες ιδέες, άλλο τόσο ο αρχηγός του στερείται επαφής με τα ζητήματα της εφηρμοσμένης πολιτικής. Ο Κασσελάκης μοιάζει να αποφεύγει την επαφή ακόμη και με αυτούς που τον έφεραν στη θέση του αρχηγού. Ούτε Πολάκης, ούτε Παππάς. Ούτε πρωινός καφές, ούτε ζύμωση με τα μεσαία στελέχη. Καλύτερα life-style εκπομπές, έτοιμα βίντεο για κατανάλωση από τη βάση, μπόλικη δόση από Τάϊλερ και Φάρλι, πασπαλισμένα με λίγο Σπέτσες, Χάμπτονς και LSE. Καμία σχέση με την αριστερά όπως την ξέραμε. Αλλά ίσως, καμία σχέση με την αριστερά γενικώς. Άρα εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την αποτυχία της δημιουργικής καταστροφής, αλλά με την ασυμβατότητα δότη και λήπτη. Ο Κασέλακης κατάφερε να πάρει το κόμμα μέσα από τα χέρια των ΣΥΡΙΖαίων, γιατί κανείς στην πραγματικότητα δεν έδειχνε ικανός να γεμίσει τα παπούτσια του Αλέξη Τσίπρα, ωστόσο γρήγορα αποδείχθηκε ότι ούτε ο ίδιος καταφέρνει να καλύψει το έλλειμμα γείωσης με την κοινωνία. Και για αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προσγειωθεί σε μονοψήφια νούμερα στις δημοσκοπήσεις.
Η εικόνα που τώρα διαμορφώνεται έχει ως εξής: τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ξέρουν ότι η μάχη της δεύτερης θέσης μπορεί και να έχει ήδη χαθεί και αναζητούν τον τρόπο να ξεφορτωθούν τον Κασελάκη. Ο ίδιος όμως λογοδοτεί στη βάση που τον εξέλεξε Πρόεδρο και δεν φαίνεται διατεθειμένος ούτε να κάνει στην άκρη, ούτε πολύ περισσότερο να παίξει με τους κανόνες των παλιών. Απόδειξη ότι συγκρούεται πλέον ανοικτά με τους βασικούς υποστηρικτές του, αυτούς που τον έκαναν Πρόεδρο: Τον Παππά και τον Πολάκη. Ωστόσο όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, η καθίζηση είναι εντυπωσιακή κι επηρεάζονται τόσο τα ποιοτικά όσο και τα ποσοτικά του χαρακτηριστικά. Και την ίδια στιγμή το κόμμα σημειώνει διαρροές ακόμη και προς την Ελληνική Λύση. Για αυτούς που έβλεπαν μπροστά το φθινόπωρο, τα όσα έχουν συμβεί από τότε μέχρι σήμερα έμοιαζαν προβλέψιμα. Το ερώτημα είναι πια είναι το εάν είναι και μη αναστρέψιμα.
