Σκάνδαλο fake news στο Spiegel

Ένα σοβαρότατο δημοσιογραφικό σκάνδαλο έφερε στο φως το περιοδικό Spiegel. Αξιοσημείωτο είναι ότι η υπόθεση αφορά ρεπορτάζ με ψευδείς αναφορές, ανακριβή και ανύπαρκτα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο ίδιο το έγκριτο γερμανικό περιοδικό από τον διακεκριμένο δημοσιογράφο του Spiegel Κλάας Ρελότιους.

Το γερμανικό περιοδικό επιχειρεί με σειρά δημοσιευμάτων στην ιστοσελίδα του να κάνει γνωστές τις λεπτομέρειες της υπόθεσης. «Ένας ρεπόρτερ του Spiegel διαστρέβλωσε σε μεγάλο βαθμό δικά του άρθρα. Με τη βοήθεια εσωτερικών υποδείξεων και ερευνών επιβεβαιώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες οι υποψίες κατά του Κλάους Ρελότιους, ο οποίος ομολόγησε στο μεταξύ τις ψευδείς αναφορές και αποχώρησε από τον δημοσιογραφικό οργανισμό».

Σύμφωνα με το Spiegel, μοιραίο και καθοριστικό για την αποκάλυψη της ανεύθυνης δημοσιογραφικής δουλειάς του Κλάας Ρελότιους ήταν ένα ρεπορτάζ για μία πολιτοφυλακή στην Αριζόνα που περιπολεί με δική της πρωτοβουλία κατά μήκος των συνόρων με το Μεξικό. Μετά τη δημοσίευση του ρεπορτάζ, η υπεύθυνη για θέματα επικοινωνίας για λογαριασμό της εν λόγω πολιτοφυλακής διατυπώνει μέσω μέιλ προς τον Κλάας Ρελότιους την απορία για το «πώς μπόρεσε να γράψει άρθρο για την πολιτοφυλακή της χωρίς να έχει περάσει από εκεί ούτε καν για μια συνέντευξη. Και (σ.σ. επισήμανε) ότι της φαίνεται πολύ περίεργο ένας δημοσιογράφος να γράφει ρεπορτάζ χωρίς να συλλέγει στοιχεία επί τόπου».

Το Spiegel επισημαίνει ότι με το συγκεκριμένο ρεπορτάζ άρχισε να ξετυλίγεται το κουβάρι που οδήγησε τελικά στην αποκάλυψη των μεθόδων που χρησιμοποιούσε ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος. «Ήταν αυτό το ένα ψευδές άρθρο παραπάνω, επειδή αυτή τη φορά είχε και συνεργαζόμενο συντάκτη, ο οποίος δεν συμμετείχε στις ‘ανοησίες’ του, σήμανε συναγερμό και σύντομα συγκέντρωσε στοιχεία ενάντια στις μυθοπλασίες (σ.σ. του Ρελότιους).  Αυτός ο συνεργαζόμενος συντάκτης είναι ο Χουάν Μορένο, ο οποίος από το 2007 ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο ως ρεπόρτερ για λογαριασμό του Spiegel».

Το δημοσίευμα επισημαίνει ότι «έτσι μπορεί να πει κανείς ότι ο Κλάους Ρελότιους, 33 ετών, ένας από τους συντάκτες του Spiegel που ξεχώρισαν ιδιαίτερα, ήδη πολυβραβευμένος, ένα δημοσιογραφικό είδωλο της γενιάς του, δεν είναι ρεπόρτερ, αλλά διηγείται όμορφα φτιαγμένα παραμύθια οποτεδήποτε του αρέσει. Η αλήθεια και το ψέμα μπερδεύονται στα κείμενά του. […] Κατά την ομολογία του την προηγούμενη Πέμπτη ο Ρελότιους είπε επί λέξει: ‘Ζητούμενο δεν ήταν (σ.σ. να καταφέρω) το επόμενο σπουδαίο πράγμα. Επρόκειτο για τον φόβο της αποτυχίας. Η πίεση ότι δεν επιτρέπεται να αποτύχω γινόταν ολοένα και μεγαλύτερη όσο πιο επιτυχημένος γινόμουν’».

Τα ρεπορτάζ του Κλάας Ρελότιους «τον έκαναν έναν από τους πιο επιτυχημένους δημοσιογράφους των τελευταίων ετών», αναφέρει το Spiegel, διευκρινίζοντας ότι ο σκανδαλώδης δημοσιογράφος κέρδισε μεταξύ άλλων τέσσερα Γερμανικά Βραβεία Ρεπόρτερ, αλλά και κορυφαίες διεθνείς διακρίσεις.

Το Spiegel τονίζει τη σημασία της απαρέγκλιτης τήρησης των αξιών της δημοσιογραφίας. «Γι’ αυτό η υπόθεση Ρελότιους σημαδεύει ένα ναδίρ στην 70χρονη ιστορία του Spiegel. Οι στόχοι που το ίδιο είχε θέσει δεν επετεύχθησαν, κινήθηκε πολύ χαμηλότερα από τις δικές του αξιώσεις, παραβίασε παραδοσιακές αξίες. Το πόσο συχνά ακριβώς και με ποιους τρόπους, θα πρέπει ακόμη να διερευνηθεί», επισημαίνει το γερμανικό περιοδικό, προναγγέλοντας ενδελεχή έρευνα με συμμετοχή και εξωτερικών ερευνητών προκειμένου να διαλευκανθεί η υπόθεση, ενώ ζήτησε παράλληλα συγγνώμη από όσους πιθανόν θίχτηκαν από τα ψευδή ρεπορτάζ, αλλά και από τους αναγνώστες του.

Πηγή: Deutsche Welle