Societe Generale: Ποιος ευθύνεται για τον πληθωρισμό αισχροκέρδειας
Τις εταιρείες δείχνει ως υπεύθυνες για τον πληθωρισμό αισχροκέρδειας ή αλλιώς greedflation στην ΕΕ η γαλλική τράπεζα Societe Generale. Όπως επισημαίνει, «ένας από τους καλύτερους τρόπους για να εξεταστεί ο εγχωρίως παραγόμενος πληθωρισμός είναι η εξέταση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ, δηλαδή της τιμής της προστιθέμενης αξίας που παράγεται στην εγχώρια επικράτεια.
Τόσο ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ όσο και ο βασικός πληθωρισμός συσχετίζονται. Στην πραγματικότητα, ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ εξηγεί τα δύο τρίτα της διακύμανσης του βασικού πληθωρισμού. «Ως αποτέλεσμα, είναι ένας χρήσιμος δείκτης όταν εξετάζουμε τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό» αναφέρει η γαλλική τράπεζα και συνεχίζει:
«Προσεγγίζοντας το εισόδημα ως προς το ονομαστικό ΑΕΠ, μπορούμε να αναλύσουμε το ονομαστικό ΑΕΠ σε αποζημίωση εργασίας, ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και φόρους. Συγκεκριμένα, το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα είναι παραγωγή μείον πρώτες ύλες, υπηρεσίες, γενικά έξοδα και αποζημιώσεις.
Διαιρώντας δε κάθε στοιχείο με το πραγματικό ΑΕΠ, λαμβάνουμε το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, τα ανά μονάδα κέρδη και τους μοναδιαίους φόρους που αθροίζονται στον αποπληθωριστή ΑΕΠ.
Στην ευρωζώνη, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος ήταν ο κύριος μοχλός του αποπληθωριστή του ΑΕΠ (διάγραμμα 2) «επεξηγώντας» το 50% της ανάπτυξής του, ενώ τα κέρδη ανά μονάδα συνεισέφεραν 40% και οι φόροι 10%.
Όμως, προσφάτως, τα κέρδη ανά μονάδα αντιπροσωπεύουν το 60% του εγχώριου παραγόμενου πληθωρισμού (α’ τρίμηνο του 2023), εξ ου και η εμφάνιση του όρου «πληθωρισμός απληστίας» (greedflation).
Γιατί τα κέρδη έχουν γίνει πηγή εγχώριου πληθωρισμού;
Σύμφωνα με τη Societe Generale, «βλέπουμε τη ζήτηση να υπερβαίνει την προσφορά σε όλη την οικονομία της ζώνης του ευρώ, εξ ου και η σημερινή στενή αγορά εργασίας, η οποία επιτρέπει στους εργαζόμενους να επιδιώκουν υψηλότερους μισθούς, και η απίστευτα ισχυρή τιμολογιακή δύναμη των επιχειρήσεων – αποτέλεσμα της οποίας είναι τα ισχυρά κέρδη όσο και ο αυξημένος πυρήνας πληθωρισμoύ, που αγγίζει επίπεδα ρεκόρ.
Φυσικά, οι εταιρείες εκμεταλλεύονται αυτήν την περίοδο για να αυξήσουν τα κέρδη τους, πιθανώς ακόμα και για να ανακτήσουν κέρδη που είχαν χαθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας ή εν αναμονή της αύξησης του κόστους εισροών λόγω των μισθών.
Ποιες εταιρείες επωφελούνται
Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των κερδών μετά την πανδημία οφείλεται σε μικρό αριθμό τομέων: Ενέργεια, Μεταποίηση, Κατασκευές και Υπηρεσίες Επικοινωνίας (λιανικό εμπόριο, μεταφορές, υπηρεσίες διαμονής, ψυχαγωγία και αναψυχή).
Επιπλέον, τα απίστευτα υψηλά ποσοστά χρεοκοπιών στον τομέα της στέγασης και των τροφίμων σημαίνουν ότι οι επιχειρήσεις που επιβίωσαν αντιμετωπίζουν μειωμένο ανταγωνισμό και απολαμβάνουν ισχυρή τιμολόγηση.
Πιο πρόσφατα, εταιρείες παροχής υπηρεσιών χωρίς επαφή (IT, επαγγελματικές υπηρεσίες, ακίνητα κ.λπ.) άρχισαν να παίρνουν τη σκυτάλη. Ωστόσο, οι τομείς εξόρυξης και κοινής ωφέλειας είναι που έχουν σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση κερδών, ενώ ακολουθεί ο αγροτικός τομέας.
«Γνωρίζουμε ότι και οι δύο αυτοί τομείς υπέστησαν το μεγαλύτερο μέρος του ενεργειακού σοκ που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» αναφέρει η γαλλική τράπεζα.
Η στενή σχέση μεταξύ των εισαγωγών ενέργειας και των ανά μονάδα κερδών των εταιρειών κοινής ωφέλειας υποδηλώνει ότι τα κέρδη ανά μονάδα του κλάδου θα πρέπει να μειωθούν περαιτέρω φέτος, δεδομένης της συνεχιζόμενης πτώσης των παγκόσμιων τιμών ενέργειας. Η δε πτώση των εισαγωγών ενέργειας βελτιώνει τους όρους εμπορικής θέσης άλλων εταιρειών.
Πιο συγκεκριμένα, η αύξηση των ανά μονάδα κερδών στη μεταποίηση από το δ’ τρίμηνο του 2022 και το 1ο τρίμηνο του 2023 μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από τις επιχειρήσεις που επωφελούνται από την πτώση της τιμής των εισαγωγών ενέργειας, γεγονός που έχει θετική επίδραση στα περιθώρια κέρδους, επειδή αυτές οι εταιρείες ενδέχεται να μη μετακυλούν πλήρως τη μείωση στους καταναλωτές.
Επομένως, εάν οι επιχειρήσεις συνεχίσουν να μη μετακυλίουν το χαμηλότερο κόστος εισαγωγής λόγω της περιόδου υπερβάλλουσας ζήτησης που τους επιτρέπει να το κάνουν, αυτό θα μπορούσε να καταστήσει τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ πιο κολλώδη από ό,τι αναμενόταν.
Πάντως, λέει η Societe Generale, «αναμένουμε αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος το δεύτερο εξάμηνο του 2023 και το 2024, χάρη στον χαμηλότερο πληθωρισμό, την επιτάχυνση της αύξησης των μισθών, τη συνεχιζόμενη κρατική στήριξη για την άμβλυνση του σοκ κόστους ζωής, το υψηλότερο καθαρό εισόδημα από τόκους και τη στενή αγορά εργασίας».
