SOS από επιστήμονες, αστροναύτες και…ροκ σταρ

Η ανθρωπότητα κινδυνεύει σοβαρά από την πτώση αστεροειδούς στο όχι μακρινό μέλλον. Θα μπορούσε να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο αν κατέβαλε από τώρα -και όχι εν καιρώ- μια συνδυασμένη προσπάθεια, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζονται πρόσθετα κεφάλαια για την χρηματοδότηση μιας πιο αποτελεσματικής «ασπίδας». Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα μιας επείγουσας έκκλησης που συνεπέγραψαν επιστήμονες, αστροναύτες, ροκ σταρ και άλλες προσωπικότητες, στο πλαίσιο της διεθνούς ενημερωτικής καμπάνιας «Ημέρα Αστεροειδούς» που μόλις ξεκίνησε, με στόχο να φέρει το ζήτημα στο προσκήνιο.

Η καμπάνια εγκαινιάστηκε με παράλληλες συνεντεύξεις Τύπου στο Λονδίνο και στο Σαν Φρανσίσκο (στην Ακαδημία Επιστημών της Καλιφόρνια), σύμφωνα με το Space.com και τις βρετανικές «Guardian» και «Financial Times».

Μεταξύ άλλων, η σχετική διακήρυξη υπογράφηκε από περισσότερους από 100 κορυφαίους επιστήμονες και αστροναύτες, όπως ο Μάρτιν Ρις (βασιλικός αστρονόμος της Βρετανίας), ο βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς (συγγραφέας των μπεστ-σέλερ «Το εγωιστικό γονίδιο» και η «Αυταπάτη του Θεού»), ο φυσικός Κιπ Θορν του Caltech (το θεωρητικό «μυαλό» πίσω από το σενάριο της ταινίας “Interstellar”), ο αστροναύτης Τζιμ Λάβελ (διοικητής της αποστολής «Απόλλων 13») κ.α.

«Χρειαζόμαστε όλα τα κράτη να συνεργαστούν. Δεν πρόκειται μόνο για αμερικανικό ή βρετανικό πρόβλημα, αλλά για παγκόσμιο πρόβλημα που είναι αποτρέψιμο», δήλωσε ο αστροφυσικός Μπράιαν Μέι, ο οποίος επίσης είναι κιθαρίστας του γνωστού ροκ συγκροτήματος «Queen».

Η καμπάνια θέλει να καθιερώσει την 30ή Ιουνίου 2015 ως παγκόσμια «Ημέρα Αστεροειδών», στην επέτειο της έκρηξης ενός αστεροειδούς διαμέτρου 40 έως 80 μέτρων πάνω από την Τουνγκούσκα της Σιβηρίας στις 30 Ιουνίου 1908. Η έκρηξη είχε ισοπεδώσει πάνω από 2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους – μια υπόμνηση για το τι θα μπορούσε να είχε συμβεί, αν κάτι ανάλογο είχε συμβεί σε πυκνοκατοικημένη περιοχή.

«Αν αυτό το συμβάν είχε συμβεί εξήμιση ώρες αργότερα, η Γη θα είχε περιστραφεί και το Βερολίνο -αντί για τη Σιβηρία- θα είχε βρεθεί στην τροχιά του αστεροειδούς, πράγμα που θα είχε αλλάξει εκ βάθρων την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού», ανέφερε ο Μπιλ Νάι, επικεφαλής της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης «Πλανητική Εταιρεία».

Οι διοργανωτές της καμπάνιας θέλουν να επιταχυνθεί η υλοποίηση των μέτρων που θα αποτρέψουν έγκαιρα ένα προβλεπόμενο πλήγμα εξ ουρανού, αλλάζοντας την τροχιά του αστεροειδούς (είτε με επιτάχυνση, είτε με επιβράδυνσή του), έτσι ώστε να μην πέσει πάνω στον πλανήτη μας. Οι αναποδιές της πρόσφατης αποστολής «Ροζέτα» πάνω στον κομήτη Τσουριούμοφ/Γκερασιμένκο έδειξαν ότι κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο, αλλά ούτε αδύνατο.

Μια πιθανή λύση θα ήταν μια ρομποτική αποστολή που θα τοποθετούσε εκρηκτικά στον αστεροειδή-στόχο ή θα του ασκούσε μια βαρυτική «σπρωξιά», ώστε να τον βγάλει εκτός απειλητικής τροχιάς. Στο μεταξύ όμως, για να έχει γίνει έγκαιρα ο εντοπισμός του ουράνιου σώματος που θα αποτελέσει την μελλοντική απειλή, θα πρέπει να έχουν κατασκευαστεί περισσότερα τηλεσκόπια ως εξειδικευμένα παρατηρητήρια αστεροειδών και κομητών (και αυτοί μπορεί να πέσουν στη Γη).

Ο πρώην αστροναύτης Ράστι Σβάικαρτ των αποστολών «Απόλλων» της NASA, που έχει ιδρύσει το μη κερδοσκοπικό Ίδρυμα Β612, ειδικά αφοσιωμένο στην πρόληψη μιας μελλοντικής καταστροφής από το διάστημα, εκτίμησε ότι για να προετοιμαστεί έγκαιρα η ανθρωπότητα, πρέπει ο εντοπισμός του απειλητικού αστεροειδούς να έχει γίνει τουλάχιστον 20 χρόνια πριν την προβλεπόμενη πτώση του στη Γη.

Η NASA έχει ήδη βρει πάνω από το 95% των μεγάλων αστεροειδών που γυροφέρνουν τη Γη και έχουν διάμετρο τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο και κανείς από αυτούς, προς το παρόν, δεν φαίνεται να απειλεί τη Γη. Όμως εκτιμάται ότι υπάρχει περίπου ένα εκατομμύριο μικρότερων αστεροειδών όπως αυτός της Τουνγκούσκα (ικανοί για την καταστροφή μιας πόλης) και από αυτούς δεν έχει εντοπιστεί ούτε το 1%, όπως είπε ο Σβάικαρτ.

Οι διοργανωτές της καμπάνιας (www.asteroidday.org) είπαν ότι τα χρήματα για τον εντοπισμό και την αποτροπή ενός απειλητικού αστεροειδούς πρέπει άμεσα να αυξηθούν κατά 100 φορές από τα τωρινά επίπεδα. Σήμερα οι κυβερνήσεις του πλανήτη δαπανούν όλες μαζί μόλις 40 έως 50 εκατ. δολάρια ετησίως γι’ αυτό το σκοπό – ένα ποσό ολοφάνερα ανεπαρκές, δεδομένης της σοβαρότητας της απειλής και του γεγονότος ότι κάθε χρόνο οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν περίπου 1.000 νέους αστεροειδείς που τριγυρνούν κοντά στον πλανήτη μας.

Και μια τελευταία δυσοίωνη υπενθύμιση: Οι παλαιότεροι κυρίαρχοι της Γης, οι δεινόσαυροι, εξαφανίστηκαν μαζικά μετά την πτώση ενός μεγάλου αστεροειδούς διαμέτρου δέκα χιλιομέτρων κάπου στο σημερινό Μεξικό, πριν από 65 εκατ. χρόνια.

Όπως είπε ο πρώην αστροναύτης Εντ Λου, κυβερνήτης του αμερικανικού διαστημικού λεωφορείου, «ο χρόνος κυλάει σε βάρος μας και δεν μπορούμε να δούμε το ρολόι. Δεν ξέρουμε πότε θα συμβεί το επόμενο μεγάλο χτρύπημα – αλλά θα συμβεί».