«Σωσίβιο σωτηρίας» αναζητά η Ιταλία για τη Monte Paschi από τους ιδιώτες

Η Ιταλία επιδιώκει μια λύση «από τον ιδιωτικό τομέα», προκειμένου να σώσει τη Monte dei Paschi di Siena, την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας σε όρους περιουσιακών στοιχείων, με στόχο να παρακάμψει σκληρούς ευρωπαϊκούς περιορισμούς στις διασώσεις, σύμφωνα με ανώτατους τραπεζίτες και Ευρωπαίους αξιωματούχους.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της FT, οι βασικές επιλογές της Ρώμης, ωστόσο, περιλαμβάνουν την ευρεία ανάμειξη της τράπεζας Cassa Depositi e Prestiti που στηρίζεται από το κράτος, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο η παρέμβαση τελικά να αποτραπεί λόγω των ευρωπαϊκών περιορισμών για την κρατική στήριξη.

Η κίνηση έρχεται καθώς η Ιταλία προετοιμάζεται για τις αρνητικές συνέπειες των κρίσιμων stress tests των τραπεζών στις 29 Ιουλίου και αναζητά απελπισμένα έναν τρόπο προκειμένου να βγει από τη «μάχη» με τις Βρυξέλλες στο θέμα της χρήσης κρατικού χρήματος για την στήριξη των προβληματικών τραπεζών.

Παρά να εισάγει κρατικά κεφάλαια άμεσα στην Monte Paschi όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί, η Ιταλία εξερευνά τρόπους ώστε να εξαγοράσει τα κόκκινα δάνειά της με ευνοϊκά επιτόκια και χρήματα από ιδιώτες και ιδρύματα που στηρίζονται από το κράτος. Σε αυτό θα βοηθούσε το ήδη υπάρχον ταμείο στήριξης που στηρίζεται από ιδιώτες, το λεγόμενο Atlante, και δε θα απαιτούνταν η προέγκριση των Βρυξελλών.

Οι όροι οποιασδήποτε παρέμβασης, ωστόσο, θα παρακολουθούνται στενά από τις Βρυξέλλες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δε θα περιλαμβάνει κεκαλυμμένη κρατική στήριξη. Αν και δομές για το «ξεφόρτωμα» επισφαλών δανείων επιτρέπονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικαίου, οποιαδήποτε κίνηση θα πρέπει να γίνεται βάσει των τιμών της αγοράς, με τους ιδιώτες επενδυτές να βαρύνονται με τα ίδια ρίσκα με τα δημόσια ιδρύματα.

Η πιο πρόσφατη απόπειρα να βρεθεί μια λύση, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί προτού ολοκληρωθούν τα stress tests στα τέλη του μήνα, περιλαμβάνει την αύξηση του μεγέθους του υποστηρικτικού ταμείου Atlante που χρηματοδοτήθηκε από την κυβέρνηση, αξίας 4,25 δισ. ευρώ, με επιπρόσθετο κεφάλαιο περίπου δύο δισ. ευρώ που θα έρθει κατά ένα μέρος από την τράπεζα CDP που ανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών και κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία.

Στόχος είναι να του δοθεί η «δύναμη πυρός» ώστε να τιτλοποιήσει προς πώληση τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ από τα κόκκινα δάνεια της Monte Paschi, επισημαίνουν πηγές που εμπλέκονται στις συζητήσεις. Η τράπεζα θα αποπειραθεί επίσης να συγκεντρώσει μέχρι και επτά δισ. ευρώ σε νέα κεφάλαια, ποσό που αξιωματούχοι της ευρωζώνης αμφιβάλουν ότι μπορεί να μαζέψει από τις αγορές.

Οι μετοχές της 544 ετών Monte Paschi, της παλαιότερης τράπεζας του κόσμου που ήδη έχει λάβει δύο κρατικές διασώσεις, διαπραγματεύονται στο 8% της λογιστικής τους αξίας. Η μετοχή έχει κάνει βουτιά περίπου 75% μέχρι στιγμής φέτος, εξαιτίας των ανησυχιών σχετικά με τα ακαθάριστα μη εξυπηρετούμενα δάνειά της αξίας 50 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν σχεδόν στο ένα τρίτο του συνολικού ενεργητικού της, ύψους 160 δισ. ευρώ.

Οι ελπίδες της Ιταλίας για μια απλή ανακεφαλαιοποίηση εξαλείφθηκαν την Τετάρτη, όταν το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ υποστήριξε τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές που έχουν σχεδιαστεί προκειμένου να εμποδίζουν τους φορολογουμένους να πληρώνουν για τη διάσωση προβληματικών τραπεζών.

Η απόφαση του δικαστηρίου έχει ισχυροποιήσει τη θέση των Βρυξελλών στις συνεχιζόμενες συζητήσεις με την Ρώμη σχετικά με τη χρήση κρατικής αρωγής, η οποία, βάσει των ευρωπαϊκών κανόνων, θα σήμαινε ότι κάποιοι ομολογιούχοι θα πλήττονταν.

Η Ιταλία φοβάται ότι ο υπερβάλον ζήλος στην εφαρμογή των κανόνων θα έπληττε τους μικροεπενδυτές, με τις πολιτικές συνέπειες να γίνονται αισθητές με το συνταγματικό δημοψήφισμα του ερχόμενου φθινοπώρου, επάνω στο οποίο ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι που υπεραμύνεται των μεταρρυθμίσεων, έχει ποντάρει τη θέση του. Οι Ιταλοί μικροεπενδυτές έχουν στην κατοχή τους ομολογιακά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης, αξίας 231 δισ. ευρώ, στις ιταλικές τράπεζες, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει κάτι που μπορεί να σταματήσει τη Ρώμη από το να εισάγει ένα σύστημα αποζημιώσεων για τους μικροεπενδυτές στους οποίους πωλήθηκαν με παράτυπο τρόπο επικίνδυνα ομόλογα, όπως έκανε η Ισπανία όταν περίπου ένα εκατομμύριο μικροεπενδυτές χτυπήθηκαν κατά τη διάρκεια των τραπεζικών διασώσεων το 2012.

Οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών υποχώρησαν και πάλι την Τετάρτη λόγω των ανησυχιών για τη σταθερότητα του ιταλικού τραπεζικού τομέα αξίας τεσσάρων τρισ. ευρώ που βαρύνεται από κακά δάνεια 360 δισ., αλλά και λόγω του άγχους ότι η Ιταλία θα δυσκολευτεί να προωθήσει μια λύση που δε θα παραβιάζει τους κανόνες για την κρατική βοήθεια.

Αν το Atlante είναι δομημένο ως οντότητα του ιδιωτικού τομέα, δεν υπάρχει ανάγκη η Ρώμη να εξασφαλίσει προέγκριση από τις Βρυξέλλες για την παρέμβαση. Ωστόσο, τυχόν αλλαγές στους επενδυτικούς όρους βάσει των οποίων η CDP υφίσταται δυσανάλογα ρίσκα, πιθανώς θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια έρευνα σχετικά με την κρατική βοήθεια.

Το Atlante θα μπορούσε να κοστολογήσει τα NPLs περίπου στα 34 cents, αναφέρει υψηλά ιστάμενο πρόσωπο που εμπλέκεται στις διαπραγματεύσεις, δηλαδή πιο κοντά στη λογιστική αξία των 40 cents σε σχέση με τα 20 cents που θεωρείται αυτή τη στιγμή η τιμή της αγοράς. Η ελπίδα είναι οι παράπλευρες συνέπειες να εκκινήσουν μια αγορά για την μη εξυπηρετούμενη έκθεση της Ιταλίας, 360 δισ. ευρώ, η οποία είναι ισάξια με το ένα πέμπτο του ΑΕΠ.

Σε περίπτωση που η Ιταλία παραδεχθεί ότι ένα μέρος κρατικής στήριξης θα περιλαμβάνεται, η Κομισιόν θα παίξει το σημαντικότερο ρόλο στην αξιολόγηση της τιμολόγησης για τη μεταφορά περιουσιακών στοιχείων.

Επαφές έχουν πραγματοποιηθεί με επενδυτικές τράπεζες προκειμένου να βρεθούν ιδιώτες επενδυτές που θα καλύψουν οποιοδήποτε κεφαλαιακό κενό θα ακολουθήσει την πώληση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από την Monte Paschi, υποστηρίζουν οι πηγές που συμμετέχουν στις συζητήσεις.