Σπάνε τα ρεκόρ οι τιμές – Εφιαλτικές οι προβλέψεις

Γιώργος Αλεξάκης

Δεν έχει τέλος το πληθωριστικό τσουνάμι που αντιμετωπίζει η χώρα καθώς μετά το νέο άλμα που καταγράφηκε τον Φεβρουάριο οι προβολές δείχνουν νέο ράλι και τον τρέχοντα μήνα. Χαρακτηριστική η δήλωση χθες του Υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα στον Ρ/Σ Παραπολιτικά.

“Το αν θα φτάσουμε παροδικά κάποιο μήνα στο 8% δεν το αποκλείω καθόλου. Αυτό έχει να κάνει και με το ποιες θα είναι οι εξελίξεις στη Ρωσία, αν αποφασιστεί να σταματήσει η εισροή φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυτό σημαίνει ότι το κόστος που σήμερα βλέπουμε θα πολλαπλασιαστεί”, ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών προσθέτοντας ότι:

“Αυτή τη στιγμή έχουμε μια νέα κρίση μπροστά μας την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε προφανώς ενισχύοντας ακόμα περισσότερο νοικοκυριά και επιχειρήσεις από μια πρωτόγνωρη αύξηση του ενεργειακού κόστους κυρίως και γενικότερα του πληθωρισμού”.

Την ίδια ώρα η η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ μιλώντας, χθες, στη συνέντευξη Τύπου μετά τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής. επισήμανε σε σχέση με τον πληθωρισμό ότι πέρα από το βασικό σενάριο που είναι πλέον ανοδικά αναθεωρημένο, με τον ετήσιο πληθωρισμό στο 5,1% το 2022 και 2,1% το 2023 και 1,9% το 2024, (τον Δεκέμβριο η πρόβλεψη ήταν για πληθωρισμό 3,2% το 2022, και 1,8% το 2023 και 2024) υπάρχει κι ένα δυσμενές σενάριο, όπου η ΕΚΤ ανεβάζει την πρόβλεψη της για τον πληθωρισμό το 2022 στο 5,9% και χαμηλώνει την εκτίμηση της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ στο 2,5%, ενώ υπάρχει και το ακραίο σενάριο, όπου ο πληθωρισμός εκτινάσσεται στο 7,1% και η ανάπτυξη επιβραδύνει στο 2,3%.

“Υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα. Κρατάμε όλες τις επιλογές στο τραπέζι και θα προχωράμε βήμα-βήμα”, πρόσθεσε η επικεφαλής της ΕΚΤ.

Απειλή Πούτιν

Σε όλα τούτα ήρθαν να προστεθούν και οι δηλώσεις χθες του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως θα αυξηθούν περαιτέρω, εάν οι δυτικές χώρες εντατικοποιήσουν τις πιέσεις προς τη Ρωσία, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια κυβερνητικής σύσκεψης. Εξέφρασε δε την άποψη πως η χώρα του πιέζεται τώρα, αλλά τελικά θα βγει πιο ισχυρή. Ήδη βέβαια ο “λογαριασμός” της ακρίβειας είναι βαρύς όπως κατέδειξαν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό που έφτασε τον προηγούμενο μήνα σε ποσοστό 7,2%.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ένα έτος (Φεβρουάριος 2022 προς Φεβρουάριο 2021), καταγράφηκαν περαιτέρω σημαντικές ανατιμήσεις σε: Φυσικό αέριο (78,5%), Ηλεκτρισμό (71,4%), Πετρέλαιο θέρμανσης (41,5%) και Καύσιμα και λιπαντικά (23,2%). Παράλληλα, ανατιμήσεις υπήρξαν σε όλο το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς», εκτός από το χοιρινό (-1%) και τα αλλαντικά (-2,2%), και συγκεκριμένα σε: Έλαια και λίπη (16,8%), Λαχανικά γενικά (15,2%), Αρνί και κατσίκι (14,4%), Φρούτα νωπά (9,8%), Παρασκευάσματα με βάση το κρέας (8,1%), Πουλερικά (6,8%), Παγωτά (6,5%), Γαλακτοκομικά και αυγά (6%), Ψωμί και δημητριακά (5,9%), Λοιπά τρόφιμα (4,4%), Μοσχάρι (4,2%), Καφέ (4,1%), Ψάρια νωπά (3,6%) και Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (1,7%). Ενώ, αυξήσεις τιμών σημειώθηκαν και σε: Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (22,9%), Αυτοκίνητα μεταχειρισμένα (11,5%), Αυτοκίνητα καινούργια (7,6%), Ένδυση και υπόδηση (5,6%), Ελαστικά (4,9%), Μοτοποδήλατα- μοτοσικλέτες (4,4%), Οδοντιατρικές υπηρεσίες (1,1%) και Ενοίκια κατοικιών (0,7%).

Οι συμπληγάδες της ακρίβειας

Είναι προφανές ότι με τις τιμές αυτές χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά ήδη βιώνουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση την ετήσια έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών (10η κατά σειρά) η οποία διεξήχθη υπό συνθήκες πανδημίας και ανατιμήσεων, σε συνεργασία με την εταιρία MARC AE , μεταξύ 9-17 Δεκεμβρίου 2021, σχεδόν για τα μισά ελληνικά νοικοκυριά το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του, μόλις για 19 ημέρες , ενώ η ακρίβεια αύξησε τις συνολικές δαπάνες για βασικά είδη στο 65,1% των νοικοκυρών, από 20% που ήταν το 2020.

Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ενώ ακολουθούν οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, στη βενζίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης , με την μεσοσταθμική επιβάρυνση στο καλάθι να είναι στο 12% , μεταξύ 2020 και 2021 και πιο ευάλωτα τα φτωχά νοικοκυριά.

Μάλιστα το 60,9% των νοικοκυριών δηλώνει ότι μέτρα που έχει μέχρι σήμερα λάβει η κυβέρνηση είναι ανεπαρκή και πιστεύουν ότι η μείωση φόρων και τελών στα καύσιμα και την ενέργεια σε συνδυασμό με αυξήσεις μισθών και συντάξεων αποτελούν τα καταλληλότερα μέτρα για να τους βοηθήσουν να επιβιώσουν.

Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας το 2021 αν και τα μέτρα στήριξης σε συνδυασμό με τη μερική επιστροφή στην “κανονικότητα” φαίνεται ότι οδήγησαν σε βελτίωση της εισοδηματικής διάρθρωσης των νοικοκυριών καθώς μειώθηκαν σημαντικά τα νοικοκυριά που ανήκουν στην χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία (με ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ) από 25,1% που ήταν το 2020 σε 17,5% το 2021 , αυτό δεν ήταν ικανό να αλλάξει τα δεδομένα , αφού περισσότερα από ένα στα τέσσερα νοικοκυριά (27,4%) δήλωσαν πως το εισόδημα τους μειώθηκε το 2021, έναντι του 9,8% που δήλωσε ότι αυξήθηκε .Μάλιστα για τα νοικοκυριά που δήλωσαν μείωση του εισοδήματος τους το 2021, ο μέσος όρος μείωσης ανήλθε στο 28,9%, ενώ 7 στα 10 νοικοκυριά (73%) δήλωσαν πως έχουν κάποιο άνεργο μέλος που βρίσκεται σε κατάσταση μακροχρόνιας ανεργίας, έναντι ποσοστού 54,3% που ήταν το 2020.Στον αντίποδα το 9,8% των νοικοκυριών που δήλωσε πως το εισόδημα του αυξήθηκε, ο μέσος όρος αύξησης ανήλθε στο 16,8%.

Δύσκολο και το 2022

Πάντως ιδιαίτερα αρνητικές είναι οι προσδοκίες των νοικοκυριών και για το 2022 κυρίως λόγω των επιπτώσεων των νέων ανατιμήσεων που πυροδοτούν και οι εξελίξεις στην Ουκρανία. Σχεδόν τα μισά νοικοκυριά (45,1%) εκτιμούν ότι το 2022 θα χειροτερέψει η οικονομική τους κατάσταση με την απαισιοδοξία να τροφοδοτείται κυρίως από την ακρίβεια. Επιπλέον οι αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν για σχεδόν 1 στα 2 νοικοκυριά (49,8%) την κατηγορία που έχει τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημα τους και ακολουθούν οι αυξήσεις στα τρόφιμα (21,4%), στη βενζίνη (12,4%) και στο πετρέλαιο θέρμανσης (9,3%).

Τέλος, ως καταλληλότερο μέτρο για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της αύξησης των τιμών το 42,7% των νοικοκυριών θεωρεί πως είναι η μείωση φόρων και τελών στα καύσιμ μκαι την ενέργεια και το 40,9% η αύξηση των μισθών και συντάξεων.

Νέα μέτρα και προϋπολογισμός

Πάντως ερωτηθείς χθες στα Παραπολιτικά ο Χρήστος Σταϊκούρας για το αν ο φετινός προϋπολογισμός είναι στον αέρα λόγω των εξελίξεων σημείωσε ότι “υπάρχουν πάρα πολλές αβεβαιότητες και προφανώς αυξημένες αβεβαιότητες σε σχέση με την περίοδο που καταρτίζαμε και ψηφίσαμε τον κρατικό προϋπολογισμό ουδείς γνώριζε τις εξελίξεις που θα ακολουθούσαν. Άρα υπάρχουν στοιχεία του προϋπολογισμού που προφανώς πρέπει να αναθεωρηθούν όπως είναι ο πληθωρισμός παγκοσμίως και πανευρωπαϊκά, υπάρχουν όμως και σταθερές οι οποίες αξιοποιούνται επ’ ωφελεία της κοινωνίας.”

Επίσης, ο κ. Σταϊκούρας, σε συνέντευξή του στον Τ/Σ ΣΚΑΙ χτες βράδυ αναφερόμενος στο νέο πακέτο στήριξης που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, υπογράμμισε ότι έχει ολοκληρωθεί η άσκηση για τις παρεμβάσεις που θέλει να κάνει η κυβέρνηση. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι «θέλει μεγάλη προσοχή, γιατί η χώρα έχει υψηλό χρέος, υψηλό έλλειμμα, είναι ακόμα σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και δε διαθέτει επενδυτική βαθμίδα». Επιπλέον, ο υπουργός Οικονομικών εξέφρασε την πρόθεση της κυβέρνησης να επεκτείνει τον μειωμένο ΦΠΑ στην εστίαση και στις μεταφορές στο δεύτερο εξάμηνο, μέτρο που εκτιμάται στα 250 εκατ. ευρώ. Πρόσθεσε δε ότι πρόκληση για τον προϋπολογισμό αποτελεί και η μονιμοποίηση της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους πολίτες και η μονιμοποίηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών το 2023, συνολικού ύψους 2,1 δισ. ευρώ.

Η Αντιπολίτευση

Την ανάγκη παρέμβασης, πάντως, στον τρόπο καθορισμού τιμών στην λιανική αγορά ρεύματος, προτείνοντας πλαφόν στα τιμολόγια της ΔΕΗ κατέθεσε χτες ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και κορυφαίο στέλεχος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Γιώργος Σταθάκης μιλώντας στον Ρ/Σ Στο Κόκκινο.. Επιπλέον επανέφερε το ζήτημα της απολιγνιτοποίησης, υποστηρίζοντας πως είναι ανάγκη να αυξηθεί το μερίδιο του λιγνίτη στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής. «Πρόκειται για πολύ πιο φθηνό καύσιμο σε σχέση με το αέριο, ενώ το κόστος από τους ρύπους μπορεί να επιστρέψει στους καταναλωτές. Αυτό θα μπορούσε να συγκρατήσει την τιμή του ρεύματος», δήλωσε χαρακτηριστικά. Παράλληλα πρότεινε η ΡΑΕ να πάρει μέτρα, αφενός ενάντια στην κερδοσκοπία των προμηθευτών, με βάση τον υπολογισμό του κόστους των παραγωγών και αφετέρου παρεμβαίνοντας στις ρήτρες αναπροσαρμογής, ώστε να μην περνάει το κόστος στους καταναλωτές, ενώ τόνισε πως οι επιδοτήσεις απλώς στηρίζουν την κερδοσκοπία των προμηθευτών.”

Πηγή: news247.gr