S&P: Σε δρόμο προς πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης η Ελλάδα – Παράθυρο για νέα αναβάθμιση
Η ισχυρή τουριστική δραστηριότητα και η αύξηση των εκτός τουρισμού εξαγωγών θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη στην Ελλάδα και γενικότερα στις μεσογειακές χώρες της ευρωζώνης, καθώς επίσης και την υπεραπόδοσή τους σε σύγκριση με τα κράτη μέλη του Βορρά, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του αναλυτή της Standard & Poor’s, Samuel Tilleray, ο οποίος αφήνει ανοικτό… παράθυρο για νέα αναβάθμιση της οικονομίας μας τους επόμενους 12-24 μήνες…
Όπως επισημαίνεται, η μεταποίηση ευδοκιμεί στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Πορτογαλία, ενώ οι υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας εκτός τουρισμού ενισχύουν την ανάπτυξη στην Κύπρο, την Κροατία, τη Μάλτα, τη Σλοβενία και την Ισπανία. «Αυτή η τάση οδηγεί σε μια πιο βιώσιμη και διαφοροποιημένη οικονομία με επίκεντρο τις εξαγωγές» σημειώνει ο Tilleray.
Ειδικότερα, τα φωτεινά σημεία σε μια γενικά στάσιμη ευρωζώνη, όπως σημειώνεται στο report, προέρχονται κυρίως από τον Νότο, ιδιαίτερα από τα εννέα κράτη του «Club Med» (π.χ., Κροατία, Κύπρος, Ελλάδα, Μάλτα, Πορτογαλία, Σλοβενία και Ισπανία – καθώς και η Γαλλία και η Ιταλία), με τον αναλυτή του αμερικανικού οίκου να «βλέπει» δύο βασικούς λόγους πίσω από αυτήν την τάση:
- Πρώτον, οι σχετικά ισχυρότεροι ισολογισμοί του ιδιωτικού τομέα – τόσο σε σύγκριση με τους βόρειους ομολόγους τους, όσο και σε σχέση με τα προ της χρηματοπιστωτικής κρίσης επίπεδα.
- Δεύτερον, οι βελτιωμένες εξαγωγικές επιδόσεις τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, με αύξηση όχι μόνο του τουρισμού, αλλά και διαφοροποίηση των εξαγωγών.
Γιατί έχει σημασία
Η πανδημία ανέδειξε τους κινδύνους της υπερβολικής εξάρτησης από τον τουρισμό. Ο ξαφνικός τερματισμός των αφίξεων τουριστών επηρέασε δυσανάλογα τα νότια μέλη της ευρωζώνης. Κατά μέσο όρο, τα εννέα κράτη μέλη του Club Med βασίζονταν στον τουρισμό για το 26% των εξαγωγικών εσόδων τους το 2019, έναντι 11% των υπόλοιπων μελών της ευρωζώνης. Ενθαρρυντικό είναι ότι οι τουριστικές αφίξεις φαίνεται να έχουν ξεπεράσει τα προ πανδημίας επίπεδα πέρυσι σε όλα τα Club Med κράτη.
Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με την S&P, η σωτηρία θα ερθει μέσω διαφοροποίησης. Η ταυτόχρονη άνοδος των εξαγωγών εκτός τουρισμού είναι θετική ένδειξη για την ποιότητα της ανάκαμψης στα εννέα κράτη του Club Med. Η σημαντική χρηματοδότηση από το NextGenEU συνέβαλε επίσης στην ανάκαμψη ειδικά της Ελλάδας.
Ωστόσο, η επιτυχία του εκτός τουρισμού τομέα εξαγωγών οφείλεται κυρίως στη βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα και στη στροφή προς την εξωτερική ζήτηση μετά την κατάρρευση της εσωτερικής ζήτησης κατά την κρίση χρέους, αλλά και στις μεταρρυθμίσεις που βελτίωσαν το επιχειρηματικό περιβάλλον. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις ήταν πιο έντονες σε χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα της ΕΕ/ΔΝΤ, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Κύπρος.
Τι έπεται
Στη Μεσόγειο, η κρίση της ευρωζώνης θα συνεχίσει να ρίχνει τη σκιά της. Οι αξιολογήσεις κρατικού χρέους στην ευρωζώνη δεν έχουν ακόμα επανέλθει στα επίπεδα του 2010, αντικατοπτρίζοντας, μεταξύ άλλων, τους ακόμα επιβαρυμένους, αν και ανακάμπτοντες, δημόσιους ισολογισμούς.
Παρ’ όλα αυτά, βελτιώνονται από το 2015. Στις 20 Οκτωβρίου 2023, η Ελλάδα έγινε το τελευταίο μέλος της ευρωζώνης που επέστρεψε στην επενδυτική βαθμίδα.
Συμπέρασμα
Παρά τις διαδοχικές αναβαθμίσεις των περισσότερων κρατών του Club Med τα τελευταία χρόνια, παραμένει χάσμα μεταξύ των τρεχουσών αξιολογήσεων και των προηγούμενων υψηλών τους. Το 2024, η S&P Global Ratings αναβάθμισε τις αξιολογήσεις της Κροατίας, της Κύπρου (δύο φορές) και της Πορτογαλίας, ενώ η Γαλλία ήταν το μόνο μέλος που υποβαθμίστηκε. Συγκεκριμένα, η μέση αξιολόγηση του Club Med είναι περίπου 1,5 βαθμίδα κάτω από το επίπεδο του 2010, παρά το γεγονός ότι είναι τέσσερις βαθμίδες πάνω από το χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών (Ιούνιος 2013, όταν η Κύπρος αθέτησε πληρωμές).
Τέσσερις από τις εννέα χώρες του Club Med έχουν θετική προοπτική. Οι αξιολογήσεις μας για την Κροατία, την Ελλάδα, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία έχουν θετική προοπτική, υποδηλώνοντας αυξημένη πιθανότητα περαιτέρω αναβαθμίσεων στους επόμενους 12-24 μήνες. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις προοπτικές για το υπόλοιπο της ευρωζώνης, όπου μόνο η Ιρλανδία (επίσης χώρα μετά από πρόγραμμα ΕΕ/ΔΝΤ) έχει θετική προοπτική, καταλήγει ο αμερικανικός οίκος.
