ΣτΕ: Αντισυνταγματική η 20ετής παραγραφή οφειλών στον ΕΦΚΑ – Ισχύει η 10ετής παραγραφή

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματική τη διάταξη εκείνη του άρθρου 95 του νόμου 4387/2016 που προβλέπει την 20ετή παραγραφή των αξιώσεων για την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών των εντασσόμενων στον ΕΦΚΑ και ισχύει η 10ετής παραγραφή των αξιώσεων αυτών.

Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ (πρόεδρος η Μαίρη Σάρπ και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Κωνσταντίνα Κονιδιτσιώτου) με την υπ΄ αριθμ. 1833/2021 απόφασή της έκρινε ότι ο θεσπισθείς με το άρθρο 95 παρ. 1 του νόμου 4387/2016 γενικός κανόνας της εικοσαετούς παραγραφής των αξιώσεων για την καταβολή εισφορών των εντασσόμενων στον ΕΦΚΑ φορέων κοινωνικής ασφάλισης, αντίκειται στις συνταγματικές Αρχές της αναλογικότητας και της ασφάλειας δικαίου.

Παράλληλα, η Ολομέλεια του ΣτΕ (με την διαδικασία της πρότυπης δίκης) κατά πλειοψηφία, αποφάνθηκε -σύμφωνα με ανακοίνωση του δικαστηρίου- ότι το επίμαχο άρθρο 95 του εν λόγω νόμου του 2016 «αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, καθόσον χρόνος παραγραφής 20 ετών δεν συνιστά εύλογη διάρκεια της οικείας προθεσμίας, η οποία απαιτείται να είναι σχετικά σύντομη, δεδομένης και της αυξανόμενης ταχύτητας και πολυπλοκότητας των σύγχρονων βιοτικών σχέσεων και συναλλαγών, που αξιώνουν, κατ’ αρχήν, ταχεία εκκαθάριση των εκάστοτε τρεχουσών υποχρεώσεων των διοικουμένων».

Αναφορικά με την οργάνωση και τη λειτουργία των ασφαλιστικών φορέων, το ΣτΕ επισημαίνει ότι «ο προβλεπόμενος χρόνος παραγραφής πρέπει να επαρκεί, ώστε, με τη συνδρομή και των σύγχρονων δυνατοτήτων της τεχνολογίας, να διενεργούνται, στο πλαίσιο της ορθολογικής οργάνωσής τους, επίκαιροι και αποτελεσματικοί, από την άποψη της εισπραξιμότητας, έλεγχοι με στόχο την προστασία του ασφαλιστικού κεφαλαίου και τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους, χωρίς να εκτείνεται σε μεγάλη διάρκεια, η οποία, λόγω της χρονικής απόστασης από την παράβαση δεν συμβάλλει στην ορθή, κατά το χρόνο ισχύος της, εφαρμογή της διαρκώς μεταβαλλόμενης ασφαλιστικής νομοθεσίας και τη δημιουργία συνείδησης συμμόρφωσης προς αυτή, οδηγεί αναγκαίως, δεδομένης και της σοβαρής υποστελέχωσης των υπηρεσιών, σε ανεπίκαιρους και για το λόγο αυτό μειωμένης εισπραξιμότητας ελέγχους, συνεπάγεται μη διαχειρίσιμο φόρτο για τις υπηρεσίες και, ενδεχομένως, ενθαρρύνει την απραξία των ασφαλιστικών φορέων».

Η μειοψηφία της συγκριμένης σύνθεσης του ΣτΕ εξέφρασε την άποψη ότι η εικοσαετής γενική παραγραφή, που θεσπίζεται με το άρθρο 95 παρ. 1 του ν. 4387/2016, δεν αντίκειται σε καμία συνταγματική ή υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη και αρχή.