Στεγαστικά δάνεια: Το πρόβλημα των 1,4 τρισ. ευρώ στην Ευρωζώνη – Τι ανησυχεί την ΕΚΤ;

Η πίεση στην αγορά στεγαστικών δανείων της Ευρωζώνης είναι «διαχειρίσιμη» παρά τα υψηλότερα επιτόκια που «τεντώνουν» τους δανειολήπτες και τους χαλαρούς ελέγχους ορισμένων τραπεζών, υποστηίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε έκθεση της που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη

Τα ρεκόρ υψηλών επιτοκίων, που επιβλήθηκαν από την ΕΚΤ για να μειωθεί ο πληθωρισμός, έχουν επιβαρύνει τις τιμές των κατοικιών, ιδίως σε χώρες όπου είχε σημειωθεί άνθηση όταν τα επιτόκια ήταν χαμηλά, όπως η Γερμανία.

Η ΕΚΤ εξέτασε τα βιβλία ενυπόθηκων δανείων 37 τραπεζών της Ευρωζώνης, που αντιστοιχούν στο 40% της έκθεσης του τομέα σε οικιστικά ακίνητα (RRE) ύψους 3,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Διαπίστωσε ελλείψεις στον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται τα ενυπόθηκα δάνεια, αλλά παρόλα αυτά έφυγε με ένα καθησυχαστικό μήνυμα.

«Αν και η επισκόπηση αποκάλυψε ορισμένες προκλήσεις στον τομέα των ΑΠΕ, οι συνολικές προοπτικές παραμένουν σχετικά θετικές. Αν και ο τομέας RRE υφίσταται κάποια πίεση, αυτή φαίνεται διαχειρίσιμη και οι τράπεζες συμμετέχουν ενεργά στην αντιμετώπιση των ανησυχιών» σημειώνει η ΕΚΤ.

Από τα στεγαστικά δάνεια αξίας 1,4 τρισεκατομμυρίων ευρώ που εκκρεμούσαν τον περασμένο Ιούνιο, 412 δισεκατομμύρια ευρώ επρόκειτο να επανακαθοριστεί το επιτόκιό τους – πιθανότατα πολύ υψηλότερο – μέχρι τον Ιούνιο του 2025, ανέφερε η ΕΚΤ.

«Αυτό θα συνεπάγεται σημαντικό κίνδυνο για τους δανειολήπτες που δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στα υψηλότερα επιτόκια», πρόσθεσε.

Η επισκόπηση της ΕΚΤ έδειξε επίσης ότι οι δανειστές εξακολουθούν να μην σταθμίζουν επαρκώς τους κινδύνους πριν χορηγήσουν ένα ενυπόθηκο δάνειο – 16 χρόνια μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε στην εν λόγω αγορά και μια δεκαετία από τότε που η ΕΚΤ ανέλαβε την εποπτεία των τραπεζών.

Για παράδειγμα, οι τράπεζες σε ορισμένες χώρες δεν εφάρμοζαν όρια στην αναλογία μεταξύ ενός δανείου και της αξίας του ακινήτου ή μεταξύ του κόστους εξυπηρέτησης ενός ενυπόθηκου δανείου και του εισοδήματος του δανειολήπτη – ή ότι τα όρια αυτά μπορούσαν να παρακαμφθούν.

Συγκεκριμένα, το 46,5% των ενυπόθηκων δανείων που χορηγήθηκαν κατά τους 12 μήνες έως τον Ιούνιο του 2023 είχαν αναλογία δανείου προς αξία άνω του 80%, και μάλιστα σε ποσοστό 16,5% των περιπτώσεων υπερέβαινε την αξία του ακινήτου.

Οι τράπεζες φάνηκε να αναλαμβάνουν περισσότερα ρίσκα λίγο πριν ή όταν άρχισαν να αυξάνονται τα επιτόκια: μεταξύ Ιουνίου 2021 και Ιουνίου 2023, το ποσοστό των στεγαστικών δανείων που χορηγήθηκαν σε δανειολήπτες που δαπανούν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για την εξυπηρέτηση του δανείου αυξήθηκε από 47% σε σχεδόν 53%.

«Το όριο του 30% δεν είναι από μόνο του επικίνδυνο, αλλά από αυτό το επίπεδο και μετά μπορεί να εμφανιστεί επιδείνωση» ανέφερε η ΕΚΤ.

Για περίπου το 40% των νέων στεγαστικών δανείων που χορηγήθηκαν μεταξύ του έτους και του Ιουνίου 2022, η αποτίμηση των εξασφαλίσεων δεν διενεργήθηκε από εκτιμητή. Οι τράπεζες «φαίνεται επίσης να δυσκολεύονται» με την αξιολόγηση της ικανότητας αποπληρωμής ενός δανειολήπτη.

Η ΕΚΤ υποστηρίζει πως οι τράπεζες «κλήθηκαν να διορθώσουν τις ελλείψεις» και ότι τα ευρήματα δεν θα επηρεάσουν τις απαιτήσεις.

«Συνολικά, αν και υπάρχουν τομείς που χρήζουν βελτίωσης, η αντίδραση του τραπεζικού τομέα υποδηλώνει ότι υπάρχει δέσμευση για τον μετριασμό των κινδύνων και τη διατήρηση της σταθερότητας στο τοπίο των RRE» υποστηρίζει η ευρωτράπεζα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Σαν να παίρνεις δάνειο τα επιτόκια για τις ρυθμίσεις στην Εφορία – Έρχεται νομοθετική παρέμβαση
• Πόσους φόρους πληρώνουμε στην Ελλάδα, συγκριτικά με την ΕΕ; – Οι πρωτιές και η κατάταξη για τα ακίνητα