Στις 3 Ιουλίου οι ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν τον νέο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Νέο πρόεδρο, αντιπροέδρους και επιτροπές ψηφίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην πρώτη συνεδρίαση της Ολομέλειας στο Στρασβούργο, κατά την οποία θα εξετάσει ακόμη τις αποφάσεις του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, παρουσία των Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

Το πρωί της 3ης Ιουλίου (μία μέρα μετά τη συγκρότηση σε σώμα του νέου ΕΚ στις 2 Ιουλίου, 10.00 τοπική ώρα) οι ευρωβουλευτές θα εκλέξουν τον πρόεδρό τους για τα επόμενα δυόμισι χρόνια.

Εκλογή προέδρου

Στη συνεδρίαση για την εκλογή προέδρου θα προεδρεύσει ο απερχόμενος πρόεδρος ή αν αυτό δεν είναι εφικτό, ένας από τους απερχόμενους αντιπροέδρους (κατά την τάξη της εκλογής τους) ή απουσία αυτών, ο βουλευτής με την πιο μακρά θητεία. Η εφορευτική επιτροπή που θα έχει την επίβλεψη της διαδικασίας θα αποτελείται από οκτώ εφόρους που θα κληρωθούν μεταξύ των μελών του ΕΚ.

Υποψηφιότητες για την προεδρία του Κοινοβουλίου μπορούν να υποβληθούν είτε από τις πολιτικές ομάδες είτε από το 1/20 των μελών του.

Η διορία για την υποβολή υποψηφιοτήτων για το αξίωμα του προέδρου θα ανακοινωθεί κατά την έναρξη της συνεδρίασης την Τρίτη το πρωί και αναμένεται να οριστεί για τις 19:00 (τοπική ώρα) της ίδιας ημέρας.

Οι υποψήφιοι και υποψήφιες θα μπορούν να πραγματοποιήσουν σύντομες δηλώσεις πριν την ψηφοφορία.

Η εκλογή πραγματοποιείται με μυστική ψηφοφορία με κάλπη, στην οποία πρέπει να συγκεντρωθεί απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων, δηλ. 50% συν μία ψήφος. Λευκές και άκυρες ψήφοι δεν συνυπολογίζονται στην καταμέτρηση για τον υπολογισμό της απαραίτητης πλειοψηφίας.

Εάν καμία υποψηφιότητα δεν είναι επιτυχής στην πρώτη ψηφοφορία, υποβάλλονται οι ίδιες ή άλλες για τον δεύτερο γύρο, με τους ίδιους όρους. Η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί και στον τρίτο γύρο αν χρειαστεί, πάντα με τους ίδιους όρους. Αν και ο τρίτος γύρος δεν αναδείξει νικητή, οι δύο υποψήφιοι ή υποψήφιες που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους σε αυτό το γύρο προχωρούν στην τέταρτη και τελική ψηφοφορία, στην οποία η υποψηφιότητα που θα λάβει το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων κερδίζει.

Εκλογή αντιπροέδρων, κοσμητόρων

Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του νέου ή της νέας προέδρου, το Κοινοβούλιο θα εκλέξει 14 αντιπροέδρους και πέντε κοσμήτορες, οι οποίοι συναποτελούν το Προεδρείο του ΕΚ.

Οι υποψηφιότητες των αντιπροέδρων υποβάλλονται με τον ίδιο τρόπο όπως αυτές για το αξίωμα του προέδρου (Άρθρο 15). Οι 14 αντιπρόεδροι εκλέγονται σε μία ψηφοφορία με την απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων. Αν ο αριθμός των επιτυχών υποψηφιοτήτων είναι μικρότερος του 14, πραγματοποιείται δεύτερος γύρος για την ανάδειξη των υπολοίπων αντιπροέδρων. Αν χρειαστεί και τρίτος γύρος, αρκεί απλή πλειοψηφία για την πλήρωση των υπολοίπων θέσεων (Άρθρο 17). Η τάξη των Αντιπροέδρων καθορίζεται από τη σειρά της εκλογής τους και σε περίπτωση ισοψηφίας, από την ηλικία.

Σε κάθε γύρο οι βουλευτές μπορούν να ψηφίσουν τόσους ή τόσες υποψηφίους όσες είναι οι έδρες προς πλήρωση κατά ανώτατο όριο, αλλά όχι λιγότερους ή λιγότερες από τον μισό αριθμό των διαθέσιμων εδρών – στρογγυλοποιημένο προς τα επάνω. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι στον πρώτο γύρο οι ευρωβουλευτές θα πρέπει να «σταυρώσουν» τουλάχιστον οκτώ ονόματα (14/2 συν ένα), ενώ σε περίπτωση μονού αριθμού διαθέσιμων εδρών σε μετέπειτα ψηφοφορίες, ο αριθμός των ψήφων τους θα είναι ο πιο κοντινός μεγαλύτερος ακέραιος μετά τη διαίρεση δια του δύο (π.χ. για εννιά θέσεις το ελάχιστο όριο θα ήταν πέντε ψήφοι ανά ευρωβουλευτή).

Η εκλογή των κοσμητόρων πραγματοποιείται με την ίδια διαδικασία που ακολουθείται και για την εκλογή των αντιπροέδρων (Άρθρο 18). Στην πράξη, οι πολιτικές ομάδες επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι η σύνθεση των αντιπροέδρων και των κοσμητόρων αντικατοπτρίζει σε γενικές γραμμές την αριθμητική ισχύ των πολιτικών ομάδων και ότι λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα της διαδικασίας εκλογής του προέδρου.

Ο ρόλος των αντιπροέδρων και των κοσμητόρων

Οι αντιπρόεδροι μπορούν να αντικαταστήσουν τον πρόεδρο στην εκτέλεση των καθηκόντων του, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο. Οι πέντε κοσμήτορες ασχολούνται με διοικητικά θέματα που επηρεάζουν άμεσα τους ίδιους τους ευρωβουλευτές. Οι αντιπρόεδροι και οι κοσμήτορες είναι μέλη του Προεδρείου, του φορέα που είναι αρμόδιος για όλα τα διοικητικά, οργανωτικά και οικονομικά θέματα του Κοινοβουλίου.

Το Προεδρείο συγγράφει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του Κοινοβουλίου και ρυθμίζει τα οικονομικά, οργανωτικά και διοικητικά ζητήματα που αφορούν την εσωτερική οργάνωση του Κοινοβουλίου, τη γραμματεία του και τα όργανά του.

Σύσταση των κοινοβουλευτικών επιτροπών του ΕΚ

Σύμφωνα με τον Κανονισμό του ΕΚ η σύνθεση των επιτροπών και των υποεπιτροπών του θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τη σύνθεση της Ολομέλειας του Κοινοβουλίου.

Οι πολιτικές ομάδες και τα μη Εγγεγραμμένα μέλη του ΕΚ αποφασίζουν ποια μέλη τους θα οριστούν σε κάθε επιτροπή και υποεπιτροπή. Η ανταλλαγή εδρών μεταξύ των πολιτικών ομάδων δεν επιτρέπεται.

Η ψηφοφορία για την αριθμητική δύναμη των επιτροπών θα πραγματοποιηθεί στις 13.00 (τοπική ώρα) το νωρίτερο, ή μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκλογής του προέδρου. Η σύνθεση των επιτροπών αναμένεται να ανακοινωθεί στις 20.00 (τοπική ώρα).

Οι πρόεδροι και αντιπρόεδροι των επιτροπών θα εκλεγούν στις εναρκτήριες συνεδριάσεις των αντίστοιχων επιτροπών και υποεπιτροπών, αρχής γενομένης Δευτέρα 8 Ιουλίου στις Βρυξέλλες.

Συζήτηση στο ΕΚ για τα αποτελέσματα των Συνόδων Κορυφής της ΕΕ του Ιουνίου

Οι ευρωβουλευτές θα συζητήσουν την ερχόμενη Πέμπτη το πρωί τα αποτελέσματα των Συνόδων (20-21 και 30 Ιουνίου) με τους προέδρους του Συμβουλίου και της Επιτροπής, Τουσκ και Γιούνκερ.

Υπενθυμίζεται ότι οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν τα υποψήφια πρόσωπα για τα κορυφαία αξιώματα του επόμενου θεσμικού κύκλου και υιοθέτησαν προτεραιότητες για την στρατηγική ατζέντα 2019-2024. Άλλα θέματα που συζητήθηκαν στη σύνοδο συμπεριλαμβάνουν το μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για το διάστημα 2021-2027, θέματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή (εν αναμονή της Συνόδου Κορυφής της Παγκόσμιας Δράσης για το Κλίμα που συγκάλεσε για τις 23 Σεπτεμβρίου 2019 ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών), τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, καθώς και θέματα που σχετίζονται με τις εκστρατείες παραπληροφόρησης και τις επιπτώσεις τους στις εκλογές.