Στο χείλος της χρεοκοπίας η Ρωσία – Τσουνάμι χρέους 150 δισ. δολαρίων απειλεί τις αγορές
Η ρωσική οικονομία αργοσβήνει, με το νόμισμά της, το ρούβλι, να έχει καταρρεύσει και το χρέος της πλέον να κατατάσσεται στα «σκουπίδια» (junk). Πλέον, το φάσμα της χρεοκοπίας είναι πιο κοντά από ποτέ – γεγονός το οποίο θα μπορούσε να κοστίσει δισεκατομμύρια, αποκλείοντας τη χώρα από τις αγορές χρέους.
Οι προειδοποιητικές σειρήνες ηχούν απειλητικά στα αυτιά των Ρώσων ιθυνόντων, με την κυβέρνηση να ξεκινά τη διαδικασία πληρωμής κουπονιών ύψους 117 εκατ. δολ. αρχής γενομένης από την ερχόμενη Τετάρτη. Όπως επισημαίνει η Μόσχα, το εξωτερικό χρέος θα εξυπηρετηθεί στο σύνολό του – αν και αυτό θα γίνει σε ρούβλια, δεδομένων των κυρώσεων που έχει επιβάλει η Δύση.
Σημειώνεται πως μια πιθανή αθέτηση πληρωμής ή πληρωμή σε τοπικό νόμισμα αντί δολαρίων θα μπορούσε, ούτω ή άλλως, να οδηγήσει σε ένα τσουνάμι μη εξυπηρετούμενου χρέους ύψους 150 δισ. δολ., ποσό το οποίο οφείλουν τόσο η κυβέρνηση όσο και οι ρωσικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Gazprom, Lukoil και Sberbank.
Σημάδια επικείμενης οικονομικής καταστροφής γίνονται εμφανή σε πολλούς από τους μεγαλύτερους διαχειριστές assets στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των BlackRock Inc. και Pacific Investment Management Co. Αλλά μάλλον η ζημιά δεν θα περιοριστεί σε αυτά τα γιγάντια funds. Μεγάλο μέρος του χρέους της Ρωσίας αξιολογήθηκε με επενδυτική βαθμίδα πριν από εβδομάδες. Ως αποτέλεσμα, οι ρωσικοί τίτλοι υπάρχουν παντού: διάχυτοι σε παγκόσμια χαρτοφυλάκια σταθερού εισοδήματος, πράγμα που σημαίνει ότι ο αντίκτυπος θα μπορούσε να επεκταθεί σε συνταξιοδοτικά ταμεία και ιδρύματα.
«Πιθανή ρωσική χρεοκοπία θα είναι μνημειώδης», δήλωσε ο Jonathan Prin, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Greylock Capital Associates. «Σε όρους δολαρίου, θα είναι η πιο σημαντική χρεοκοπία στις αναδυόμενες αγορές. Όσον αφορά τον ευρύτερο αντίκτυπο στην αγορά, είναι ίσως η πιο ευρέως αισθητή χρεοκοπία μεταξύ των αναδυόμενων αγορών».
Εμπορικός παρίας
Η Ρωσία είναι ήδη ένας εμπορικός παρίας, σακατεμένη από τις κυρώσεις και την «έξοδο» ξένων εταιρειών όπως η Coca-Cola Co. και η Volkswagen AG. Η κυβέρνηση απάντησε με ελέγχους κεφαλαίων, περιορίζοντας τις εκροές χρημάτων για να προστατεύσει την οικονομία και το ρούβλι.
Από την άλλη, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν διψήφια οικονομική ύφεση και ο πληθωρισμός επιταχύνεται στο 20%. Περίπου τα μισά από τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας – περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια – έχουν παγώσει, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών. Ανεξάρτητα από την πολιτική του Κρεμλίνου για τις πληρωμές εξωτερικού χρέους, οι εταιρείες θα δυσκολευτούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους καθώς η πτώση της ζήτησης πλήττει τις πωλήσεις και τα κέρδη.
Λόγω των κυρώσεων και των διάφορων διαταγμάτων που εισήγαγε η Ρωσία ως απάντηση, μια χρεοκοπία φαίνεται αναπόφευκτη, με τις αγορές να δίνουν 70% πιθανότητα να συμβεί φέτος. Η Fitch Ratings λέει ότι επίκειται. Εκτός από τα ομόλογα που καταρρέουν, η ρωσοουκρανική σύγκρουση έχει αφήσει το στίγμα της σε πολλές αγορές. Το ρούβλι έχει υποχωρήσει περίπου 35% έναντι του δολαρίου φέτος, ενώ οι τοπικές χρηματιστηριακές αγορές παραμένουν κλειστές επί δύο εβδομάδες.
Η χρεοκοπία της Ρωσίας στα τέλη της δεκαετίας του 1990 αφορούσε το εσωτερικό χρέος, επομένως μια χρεοκοπία σε ξένο νόμισμα θα ήταν η πρώτη από την Επανάσταση του 1917, όταν οι Μπολσεβίκοι αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τα χρέη του τσάρου. Τη Δευτέρα, το υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας εξέδωσε εντολή πληρωμής κουπονιών 117 εκατ. δολ., αν και δεν διευκρίνισε το νόμισμα. Η χρήση ρουβλίων δεν αποτελεί επιλογή για τα κουπόνια αυτής της εβδομάδας, με βάση τους όρους αυτών των ομολόγων. Εάν η Ρωσία δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, υπάρχει τεχνικά μια περίοδος χάριτος 30 ημερών που της δίνει προθεσμία έως τις 15 Απριλίου για να τα καταφέρει.
Πάντως, αν και το ρωσικό χρέος είναι σημαντικό, μάλλον δεν είναι αρκετό για να προκαλέσει συστημικό πρόβλημα στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτή είναι η άποψη της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, η οποία είπε το περασμένο Σαββατοκύριακο ότι η έκθεση των τραπεζών «δεν είναι συστημικά σχετική». Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα, ειδικά καθώς γραφεία συμπεριλαμβανομένων των Clearstream και Euroclear έχουν σταματήσει να δέχονται το ρούβλι ως νόμισμα διακανονισμού και έχουν αποκλείσει τις ρωσικές οντότητες από τις περισσότερες συναλλαγές. Εάν οι ομολογιούχοι δεν πληρωθούν σε δολάρια την Τετάρτη, αυτό θα είναι η αρχή μιας πολύ μακράς, περίπλοκης διαδικασίας.
