Στο «μυαλό» μίας οικονομολόγου: Πώς αντιλαμβάνεται τα καλά και τα κακά της παγκοσμιοποίησης;

Σύμφωνα με την επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ.

Κάθε βιομηχανική επανάσταση τροφοδότησε ένα κύμα παγκοσμιοποίησης. Το πρώτο κύμα προήλθε από καινοτομίες όπως η ατμομηχανή και η βιομηχανική κλωστοϋφαντουργία, το δεύτερο κύμα από τη γραμμή παραγωγής, το αυτοκίνητο και το αεροπλάνο, και το τρίτο κύμα από την ψηφιακή επανάσταση. Καθώς εισερχόμαστε στο τέταρτο κύμα της παγκοσμιοποίησης, που τροφοδοτείται από την ψηφιακή επανάσταση, υπάρχει ένας έντονος διάλογος ως προς το κατά πόσο η παγκοσμιοποίηση είναι μια ωφέλιμη δύναμη που ενδυναμώνει την οικονομική ανάπτυξη και επιτρέπει τη διάδοση ιδεών για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων, ή αν διαβρώνει τις κοινότητες και διευρύνει το χάσμα μεταξύ των ελίτ και του υπόλοιπου κόσμου. Η παγκοσμιοποίηση έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του εμπορίου και την πτώση των τιμών. Αυξάνει τον ανταγωνισμό στις εγχώριες αγορές προϊόντων, κεφαλαίου και εργασίας, καθώς και μεταξύ χωρών που υιοθετούν διαφορετικές εμπορικές και επενδυτικές στρατηγικές. Αλλά ποιος είναι ο τελικός αντίκτυπος; Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης; Ιδού τι μας είπε εν συντομία η Gita Gopinath, επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Συνολικά, ποια είναι τα πλεονεκτήματα της παγκοσμιοποίησης;

Τα πλεονεκτήματα της παγκοσμιοποίησης είναι στην πραγματικότητα σαν τα πλεονεκτήματα της τεχνολογικής βελτίωσης. Έχουν πολύ παρόμοια αποτελέσματα: αυξάνουν την παραγωγή στις χώρες, αυξάνουν την παραγωγικότητα, δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας, αυξάνουν τους μισθούς και μειώνουν τις τιμές των προϊόντων στην παγκόσμια οικονομία.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της παγκοσμιοποίησης που κάποιος θα μπορούσε να νιώσει στην καθημερινή του ζωή;

Νομίζω ότι κάτι που δεν εκτιμάται επαρκώς ως προς, για παράδειγμα, το διεθνές εμπόριο είναι ότι μειώνει τις τιμές των προϊόντων που καταναλώνουμε. Επομένως, αν κοιτάξετε καθημερινά τα πράγματα που αγοράζετε, όσον αφορά τα πλυντήρια ρούχων ή τα αυτοκίνητα ή ακόμα και τα είδη ένδυσης, λόγω του διεθνούς εμπορίου είχαμε μείωση των τιμών αυτών των αγαθών, γι’ αυτό και έχουν γίνει πολύ πιο προσιτά για πολλούς ανθρώπους στον κόσμο.

Πώς διαμορφώνονται τα οφέλη στις προηγμένες οικονομίες σε σχέση με τις φτωχότερες οικονομίες κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες;

Τόσο οι προηγμένες οικονομίες όσο και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν ωφεληθεί γενικά από την άποψη της υψηλότερης παραγωγικότητας, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και των υψηλότερων μισθών. Όπως γνωρίζουμε, και αυτό ισχύει και πάλι με την τεχνολογία, υπάρχουν πάντα νικητές και ηττημένοι. Έτσι, υπάρχουν κοινότητες και εργαζόμενοι που χάνουν όταν υπάρχει περισσότερη εμπορική ολοκλήρωση. Αυτό ακριβώς βλέπουμε τώρα σε σχέση με τη δυσαρέσκεια για το διεθνές εμπόριο.

Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι χαμένοι;

Οι μεγαλύτεροι χαμένοι από το διεθνές εμπόριο είναι πάντα εκείνοι των οποίων οι δεξιότητες έχουν φθηνότερο ανταγωνιστή σε μια διαφορετική αγορά. Έτσι, στην περίπτωση των ΗΠΑ, είναι εκείνοι που εργάζονται στον μεταποιητικό τομέα, επειδή οι θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης έχουν μεταφερθεί σε χώρες όπου η εργασία είναι πολύ φθηνότερη. Από την άλλη πλευρά, στις αναπτυσσόμενες χώρες, περισσότερα αγαθά εντάσεως κεφαλαίου εισάγονται πιο φτηνά από το εξωτερικό. Έτσι εάν είστε κατασκευαστής ενός αγαθού έντασης κεφαλαίου σε μια αναπτυσσόμενη χώρα, τείνετε να χάσετε εξαιτίας αυτού του ανταγωνισμού. Αυτό που συμβαίνει με το διεθνές εμπόριο είναι το εξής: η παραγωγή πηγαίνει όπου είναι πιο αποδοτικό να παραχθεί. Έτσι, όταν οι άνθρωποι σε οποιαδήποτε χώρα είναι εκτεθειμένοι σε αυτό το είδος ανταγωνισμού, κάποιοι κερδίζουν και κάποιοι χάνουν.

των Gita Gopinath & Ceri Parker

World Economic Forum