Στον αστερισμό των «αναλώσιμων πρωθυπουργών»
Η σημερινή Ευρώπη έφτασε να «φοβάται» τους ίδιους τους πολίτες της.
Ένα εύλογο ερώτημα που προκύπτει από την περίπτωση της Ιταλίας είναι το εξής: ποιος βγάζει τελικά πρωθυπουργούς στην Ευρώπη , οι αγορές ή οι πολίτες;
Με ανακούφιση οικονομικοί αναλυτές, αλλά και Ιταλοί δημοσιογράφοι και όχι μόνο, ανέφεραν, μετά την είδηση της παραίτησης Λέτα και της αντικατάστασής του από τον 39χρονο Ματέο Ρέντσι, ότι οι αγορές αντέδρασαν «θετικά» και «ψύχραιμα». Αφού λοιπόν οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων παρέμειναν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, τότε ο Ρέντσι είναι «κατάλληλος» για κάποιους, ώστε να διαδεχθεί τον κατ’ άλλα μη ενοχλητικό Ενρίκο Λέτα.
Δυστυχώς η Ιταλία, η πορεία της οποίας θεωρείται κομβικής σημασίας για το μέλλον της Ευρωζώνης, θα έχει κατά σειρά τον τρίτο μη εκλεγμένο πρωθυπουργό μόλις σε δύο χρόνια. Άλλωστε και ο ίδιος ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΚ) ξέχασε σε μια νύχτα τα περί προσφυγής στις κάλπες, ανέτρεψε με συνοπτικές διαδικασίες τον Λέτα και δικαιολόγησε τη στάση του, τονίζοντας ότι ο πρώην πλέον πρωθυπουργός, αν και τεχνοκράτης, δεν έκανε όσο γρήγορα ζητούσαν οι αγορές, τις περίφημες μεταρρυθμίσεις. Με αφοπλιστική ειλικρίνεια παραδέχθηκε στην ομιλία του, με την οποία ζήτησε από τα ανώτατα στελέχη του κόμματος να τον ορίσουν πρωθυπουργό στη θέση του Λέτα, ότι «η εκλογική νίκη δεν θα ήταν εξασφαλισμένη», επιβεβαιώνοντας τις κριτικές ότι πρόκειται για μια κίνηση απόγνωσης της νομενκλατούρας του ΔΚ να μεταπηδάει από τον έναν ηγέτη στον άλλο, ώστε να επιβιώσει, αποφεύγοντας τις πρόωρες εκλογές τον Μάιο.
Διαβάστε ακόμη: Ώρα Ρέντσι στην Ιταλία
Το «αναλώσιμο» των πρωθυπουργών
Στην Ευρωζώνη παρατηρούμε όλο και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια το «αναλώσιμο» των πρωθυπουργών, στο οποίο έχει οδηγήσει όχι μόνο η οικονομική κρίση, αλλά και η αδυναμία της πολιτικής ελίτ, η οποία καθησυχασμένη από φαντασιώσεις της αυτοσταθεροποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών όχι μόνο επέτρεψε, αλλά και ενθάρρυνε το τεράστιο στοίχημα για την επέκταση του χρέους . Στην Ελλάδα το 2011 ο Γιώργος Παπανδρέου παρέδωσε τη σκυτάλη στον Λουκά Παπαδήμο, έχοντας πρώτα εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης (!) στην Βουλή, καθώς δεν απολάμβανε πλέον της στήριξης των Βρυξελλών, αν και έβαλε την χώρα στο Μνημόνιο, ενώ κατηγορήθηκε ότι με τις προτάσεις του για δημοψήφισμα οδηγούσε σε άνοδο τα ελληνικά spreads….Στη γειτονική μας Ιταλία, ο Λέτα κλήθηκε στην πρωθυπουργία επικεφαλής μιας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού, για να «βγει μια άκρη» σε ένα χαοτικό πολιτικό σκηνικό, ενώ ο προκάτοχός του, καθηγητής Μάριο Μόντι και εκλεκτός της ΕΚΤ, είχε έρθει ως τεχνοκράτης, αλλά στις εκλογές με δυσκολία κατάφερε να μπει σε Βουλή και Γερουσία.
Ο νέος εκλεκτός των Βρυξελλών, Ματέο Ρέντσι, προφανώς και δεν έχει λαϊκή νομιμοποίηση. Ασχέτως, αν είναι όντως ικανός ή φέρνει «ένα νέο αέρα στην ιταλική πολιτική σκηνή», κάτι που μένει να αποδεχτεί, αναδείχθηκε μόλις πριν δύο μήνες αρχηγός του Δημοκρατικού κόμματος από μια ανοιχτή μεν διαδικασία με συμμετοχή 3 εκατ. Ιταλών, σε μια χώρα όμως με πληθυσμό 61 εκατ. κατοίκων…Το κόμμα του, αν και είχε απέναντί του τον αποδυναμωμένο Σίλβιο Μπερλουσκόνι στις ιταλικές εκλογές, τον Φεβρουάριο του 2013, δεν κατάφερε να πείσει τον ιταλικό λαό ότι έχει λύσεις για την οικονομία, με αποτέλεσμα να κόψει πρώτο το νήμα ( 29,54%) , αλλά με μικρή διαφορά από τον κεντροδεξιό συνασπισμό (29,18%) και το ανερχόμενο κίνημα του Μπέπε Γκρίλο (Πέντε Αστέρια – 25,55%).
Επιπλέον η νέα κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει κάποιο πρόγραμμα που να τη διαφοροποιεί από την προηγούμενη, παρά μόνο τις διαβεβαιώσεις του Ρέντσι ότι θα συνεχίσει τη πολιτική λιτότητας με πιο ελεύθερες απολύσεις, περικοπές δαπανών και γρήγορες ιδιωτικοποιήσεις, που ενθουσίασαν τον επικεφαλής του Eurogroup Γερουν Ντάισεμπλουμ… Μάλιστα πρόθυμος σύμμαχος αναδεικνύεται μια ομάδα από «διαφοροποιημένους μπερλουσκονικούς», τους οποίους εκφράζει ο Αλφάνο, πρώην «λοχαγός» και νυν «προδότης» για τον Καβαλιέρε.
Είναι τουλάχιστον ανησυχητικό για την δημοκρατία, μέσα σε τέσσερις μέρες να κρίνεται η τύχη μιας χώρας, στην οποία η ανεργία των νέων προσεγγίζει το 42%, το χρέος φθάνει στο 113% του ΑΕΠ και ο επιχειρηματικός της κόσμος δείχνει να ασφυκτιά.
Διαβάστε επίσης: «Τίτλοι τέλους» για τον Ενρίκο Λέτα
H κρίση της Ευρωζώνης είναι και συνταγματική
Για τις δυσκολίες των οικονομιών, που πλήττονται από κρίση, έχουν γραφτεί αναλύσεις επί αναλύσεων: τεράστια ύφεση, εξαιρετικά υψηλή ανεργία, μαζική μετανάστευση και βαριά συσσώρευση του χρέους. Αυτό όμως που είναι λιγότερο γνωστό ή μάλλον προβάλλεται λιγότερο είναι η συνταγματική διαταραχή της ευρωζώνης, εντός της οποίας, η εξουσία συγκεντρώνεται στα χέρια των κυβερνήσεων των πιστωτριών χωρών, κυρίως της Γερμανίας, και σε ένα τρίο από μη εκλεγμένους γραφειοκράτες – την Ευρωπαϊκή Επιτροπή , την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – που μοιάζουν να ενδιαφέρονται μόνο για τις αγορές και όχι για τους πολίτες . Οι λαοί των χωρών που θίγονται δεν έχουν καμία επιρροή επάνω τους και οι πολιτικοί, οι οποίοι είναι υπόλογοι σε αυτούς, μοιάζουν ανίσχυροι.
Όλα τα παραπάνω, με αφορμή τη νέα κυβέρνηση της Ιταλίας, δεν είναι απλά ευρωσκεπτικισμός. Ο ευρωσκεπτικισμός και η κριτική στην τωρινή δομή και στον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ, δεν μπορεί να είναι προνόμιο των λαϊκιστών και των ακροδεξιών, που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την οργή του λαού και τα θύματα της κρίσης, αλλά πρέπει να είναι μοχλός αναμόρφωσης της σημερινής Ευρώπης στην πραγματική Ευρώπη των Εθνών.
*Ο Τάσος Ζάχος (azachos@olivemedia.gr) είναι αρχισυντάκτης του περιοδικού Fortune και του FortuneGreece.com
