«Ελλάδα 2030»: Πώς αλλάζει την Ελλάδα η Τεχνητή Νοημοσύνη
Μια μεγάλη έρευνα για το ρόλο της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (GenAI) στην Ελλάδα παρουσιάστηκε την Τρίτη σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η μελέτη «Generative AI Greece 2030: Τα ενδεχόμενα μέλλοντα της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα» εκπονήθηκε το φθινόπωρο του 2023 από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», με την υποστήριξη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού.
Τα 4 σενάρια
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση από το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού, «η έρευνα παρουσιάζει τέσσερα σενάρια για τις πιθανές εναλλακτικές εικόνες του μέλλοντος της GenAIστην Ελλάδα του 2030.
- Το πρώτο φέρει την ονομασία “τεχνοκοινωνική επιτάχυνση”, όπου ο κόσμος περιγράφεται ως ευπροσάρμοστος και απελευθερωμένος από τεχνοφοβικές αγκυλώσεις, ενώ η αειφορία και η αξία του οικοσυστήματος της Gen AIβρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, μαζί με ένα αρκετά ανθεκτικό φιλελεύθερο πολιτικό σύστημα.
- Στο δεύτερο σενάριο, τον “τεχνο-νάνο”, κυριαρχεί μεν η ανοιχτή οικονομία και μια δέσμη ευνοϊκών πολιτικών προθέσεων, ωστόσο το οικοσύστημα της GenAI χάνει τη δυναμική του και δεν αποτελεί προτεραιότητα, λόγω υπερβολικών ρυθμίσεων και αυστηρών γραφειοκρατικών κανονισμών.
- Το τρίτο σενάριο περιγράφεται με τον όρο “τεχνοκοινωνική βραδυπορία” και αντιπροσωπεύει ένα καχεκτικό ή υπανάπτυκτο οικοσύστημα GenAI, σε έναν κλειστό και τεχνοφοβικό κόσμο, παράλληλα με μια σημαντική ένδεια ηθικών και ρυθμιστικών πλαισίων, δημοσίων πολιτικών και θεσμικών παρεμβάσεων.
- Το τέταρτο σενάριο απεικονίζει έναν “τεχνο-γίγαντα” με γυάλινα πόδια και αντιπροσωπεύει ένα οικοσύστημα GenAI που αντανακλά μεν την παγκόσμια τεχνολογική έκρηξη, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικοπολιτισμικό και πολιτικό περιβάλλον που αδυνατεί να μετατρέψει την ταχύτητα σε προσαρμογή, να ενσωματώσει τις σύγχρονες τεχνο-εξελίξεις και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και ευκαιρίες που αυτές προσφέρουν».
Από την κυβέρνηση σημειώνεται πως «η παγκόσμια γεωπολιτική και γεωοικονομική τάξη καθίσταται ολοένα και πιο αβέβαιη, πολύπλοκη και ασταθής. Η GenAI φαίνεται να ενισχύει αυτά τα συστημικά χαρακτηριστικά και αναδεικνύει την ανάγκη για έναν “εκθετικό” και “μελλοντοστραφή” τρόπο σκέψης. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, ούτε μπορούμε να αποφύγουμε τις διαρκείς διαταράξεις σε μια εποχή “μονιμοκρίσης”.
Αλλά εναπόκειται σε εμάς να αξιοποιήσουμε αυτή τη γενικευμένη αβεβαιότητα/πολυπλοκότητα, να θέσουμε μακροπρόθεσμους στόχους, να προσαρμόσουμε θεσμούς και νοοτροπίες, να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, και να εργαστούμε για το πλέον ευνοϊκό σενάριο -δηλαδή το σενάριο της “τεχνοκοινωνικής επιτάχυνσης”- με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας της χώρας για βιώσιμη ανάπτυξη και ανθεκτική ευημερία, βάσει δυναμικών διαγνώσεων ως προς τις τάσεις, τις αβεβαιότητες και τις ευκαιρίες που αναδύονται γύρω μας».
Τα βασικά σημεία
Στα βασικά σημεία της έκθεσης, περιλαμβάνονται:
- Δυναμικός Αντίκτυπος GenAI: Εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η GenAI μπορεί να μεταμορφώσει διάφορους τομείς, όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η βιομηχανία.
- Ψηφιακή Ηθική και Ρύθμιση: Συζητά τα ζητήματα ηθικής και νομοθεσίας που συνδέονται με την GenAI, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για διαφανείς και δίκαιες πρακτικές.
- Παράγοντες Ενίσχυσης και Περιορισμού: Εξετάζει τους παράγοντες που μπορούν να ενισχύσουν ή να περιορίσουν την ανάπτυξη της GenAI στην Ελλάδα.
- Ανάγκη για Στοχευμένη Δράση: Τονίζει την ανάγκη για στοχευμένη πολιτική και προληπτικές πολιτικές σχετικά με την GenAI.
- Σημασία των Στρατηγικών Εργαλείων Πρόγνωσης: Τονίζει τη σημασία των εργαλείων στρατηγικής πρόβλεψης για την αξιολόγηση των πιθανών μελλοντικών σεναρίων της GenAI και την προετοιμασία για τεχνολογικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές.
- Οδηγός για Ατομικούς και Οργανισμούς: Το έγγραφο προτείνεται ως οδηγός για άτομα, επιχειρήσεις, οργανισμούς και πολιτικούς υπεύθυνους στον περίπλοκο και εξελισσόμενο τομέα της GenAI.
Οι τομείς που θα επηρεαστούν περισσότερο
Οι τομείς που αναμένονται να επηρεαστούν περισσότερο στην Ελλάδα από την GenAΙ μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας είναι:
- Υγεία: Με τη χρήση της GenAI για την ανάπτυξη νέων θεραπειών και τεχνολογιών.
- Εκπαίδευση: Με την εφαρμογή της GenAI για προσαρμοσμένη μάθηση και εκπαιδευτικές εφαρμογές.
- Βιομηχανία: Με τη χρήση της GenAI για βελτιστοποίηση των διαδικασιών και της παραγωγής.
- Εμπόριο και Επιχειρήσεις: Με τη ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και στρατηγικών μέσω GenAI.
- Δημόσια Διοίκηση και Πολιτική: Με την ενσωμάτωση της GenAI στη διαχείριση και τη λήψη αποφάσεων.
Τη μελέτη παρουσίασαν στον Πρωθυπουργό ο Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, Γιάννης Μαστρογεωργίου, ο Αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, Χαράλαμπος Τσέκερης και ο Διευθυντής Έρευνας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, Ευάγγελος Καρκαλέτσης.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν επίσης ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο Υπουργός Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου, ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης.
