Τα αγκάθια στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους
Έλλειψη χρηματοδότησης και καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των νομικών ενεργειών και των πλειστηριασμών αποτελούν τροχοπέδη στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που είναι στα χέρια των servicers, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αποτελεσματική διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, την επιστροφή εξυγειασμένων δανείων στις τράπεζες και την διευκόλυνση των δανειοληπτών.
Σύμφωνα με την ΤτΕ το ισχύον πλαίσιο πιστώσεων για αναχρηματοδότηση ρυθμισθέντων δανείων θα μπορούσε να παρέχει τη δυνατότητα επανάκαμψης μέρους του χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων όπως π.χ. για κεφάλαια κίνησης επιχειρήσεων. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι servicers, οι 18 Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ) που λειτουργούν στην αγορά δεν έχουν αιτηθεί άδεια για την αναχρηματοδότηση απαιτήσεων. Επίσης, μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί άδεια σε καμία εταιρεία παροχής πιστώσεων, που βάσει του νέου πλαισίου προβλέπει τη χρηματοδότηση ρυθμισμένων απαιτήσεων. Σε περιπτώσεις όπου έχουν εξαντληθεί όλες οι διαθέσιμες ενέργειες, οι καθυστερήσεις που καταγράφονται στην υλοποίηση των δικαστικών ενεργειών και αποφάσεων, λειτουργούν ανασταλτικά στην αποτελεσματική διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, που δυνητικά θα μπορούσε να συμβάλλει στην επιστροφή μέρους των υπό διαχείριση δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών εξυγιασμένα και ικανά να επανενταχθούν στο τραπεζικό σύστημα.
Τα ανοίγματα με αριθμούς
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι τον Ιούνιο του 2024 η συνολική αξία των υπό διαχείριση ανοιγμάτων των ΕΔΑΔΠ ανήλθε σε 86,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 81% αφορά ανοίγματα που διαχειρίζονται για λογαριασμό των funds, Αγοραστών Πιστώσεων, και το υπόλοιπο 19% αφορά τη διαχείριση ανοιγμάτων για λογαριασμό τραπεζών.
Ειδικότερα, το α’ εξάμηνο του 2024 η συνολική αξία των ανοιγμάτων που διαχειρίζονται οι ΕΔΑΔΠ για λογαριασμό των Αγοραστών Πιστώσεων ανήλθε σε 69,6 δισ. ευρώ, με το 45,5% να αφορά χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικής πίστης, 32,2% χαρτοφυλάκιο στεγαστικής πίστης και 22,3% χαρτοφυλάκιο καταναλωτικής πίστης. Στο ίδιο διάστημα οι αποπληρωμές, ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων και διαγραφές
ανοιγμάτων διαμορφώθηκαν σε 1,52 δισ. ευρώ και οι ρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν μέχρι τον Ιούνιο αφορούν το 26,3% του συνολικού υπό διαχείριση χαρτοφυλακίου για λογαριασμό των Αγοραστών Πιστώσεων.
Από την άλλη μεριά, η συνολική αξία των ανοιγμάτων που διαχειρίζονται οι ΕΔΑΔΠ για λογαριασμό πιστωτικών ιδρυμάτων ανήλθε σε 16,7 δισ. ευρώ στο τέλος του Ιουνίου, με 52% εξ αυτών να αφορούν μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα. Το μεγαλύτερο μέρος αφορά στεγαστική πίστη (46%), ακολουθεί η επιχειρηματική πίστη (44%) και το χαρτοφυλάκιο καταναλωτικής πίστης (10%). Το α’ εξάμηνο του 2024 οι αποπληρωμές και ρευστοποιήσεις για λογαριασμό των πιστωτικών ιδρυμάτων διαμορφώθηκαν σε 0,8 δισ. ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών παρατηρείται σημαντική ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς δανείων τα οποία διαχειρίζονται οι ΕΔΑΔΠ, καθώς από το 2019 μέχρι το Δεκέμβριο του 2023 οι συναλλαγές αφορούσαν 102 χαρτοφυλάκια δανείων, κυρίως επιχειρηματικών, με συνολική αξία απαιτήσεων 4,2 δισ. ευρώ. Το α’ εξάμηνο του 2024 οι συναλλαγές στη δευτερογενή αγορά παρουσίασαν σημαντική αύξηση, ήτοι 26 χαρτοφυλάκια δανείων με συνολική αξία απαιτήσεων 3,3 δισ. ευρώ.
Οι προκλήσεις
Σύμφωνα με την ΤτΕ οι βασικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ΕΔΑΔΠ περιλαμβάνουν επίσης:
1) την περαιτέρω προσαρμογή της διακυβέρνησης, των πολιτικών και των διαδικασιών τους, καθώς και των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου τους, προκειμένου να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του νέου πλαισίου,
2) την περαιτέρω χρήση του αναθεωρημένου εξωδικαστικού μηχανισμού,
3) την περαιτέρω ενίσχυση των ενεργειών στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων βάσει του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων “Ηρακλής”,
4) την ψηφιοποίηση διαδικασιών και αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους δανειολήπτες.
Τέλος, οι ΕΔΑΔΠ καλούνται να διερευνήσουν εναλλακτικούς τρόπους επιστροφής των εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών τα οποία θα πληρούν τόσο τα κριτήρια της ΕΑΤ όσο και τα τρέχοντα πιστοδοτικά κριτήρια των τραπεζών.
