Τα αρνητικά επιτόκια τρομάζουν
Χωλαίνει η ευρωπαϊκή οικονομία; Άλλα πιστεύει ο Ντράγκι, κι άλλα οι Γερμανοί.
Η ΕΚΤ έχει κάνει σχεδόν τα πάντα για να βοηθήσει την ευρωπαϊκή οικονομία να ανακάμψει, όμως ένας βασικός παίκτης της πιστεύει ότι η κατάσταση τραβάει πολύ.
Τον Ιούνιο του 2014 η ΕΚΤ αποφάσισε να ρίξει τα επιτόκια τόσο, που τα έφερε σε αρνητικό πεδίο. Μια κίνηση η οποία χαρακτηρίστηκε ως αντισυμβατική και πειραματική. Φέτος έκανε το ίδιο σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Μια στρατηγική η οποία κατά τον πρόεδρο της Deutsche Bank, Πολ Αχλάιτνερ, έχει γυρίσει μπούμερανγκ.
«Ο κόσμος βλέπει τα αρνητικά επιτόκια ως ένα σημάδι προειδοποίησης πως το μέλλον θα είναι λιγότερο ασφαλές από ότι σήμερα», είπε ο Αχλάιτνερ σε ομιλία του στη Νέα Υόρκη την Τετάρτη.
Πώς φτάσαμε στα αρνητικά επιτόκια;
Σκοπός των αρνητικών επιτοκίων είναι να τιμωρηθούν κατά κάποιο τρόπο οι τράπεζες και οι ιδιώτες που αποθησαυρίζουν χρήμα. Αυτοί βλέπουν το ποσοστό του επιτοκίου να βρίσκεται κολλημένο στο 0% ή αναγκάζονται ακόμη και να πληρώσουν για να διατηρούν τα χρήματά τους ασφαλή. Η βασική ιδέα αυτής της κίνησης είναι να ενθαρρυνθούν οι Ευρωπαίοι για να ξοδέψουν περισσότερα. Όμως ο Αχλάιτνερ πιστεύει ότι κάτι τέτοιο δεν γίνεται. «Εάν δώσεις σε έναν Αμερικανό 100 δολάρια επιπλέον, πιθανότατα θα τα ξοδέψει. Όμως αν τα δώσεις σε έναν Γερμανό, αυτός θα τα αποταμιεύσει», εξήγησε.
Αυτή η φοβία εξηγεί την ιστορική τροπή των γεγονότων σχετικά με τα γερμανικά ομόλογα αυτήν την εβδομάδα. Μάλιστα, για πρώτη φορά στην ιστορία το πρόσημο του επιτοκίου του 10ετούς γερμανικού ομολόγου ήταν αρνητικό, γεγονός το οποίο εντείνει ακόμη περισσότερο τις ανησυχίες και αναγκάζει πολλούς να προτιμούν να χάσουν μερικά από τα χρήματά τους αναζητώντας περισσότερη ασφάλεια.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν δανείζουν αρκετά
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες κάνουν περίπου το ίδιο με τους καταναλωτές: αποθησαυρίζουν ρευστό.
Η Deutsche Bank, για παράδειγμα, βλέπει τη μετοχή της να χάνει 40% φέτος και τους επενδυτές να ανησυχούν για τη βιωσιμότητα των οικονομικών της, ενώ ο φόβος του Brexit δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Ο Αχλάιτνερ θεωρεί ότι η Ευρώπη δεν έχει συνέλθει από την οικονομική κρίση, όπως συνέβη με τις αμερικανικές τράπεζες. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν διαθέτουν ακόμη επαρκή κεφάλαια για να αντιμετωπίσουν μια νέα κρίση αλλά και να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της ΕΚΤ.
Οπότε, όταν η Ευρώπη προσπάθησε να αντιγράψει τις αμερικανικές πολιτικές για να ανακάμψει και να ρίξει περισσότερο χρήμα στην αγορά, είδε τις τράπεζες να κρατούν το ρευστό και να μην δανείζουν όσα θα έπρεπε.
«Ίσως πρέπει να παραδεχτούμε το συμπέρασμα ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε την ανάπτυξη από την κορυφή», είπε ο Αχλάιτνερ, και υποστήριξε ότι ο ιδιωτικός τομέας και οι ιδιώτες επενδυτές πρέπει να κάνουν περισσότερα.
Όμως ο Μάριο Ντράγκι διαφωνεί. Θεωρεί ότι τα στοιχεία δείχνουν πως οι ευρωπαϊκές τράπεζες δανείζουν περισσότερα. Τον Απρίλιο, μάλιστα, είχε πει πως «σε γενικές γραμμές, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2014 έχουν ήδη βελτιώσει τις συνθήκες δανεισμού για επιχειρήσεις και νοικοκυριά».
