Τα χρήματα πρέπει να ρέουν σαν νερό… αλλά πρέπει το νερό να είναι χρήμα;

του David Z. Morris

H εβδομάδα που πέρασε ξεχώρισε λόγω ενός αμφιλεγόμενου ορόσημου για τη χρηματοοικονομική βιομηχανία: Η Δευτέρα ήταν η πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης για το NQH20, ένα συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης για νερό. Σύμφωνα με το CNN, αυτό είναι το πρώτο συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης για νερό που προσφέρεται ποτέ.

Η προσφορά έχει προφανή οφέλη, όπως την παροχή μεγαλύτερης διαφάνειας στους γεωργούς για την τιμή ενός κρίσιμου πόρου. Και ίσως ο ορισμός μιας τιμής στο νερό να αυξήσει τα κίνητρα για να διατηρηθεί καθαρό.

Αλλά γενικότερα, το NQH20 είναι μια ανησυχητική εξέλιξη στη διαδικασία της επέκτασης των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών – μια διαδικασία με πολλά σαφή, συγκεκριμένα οφέλη και ορισμένους σημαντικούς, δυσκολότερους σε ποσοτικοποίηση κινδύνους.

Το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης στη χρηματοοικονομική βιομηχανία τα τελευταία τριάντα χρόνια αφορούσε την τοποθέτηση τιμών σε νέες σφαίρες της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως το νερό – ή, μέσω συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και άλλων παραγώγων, στην αβεβαιότητα του ίδιου του χρόνου. Η χρηματοοικονομική αποτελεί επίσης κινητήρια δύναμη για μεγάλο μέρος της fintech, όπως τα πολλά έργα blockchain που έχουν ως στόχο (συχνά γελοίο) να κάνουν τα πάντα, από διαμάντια έως ακίνητα, «ευκολότερα στην εμπορία».

Το νερό δεν είναι το μόνο πρόσφατο σήμα κατατεθέν της τάσης. Επίσης την περασμένη εβδομάδα, το Harper’s  ασχολήθηκε με την αύξηση των συμβολαίων επιμερισμού εισοδήματος (ISA), ένα νέο είδος χρηματοδότησης στο χώρο της εκπαίδευσης που πληρώνει για τη φοίτηση εκ των προτέρων με αντάλλαγμα ένα μερίδιο των μελλοντικών κερδών ενός φοιτητή.

Για ορισμένους, τα ISA είναι ένας πολλά υποσχόμενος νέος μηχανισμός χρηματοδότησης της εκπαίδευσης. Όμως, άλλοι ανησυχούν ότι απλώς ανακαλύπτουν εκ νέου τη δουλεία στον 21ο αιώνα. (Η προσάρτηση τιμών στους ανθρώπους υπήρξε καθοριστική για την πρόοδο της χρηματοοικονομικής).

Τα ISA μετατρέπονται επίσης σε πιο σύνθετα μέσα, καθώς οι εισοδηματικές ροές από τις αποπληρωμές των φοιτητών «τεμαχίζονται» και πωλούνται σε επενδυτές. Αυτό θυμίζει το μεγαλύτερο σχετικό δίδαγμα για τους κινδύνους της χρηματοοικονομικής, την κρίση των στεγαστικών δανείων του 2008, η οποία προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση των εγγυημένων δανειακών υποχρεώσεων ή CDO. Σε αυτά τα μέσα, τα στεγαστικά δάνεια, που για γενιές ολόκληρες δίνονταν από τις τοπικές τράπεζες, επιμερίστηκαν σε χρηματοοικονομικά εργαλεία που περιείχαν χιλιάδες ανώνυμα στεγαστικά δάνεια και διατέθηκαν στην ελεύθερη αγορά.

Υπάρχει επίσης ένας βαθύτερος κίνδυνος για την επέκταση της χρηματοοικονομικής στα πάντα, με το νερό ως το απόλυτο παράδειγμα. Η μετατροπή του νερού ή της εκπαίδευσης ή της στέγασης σε  εμπόρευμα καθιστά δυνατή την ανταλλαγή μεταξύ τους ή για οτιδήποτε άλλο, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα της αγοράς.

Αλλά αυτή η ισοπέδωση μπορεί να κρύβει πολύ μεγαλύτερες αλήθειες: για παράδειγμα, ότι η λειψυδρία έχει επιδεινωθεί λόγω δεκαετιών ρύπανσης από τις επιχειρήσεις, η οποία τροφοδοτείται από το ασαφές περιβάλλον του χρηματιστηρίου.

Ή ακόμη και την απλή ιδέα ότι το νερό, ως καθολική αναγκαιότητα για την ανθρώπινη ζωή, θα πρέπει να θεωρείται πολύτιμο και να γίνεται η διαχείρισή του ένα δημόσιο αγαθό, αντί να παράγει κέρδη για την τραπεζική ελίτ.

Πηγή: fortune.com

Διαβάστε περισσότερα θέματα του Fortune για την Παγκόσμια Ημέρα Νερού στο αφιέρωμα Focus on Water