Τα κριτήρια ESG ως παράγοντας τραπεζικής χρηματοδότησης των επιχειρήσεων
Το τραπεζικό σύστημα είναι έτοιμο να ενισχύσει τη γνώση και να παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης όλων των επιχειρήσεων/πελατών του, ανεξάρτητα από το επίπεδο ωριμότητάς τους σήμερα, επισημαίνεται σε ενημερωτικό διατραπεζικό φυλλάδιο με τίτλο «Η ευκαιρία του ESG για τις επιχειρήσεις και την ελληνική οικονομία» που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.
Όπως επισημαίνεται, αποτελεί διαχρονική δέσμευση των τραπεζών η πολυεπίπεδη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων με χρηματοδοτικές λύσεις, καινοτόμες υπηρεσίες, πρωτοβουλίες και δράσεις που στόχο έχουν τη μακροχρόνια εξέλιξη, την αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων και επομένως τη βιωσιμότητά τους.
Στο πλαίσιο αυτό οι τράπεζες συνεργάζονται ήδη με σκοπό τη διαμόρφωση ESG πλαισίου κατευθύνσεων μέσω της δημιουργίας κοινού ερωτηματολογίου το οποίο θα είναι διαθέσιμο στις επιχειρήσεις/πελάτες τους προς συμπλήρωση. Μέσω της καταγραφής και συλλογής των σχετικών πληροφοριών, θα επιτευχθεί η έγκαιρη αναγνώριση, αξιολόγηση και διαχείριση των επιδόσεων της επιχειρηματικής κοινότητας στη βιωσιμότητα, αναδεικνύοντας αφενός καλές πρακτικές και αφετέρου προετοιμάζοντας τις επιχειρήσεις για τις επερχόμενες αλλαγές υποστηρίζοντας τη μετάβασή τους σε μια κλιματικά ουδέτερη και κοινωνικά δίκαιη οικονομία.
Ο ρόλος των τραπεζών
Ο τράπεζες, όπως επισημαίνεται μεταξύ άλλων στο ενημερωτικό φυλλάδιο, καλούνται να ενσωματώσουν συγκεκριμένα κριτήρια (ESG) στη λειτουργία τους, να χρηματοδοτήσουν νέες υποδομές αειφορίας και τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα, και να αναπτύξουν χρηματοδοτικά εργαλεία για τις επιχειρήσεις/πελάτες τους, προκειμένου να επενδύσουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους. Το εγχείρημα αυτό αποτελεί πολυδιάστατη πρόκληση για τα τραπεζικά ιδρύματα αλλά και για τις επιχειρήσεις/πελάτες τους, καθώς οφείλουν να εξετάζουν/αξιολογούν τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς καθώς και τους κοινωνικούς κινδύνους κατά τη διαδικασία χρηματοδότησης.
Ο ρόλος των επιχειρήσεων
Οι εταιρείες, πέραν των χρηματοοικονομικών τους στοιχείων, οφείλουν να υπολογίζουν και να διαχειρίζονται θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG), τα οποία είναι σημαντικά, μεταξύ άλλων, για την πρόσβασή τους σε επενδυτικά και χρηματοδοτικά κεφάλαια. Η αειφόρος οικονομία θα πρέπει να είναι κοινό μέλημα και στόχος για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις/πελάτες τους, αξιοποιώντας τα οφέλη και την επάρκεια πόρων που παρέχονται από την ΕΕ μέσω στοχευμένων προγραμμάτων (ΤΑΑ, ΕΣΠΑ, προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, κ.ά).
Τα οφέλη για τις επιχειρήσεις
Έρευνες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη συσχέτισης μεταξύ της απόδοσης των δεικτών ESG και της χρηματοοικονομικής απόδοσης μιας επιχείρησης. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι οι πληροφορίες ESG είναι ουσιαστικές από χρηματοοικονομικής άποψης και πρέπει να αξιολογούνται τόσο από τις τράπεζες, όσο και από τους επενδυτές.
Τα ενδεχόμενα οφέλη για μια επιχείρησή από την υιοθέτηση αειφόρων πρακτικών με ESG κριτήρια είναι:
• διευκόλυνση στην πρόσβαση σε χρηματοδοτικά κεφάλαια,
• ενίσχυση της εξωστρέφειας παρέχοντας ευκαιρίες συνεργασίας με μεγάλες εταιρείες που απαιτούν την εφαρμογή των πρακτικών αυτών από τους συνεργάτες τους,
• προφύλαξη / αποφυγή τυχόν δυσμενών οικονομικών και λειτουργικών επιπτώσεων (πρόστιμα, ανάκληση αδείας, κ.ά),
• βελτίωση περιβαλλοντικών επιδόσεων (μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος) με δυνητικά θετικό οικονομικό αντίκτυπο,
• ενίσχυση του brand name και δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας,
• διευκόλυνση της μετάβασής σου στο νέο περιβάλλον με ευκολότερη προσαρμογή στις επερχόμενες αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου (λ.χ., κλιματικός νόμος), στις απαιτήσεις των νέων τεχνολογιών, στην ενσωμάτωση αρχών της κυκλικής οικονομίας και
• ενδυνάμωση της συνεργασίας σου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (τοπικές κοινωνίες δραστηριοποίησης, πελάτες, επενδυτές, προσωπικό κ.α.).
Οι πρωτοβουλίες και οι στόχοι της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν στην κλιματική αλλαγή και στο περιβάλλον, επισημαίνοντας ταυτόχρονα και τις κοινωνικές διαστάσεις τους. Ωστόσο η απαιτούμενη κλίμακα επενδύσεων για τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη, ανθεκτική και δίκαιη οικονομία υπερβαίνει κατά πολύ τη χρηματοδοτική ικανότητα του δημόσιου τομέα. Για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε νομοθετικές/ κανονιστικές ρυθμίσεις με σκοπό τη διαμόρφωση πλαισίου επενδύσεων σύμφωνα με βιώσιμα χρηματοοικονομικά κριτήρια. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η χρηματοδότηση βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων, τα οποία θα λαμβάνουν απαραιτήτως υπόψη κριτήρια περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης, τα λεγόμενα ESG κριτήρια. Παράλληλα η ΕΕ με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, ανέλαβε σειρά φιλόδοξων δεσμεύσεων, με πρωταρχικό στόχο να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Η επίτευξη αυτού του φιλόδοξου στόχου απαιτεί την ευθυγράμμιση όλων των πηγών χρηματοδότησης, δημόσιων και ιδιωτικών, εθνικών και πολυμερών, καθώς και τη συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων μερών.
Η Ευρώπη θα χρειαστεί πρόσθετες επενδύσεις ύψους 350 δισ. ευρώ ετησίως για να επιτύχει τον στόχο μείωσης των εκπομπών για το 2030 μόνο στα ενεργειακά συστήματα, παράλληλα με τα 130 δισ. ευρώ που θα χρειαστεί για άλλους περιβαλλοντικούς στόχους.
