Τα πέντε «καυτά» θέματα της συνόδου G20 στην Οσάκα

Η σύνοδος κορυφής της G20 στην Οσάκα, που αρχίζει μεθαύριο, Παρασκευή, θα διαδραματισθεί κυρίως στα παρασκήνια, καθώς το πρόγραμμα περιλαμβάνει ακανθώδη ζητήματα: την εμπορική σύγκρουση μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Πεκίνου, τις γεωπολιτικές εντάσεις γύρω από το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και την Τουρκία και, βέβαια, το παζάρι των Βρυξελλών.

Συνάντηση Τραμπ-Σι

Η συνάντηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ θα είναι η κορυφαία στιγμή της συνόδου κορυφής των ηγετών των 20 μεγαλύτερων δυνάμεων του πλανήτη.

Η τελευταία συνάντησή τους ανάγεται στις αρχές Δεκεμβρίου, στο περιθώριο μιας συνόδου κορυφής της G20 στο Μπουένος Άιρες: είχαν τότε ανακοινώσει μια εκεχειρία, έκτοτε όμως οι διαπραγματεύσεις είχαν πολλά σκαμπανεβάσματα. Διακόπηκαν τον Μάιο.

Μολονότι μια οριστική συμφωνία δεν είναι πολύ πιθανή, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι δύο πρόεδροι θα μπορούσαν να αποφασίσουν να σταματήσουν την κλιμάκωση στην αμοιβαία επιβολή τιμωρητικών τελωνειακών δασμών και να ξαναρχίσουν τις συνομιλίες.

Ευρύτερα οι εμπορικές διενέξεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και τους εταίρους τους θα απασχολήσουν τις συζητήσεις της G20 και αναμένεται μάχη για το τελικό ανακοινωθέν, εφόσον βέβαια υπάρξει τελικό ανακοινωθέν.

Ήδη στην G20 των υπουργών Οικονομικών, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, οι υπουργοί είχαν χρειαστεί περίπου τριάντα ώρες για να καταλήξουν σ’ έναν συμβιβασμό, εκφράζοντας την ανησυχία τους για την «ενίσχυση» των εντάσεων.

Το βορειοκορεατικό πυρηνικό ζήτημα

Ο Σι μόλις πραγματοποίησε μια θριαμβευτική επίσκεψη στη Βόρεια Κορέα και η χρονική συγκυρία δεν είναι συμπτωματική. Κατέδειξε έτσι στον Ντόναλντ Τραμπ ότι η Κίνα είναι ένας αναντικατάστατος σύμμαχος της Πιονγκγιάνγκ τη στιγμή που η σχέση ανάμεσα στον αρχηγό του αμερικανικού κράτους και τον βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν τρεκλίζει.

Στις συνομιλίες στην Οσάκα, ο ισχυρός άνδρας του Πεκίνου θα μπορούσε, σύμφωνα με τους αναλυτές, να χρησιμοποιήσει αυτή την επιρροή για να πείσει τον ένοικο του Λευκού Οίκου να μειώσει την εμπορική πίεση επί της Κίνας. Μετά την G20, ο Τραμπ θα κατευθυνθεί στη Σεούλ για να έχει συνομιλίες για το βορειοκορεατικό πυρηνικό πρόγραμμα με τον νοτιοκορεάτη ομόλογό του Μουν Τζε-ιν.

Η ιρανική πυριτιδαποθήκη

Γύρω από το τραπέζι, οι συνομιλίες προαναγγέλλονται ζωηρές ανάμεσα, από τη μια πλευρά, στις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία, μεγάλο περιφερειακό αντίπαλο της Τεχεράνης, και από την άλλη τους Ευρωπαίους, την Κίνα και τη Ρωσία, που προσπαθούν να κατευνάσουν τα πνεύματα.

Ο οικοδεσπότης της G20, ο ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε, προσπάθησε να διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή, όμως η ιστορική επίσκεψή του στο Ιράν μετατράπηκε σε φιάσκο, καθώς σηματοδοτήθηκε από τις επιθέσεις εναντίον πετρελαιοφόρων για τις οποίες η Ουάσινγκτον θεωρεί υπεύθυνη την Τεχεράνη. Έκτοτε οι τόνοι μεταξύ των δύο χωρών δεν έχουν πάψει να ανεβαίνουν.

Αντιμέτωπο με τις αμερικανικές κυρώσεις, το Ιράν κατηγόρησε χθες, Τρίτη, τις ΗΠΑ ότι «έκλεισαν οριστικά την οδό της διπλωματίας» και ανακοίνωσε τον περιορισμό των δεσμεύσεών του που απορρέουν από τη συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Ο πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος ματαίωσε την τελευταία στιγμή, την περασμένη εβδομάδα, στρατιωτικά πλήγματα εναντίον του Ιράν, προειδοποίησε πως οποιαδήποτε ιρανική επίθεση θα επιφέρει «συντριπτικά» αντίποινα.

Η Τουρκία και επίσης η Ρωσία

Στην Οσάκα, ο Ντόναλντ Τραμπ θα συναντήσει και τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτός ο τελευταίος θέλει να εκμεταλλευθεί τις «καλές» σχέσεις του με τον αμερικανό ομόλογό του για να αποκλιμακώσει την κρίση μεταξύ των δύο χωρών εξαιτίας της αγοράς ρωσικών πυραύλων από την Άγκυρα, διαβεβαιώνοντας ωστόσο παράλληλα πως «δεν πρόκειται να κάνει πίσω».

Η Ουάσινγκτον έχει απευθύνει τελεσίγραφο στην Τουρκία, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, δίνοντάς της διορία μέχρι το τέλος Ιουλίου για να απορρίψει το ρωσικό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας S-400. Αν δεν το κάνει, μπορεί να επιβληθούν κυρώσεις.

Ο Τραμπ θα έχει εξάλλου συνομιλίες με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Πάνω από τη σχέση τους πλανάται στις ΗΠΑ μια δικαστική καταιγίδα που προκλήθηκε από τις υποψίες για ρωσική ανάμιξη στην προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές του 2016.

Το τελευταίο τετ-α-τετ τους στο Ελσίνκι χρονολογείται από τον Ιούλιο 2018: ο τόνος του Ντόναλντ Τραμπ, που είχε θεωρηθεί υπερβολικά συμφιλιωτικός, είχε προκαλέσει τότε σοκ στην αμερικανική πολιτική τάξη.

Τα κορυφαία πόστα στις Βρυξέλλες

Ποιός θα διαδεχθεί τον Λουξεμβούργιο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Προς το παρόν δεν υπάρχει καμιά συνεννόηση επ’ αυτού ανάμεσα στους κύριους ηγέτες. Σύμφωνα με πηγές, ελπίζουν σ’ έναν συμβιβασμό στο περιθώριο της G20 πριν από τη σύνοδο κορυφής της 30ής Ιουνίου στις Βρυξέλλες.

Οι διαβουλεύσεις αυτές εντάσσονται σ’ ένα πολύ ευρύτερο «πακέτο» διορισμών. Κρίνονται η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το πόστο του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας και η προεδρία του Ευρωκοινοβουλίου.