Τα πέντε μηνύματα της αυτοδιοικητικής κάλπης
Εάν στις εκλογές της Κυριακής κάποιοι περίμεναν τα μηνύματα που θα στείλουν οι εκλογείς στην κυβέρνηση, μάλλον αυτά εστάλησαν στην αξιωματική αντιπολίτευση. Τρεις μήνες μετά τις εθνικές εκλογές και παρά τις καταστροφικές πυρκαγιές, τις πλημμύρες στη Θεσσαλία και την προβληματική εικόνα σε πεδία της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι εκλογείς για ακόμη μια φορά το βράδυ της Κυριακής επιβεβαίωσαν την πολιτική υπεροχή της Νέας Δημοκρατίας, που σε επίπεδο πολιτικής κυριαρχίας παραμένει αμετάβλητη από το 2016 κι έπειτα, από την εκλογή δηλαδή, στην ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Πρόκειται για μια πρωτοφανή περίπτωση στα μεταπολιτευτικά χρονικά που εξηγείται αφενός από τη διαχειριστική ικανότητα που επέδειξε η Νέα Δημοκρατία στα χρόνια της διακυβέρνησής της κι αφετέρου στην απουσία αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης από την πλευρά της αντιπολίτευσης. Η κάλπη της Κυριακής ανέδειξε πέντα βασικά συμπεράσματα, τα οποία ξεδιπλώνουν το πολιτικό τοπίο που διαμορφώνεται μέχρι τις ευρωεκλογές.
Η ΝΔ κατάφερε από την πρώτη Κυριακή να εκλέξει επτά περιφερειάρχες, που έχουν τη στήριξή της, ενώ σε πέντε περιφέρειες η μάχη θα δοθεί ανάμεσα στον εκλεκτό της και σε κάποιον υποψήφιο, που προέρχεται από το κόμμα. Μόνο στη Θεσσαλία υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ του επίσημου υποψήφιου της Νέας Δημοκρατίας και αντιπάλου που στηρίζεται από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Όπως έλεγε πρόσφατα κορυφαίος υπουργός «τα πολιτικά καύσιμα Μητσοτάκη είναι ακόμη αρκετά για να κινήσουν τις μηχανές των γαλάζιων υποψηφίων στις Περιφέρειες» και το πρώτο και βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από τις εκλογές αυτές είναι πως το πολιτικό σκηνικό παραμένει αμετάβλητο.
Ωστόσο η κάλπη κρύβει μηνύματα κυρίως για τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν υπάρχει προηγούμενο τόσο κακής καταγραφής κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε αυτοδιοικητικές εκλογές, αφού το κόμμα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς φαίνεται πως πέφτει σημαντικά και από τα ποσοστά των εθνικών εκλογών. Συν τοις άλλοις, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να απολαμβάνει το λεγόμενο honeymoon effect, τον πολιτικό μήνα του μέλιτος που φέρνει πάντα η εκλογή ενός νέου αρχηγού και προκαλεί ενθουσιασμό στη βάση και το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων όμορων χώρων. Είναι ένα στοιχείο που πρέπει να προβληματίσει τον νέο αρχηγό του, αφού φαίνεται πως το αφήγημά του δεν αφορά κανέναν πλην του στενού κομματικού πυρήνα.
Ένα τρίτο στοιχείο που αναδείχθηκε από την κάλπη, έχει να κάνει με το μέγεθος της αποχής. Σχεδόν ένας στους δυο εγγεγραμμένους ψηφοφόρους δεν προσήλθε στην κάπλη της Κυριακής. Αυτό εξηγείται εν μέρει από την κόπωση του εκλογικού σώματος, που μέσα σε ένα διάστημα πέντε μηνών έζησε δυο αναμετρήσεις εθνικών εκλογών κι άλλες δύο εσωκομματικών εκλογών στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και από τη συνολική δυσπιστία απέναντι στην αυτοδιοίκηση, ως ένα μακρύ χέρι της κεντρικής εξουσίας. Ωστόσο η αποχή ανέδειξε πιο ισχυρό το ΚΚΕ, που ψηφίζει συντεταγμένα με τα στελέχη και τους φίλους του σε περιφέρειες και δήμους.
Ένα τέταρτο σημείο αφορά στα πρόσωπα των αυτοδιοικητικών εκλογών: υποψηφιότητες σαν του Σταύρου Αρναουτάκη, του Νίκου Χαρδαλιά, ή του Απόστολου Τζιτζικώστα αποδεικνύουν πως οι πολίτες τιμούν τους ανθρώπους, που ξέρουν την αυτοδιοίκηση και δεν την αντιμετωπίζουν ως ένα σκαλοπάτι για την κεντρική πολιτική σκηνή. Οι απαιτήσεις του ρόλου είναι συγκεκριμένες, τα προβλήματα δεν έχουν κομματικό πρόσημο και η διαχείρισή τους υπερβαίνει τα έργα βιτρίνα κι αυτοπροβολής. Κι ένα πέμπτο συμπέρασμα συνδέεται με το προηγούμενο: οι ψηφοφόροι εμφανίστηκαν ιδιαίτερα διστακτικοί στα μέρη όπου το πέρασμα της κακοκαιρίας ή οι πυρκαγιές ανέδειξαν προβλήματα διαχείρισης και ετοιμότητας. Ενδεικτικά στη Θεσσαλία, το Νοτιοανατολικό Αιγαίο ή τη Θράκη.
